ब्यवसायीले आफनो कारोवारको बिवरण सजिलो तरिकाले आफै भर्न र हेर्न सक्ने जस्ता फाइदा भएकाले यसलाई ब्यावसायीलाई राहत हुने अपेक्षा गरिएको छ । यहाँबाट दमक र शिवसताक्षी नगरपालिका र १३ गाविसका ९ हजार जना करदाताले सेवा पाउने कार्यालयले जनाएको छ ।
हाईड्रो हाउस:
दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्विर : राम योङ्हाङ ।
हाईड्रो हाउस:
दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्वि
इ डेस्क स्थापनाले सेवाग्राहीलाई राहत
ब्यवसायीले आफनो कारोवारको बिवरण सजिलो तरिकाले आफै भर्न र हेर्न सक्ने जस्ता फाइदा भएकाले यसलाई ब्यावसायीलाई राहत हुने अपेक्षा गरिएको छ । यहाँबाट दमक र शिवसताक्षी नगरपालिका र १३ गाविसका ९ हजार जना करदाताले सेवा पाउने कार्यालयले जनाएको छ ।
निर्वाचनका लागि पहाड र मधेषमा बुथ राखिने
सदस्यता बनाउँदा पनि पहाडी क्षेत्रका कतिपय खाँट्टी उपभोक्तालाई नसमेटी तराईका गैर उपभोक्तालाई समेटेर विकट क्षेत्रका मानिसहरुमाथि खेलवाड गरेको भन्दै सो समूहले शुक्रबार विज्ञप्तिमार्फत विरोध जनाएको थियो । तालाबन्दी र त्यसपछिको वार्ताको व्यस्तताका कारण शुक्रबारका लागि तय भएको उम्मेदवारको मनानयन कार्यक्रम प्रभावित भएको छ । आइतबार उम्मेदवारको मनोनयन दर्ता गर्ने निर्णय भएको छ । निर्वाचन समितिले टाँस गरेको सूचनामा उपभोक्ता सदस्यको संख्या १ हजार १ सय ३ रहेको उल्लेख छ । तर कतिपयले आफ्नो अर्धकट्टी रसिद देखाउँदै आफ्नो नाम सूचिमा नभएकोमा विरोध गरेका छन् । असन्तुष्ठ साना दलहरुको विरोधपछि सहमति गर्दै २ पटक निर्वाचनको कार्यक्रम सरेर पछिल्लो पटक जेठ १३ गते निर्वाचन गर्ने तय भएको थियो ।
मेची सहकारीको टावरमात्र हटाउन माग
दमक । भूकम्पको त्रासका कारण झापाको दमकस्थित मेची सहकारी संस्थाको ६ तले घरमाथि रहेको यूटीएलको टावर हटाउन गरेको मागप्रति कम्पनीले बेवास्ता गरेको छ । सानो आकारको भवनमा रहेको ८ टन वजनको टावर लड्न सक्ने त्रासले स्थानीय ५७ जनाले निवेदन दिएपछि सहकारीले टावर हटाइदिन कम्पनीसँग अझ निरन्तर माग गरेको छ । ६ महिना अघि नै टावरबाट जोखिम हुनसक्ने ठहर गरेर इलाका प्रशासन कार्यालयमा निवेदन दिएको सहकारीका व्यवस्थापक खोम बगालेले जनाए । ‘हाम्रो निवेदन उपर कारबाही गर्न इलाका प्रहरीलाई निर्देशन भएपनि कम्पनीले आलटाल गरिरहेको छ । यो बेला भूकम्पको त्रासले छिमेकी घरवालाले निरन्तर हामीलाई दवाव दिइरहेका छन् ।’– बगालेले भने । कम्पनीकाले आफ्नो टावरले घरमा क्षति पुगेको भए आफ्ना प्राविधिक ल्याएर चेकजाँच गरेपछि मात्र उपयुक्त देखिएमा ३ महिनापछि हटाउन सकिने जवाफ दिएर स्थानीयको मागलाई बेवास्ता गरेको जनाइएको छ । काठमाडौंको पुतलीसडकमा मुख्य कार्यालय रहेको यूटीएल कम्पनीसँग टेलिफोनमा बारम्बार सम्पर्क भएको भएपनि टावर हटाउन आलटाल गरिरहेको उनले बताए । १० वर्षका लागि सहमति गरेर टावर राखेको ८ वर्ष लाग्यो । ‘तर यो बेलाको सवैको त्रासमा व्यवहारिक अवस्थालाई हेरेर हटाउनु पर्ने परिस्थिती बन्यो भन्ने कुरा कम्पनीले बुझ्नु पर्छ ।’– बगालेले भने ।
कक्षा ११ र १२ को परीक्षा नसर्ने
झापामा पहिलोपटक गाँजा खेती नष्ट
प्राविधिक शिक्षातर्फ लाइफ लाइन नेपालमै उत्कृष्ट
ल्याव असिस्टेन्टमा पनि लाइफ लाइनले उत्कृष्ट नजिता ल्याउदै लगेको छ । परिषदले एकसाता अघि सार्बजनिक गरेको नजिता ल्याव असिस्टेन्टको प्रथम बर्षको परिक्षामा पनि यो प्रतिष्ठान नेपाल तेस्रो भएको छ । प्रतिष्ठानले अहिले नर्सिङ, एचए, ल्याव असिस्टेन्ट र रेडियोग्राफी बिषय अध्ययन गराउदै आएको छ । ती बिषयको नजितामा देशभरीमै दरिलो उपस्थिती देखाएपनि रेडियोग्राफीमा भने खासै प्रगति गरेको देखिदैन । नजिता राम्रो आएपनि नेपाल उत्कृष्ट हुनमा रेडियोग्राफीमा भने नसकेको प्रिन्सिपल सुब्बाले स्वीकार गरे । शुरुमा लाइफ लाइन अस्पताल खुलेपछि प्राबिधिक शिक्षातर्फ त्यसमार्फत २०६५ सालदेखि प्राबिधिक शिक्षा दिदै आएको छ । उत्कृष्ट नजिता संगसंगै प्रतिष्ठानमा उत्पादन गरिएको ठुलो जनशक्ति अहिले रोजगारमा रहेको प्रिन्सिपल सुब्बाले बताए । उनका अनुसार अहिलेसम्म ७ सय युवायुवती रोजगारका क्रममा नेपालका बिभिन्न क्षेत्रमा रहेको र नर्सिङतर्फ भने उत्पादन गरेकामध्येबाट ४० प्रतिशतले अस्पतालले नै रोजगार दिएको छ । आफ्नै सुबिधासम्पन्न अस्पताल रहेकोले पनि प्राबिधिक शिक्षातर्फ नजिता उत्कृष्ट आएको सुब्बाको दावी छ । अहिले करिब ४ सय बिद्यार्थी प्राबिधिक शिक्षामा अध्ययनरत रहेको र बार्षिक त्यति नै बिद्यार्थीहरु उत्पादन भएर रोजगारका लागि देशका बिभिन्न क्षेत्रमा जाने गरेको प्रतिष्ठानले जनाएको छ ।
नक्कली चेक दिएर विद्यालयको ५ लाख झ्वाम - प्रहरी अनुसन्धान गर्दै
- मन कुमार गदाल
दमक | राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक दमकमा रहेको एक उच्च माबिको खातामा नक्कली चेक प्रयोग गरि ५ लाख रुपैयाँ चोरी भएको छ । दमक ६ स्थित ढुकुरपानी उच्च माविको राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक दमक शाखामा रहेको खाताबाट नक्कली चेक प्रयोग गरी ५ लाख रुपैयाँ चोरी भएको हो ।
बिद्यालयको बैंकको दमक शाखामा रहेको खाताको रकम दुई पटक गरी बैंककै बिर्तामोड शाखाबाट चोरी भएको छ । बैंकको खाताबाट गत बैशाख ३ गते १ लाख ५० हजार रुपैया र चैत ३० गते ३ लाख ५० हजार रुपैया नक्कली चेक प्रयोग गरेर चोरी भएको बिद्यालयका प्राचार्य लिला खनालले जानकारी दिए । ६ गते शिक्षकहरुको संचयकोष जम्मा गर्न आउँदा खातामा पैसा नभएको थाहा भएको हो । खातामा जम्मा भएको रकम बैंकको बिर्तामोड शाखाबाट निकालिएको जानकारी बैंकका कर्मचारीले प्रधानअध्यापक खनाललाई दिएका हुन् । उक्त रकम निकालिएको चेक प्रअ लिलानाथ खनालकै नाममा काटिएको देखिएको छ । तर खनालले आफूले रकम नझिकेको बताएका छन् । तर बिद्यालयको चालु हालतको चेक हुंदा हुंदै बैंकको दमक शाखाले नयां चेक बुक दिएकोले त्यसको छानविन हुनुपर्ने बिद्यालयको माग छ । खाता सञ्चालकको हस्ताक्षर भएको चेक लिएर आएपछि बैंकले भुक्तानी दिएको बिर्तामोड शाखा प्रवन्धक किशोर अधिकारीले टेलिफोन मार्फत जानकारी दिए । शनिबारसम्म बैंकको दमक र बिर्तामोड शाखामा आन्तारिक अनुसन्धानपछि दमक शाखा प्रवन्धक
बासुदेव बरालले प्रतिवेदन इलाका प्रहरी कार्यालय दमकलाई बुझाउने समय दिएको इलाका प्रहरी कार्यलय दमकका इन्स्पेक्टर भीम सिलवालले बताए ।
नक्कली चेकबाट रकम भुक्तानी लिने र दिने दुबै पक्षलाई कारवाहीको माग गदै बिद्यालयले इलाका प्रहरी कार्यलय दमकमा उजुरी दिएको छ । प्रधानध्यापक खनाल, सेवा निवृत भइसकेका पहिलाका खाता सञ्चालक शुरवीर श्रेष्ठ र दमक शाखा प्रवन्धक बराललाई प्रहरीले बोलाएर प्रारम्भिक अनुसन्धान गरिरहेको इन्स्पेक्टर सिलवालले बताए ।
दमक | राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक दमकमा रहेको एक उच्च माबिको खातामा नक्कली चेक प्रयोग गरि ५ लाख रुपैयाँ चोरी भएको छ । दमक ६ स्थित ढुकुरपानी उच्च माविको राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक दमक शाखामा रहेको खाताबाट नक्कली चेक प्रयोग गरी ५ लाख रुपैयाँ चोरी भएको हो ।
बिद्यालयको बैंकको दमक शाखामा रहेको खाताको रकम दुई पटक गरी बैंककै बिर्तामोड शाखाबाट चोरी भएको छ । बैंकको खाताबाट गत बैशाख ३ गते १ लाख ५० हजार रुपैया र चैत ३० गते ३ लाख ५० हजार रुपैया नक्कली चेक प्रयोग गरेर चोरी भएको बिद्यालयका प्राचार्य लिला खनालले जानकारी दिए । ६ गते शिक्षकहरुको संचयकोष जम्मा गर्न आउँदा खातामा पैसा नभएको थाहा भएको हो । खातामा जम्मा भएको रकम बैंकको बिर्तामोड शाखाबाट निकालिएको जानकारी बैंकका कर्मचारीले प्रधानअध्यापक खनाललाई दिएका हुन् । उक्त रकम निकालिएको चेक प्रअ लिलानाथ खनालकै नाममा काटिएको देखिएको छ । तर खनालले आफूले रकम नझिकेको बताएका छन् । तर बिद्यालयको चालु हालतको चेक हुंदा हुंदै बैंकको दमक शाखाले नयां चेक बुक दिएकोले त्यसको छानविन हुनुपर्ने बिद्यालयको माग छ । खाता सञ्चालकको हस्ताक्षर भएको चेक लिएर आएपछि बैंकले भुक्तानी दिएको बिर्तामोड शाखा प्रवन्धक किशोर अधिकारीले टेलिफोन मार्फत जानकारी दिए । शनिबारसम्म बैंकको दमक र बिर्तामोड शाखामा आन्तारिक अनुसन्धानपछि दमक शाखा प्रवन्धक
बासुदेव बरालले प्रतिवेदन इलाका प्रहरी कार्यालय दमकलाई बुझाउने समय दिएको इलाका प्रहरी कार्यलय दमकका इन्स्पेक्टर भीम सिलवालले बताए ।
नक्कली चेकबाट रकम भुक्तानी लिने र दिने दुबै पक्षलाई कारवाहीको माग गदै बिद्यालयले इलाका प्रहरी कार्यलय दमकमा उजुरी दिएको छ । प्रधानध्यापक खनाल, सेवा निवृत भइसकेका पहिलाका खाता सञ्चालक शुरवीर श्रेष्ठ र दमक शाखा प्रवन्धक बराललाई प्रहरीले बोलाएर प्रारम्भिक अनुसन्धान गरिरहेको इन्स्पेक्टर सिलवालले बताए ।
झापामा कृषि विमा कार्यक्रम असफल
विर्तामोड । कृषकले चासो नदेखाउँदा नेपाल सरकारको बाली बिमा कार्यक्रम झापामा असफल भएको छ ।
३ बर्ष अघिबाट सुरु भएको बाली बिमा कार्यक्रममा झापाका ३ जनामात्र कृषक सहभागि छन् । सरकारले बाली तथा पशु पन्छी बिमा निर्देशिका जारी गरी २०६९ माघ १ गतेबाट बिमा कार्यक्रम सुरु गरेको हो । बिमामा लाग्ने ५० प्रतिशत प्रिमियम सरकारले व्यहोर्ने र ५० प्रतिशत कृषकले व्यहोर्ने भनी २ करोड रुपैँया बिनियोजन गरेको थियो । तर, कृषक आकर्षित हुन नसक्दा २ करोड खर्च हुन सकेन ।
पहिलो पटकको बिमा कार्यक्रम असफल भएपछि सरकारले बाली तथा पशु बिमाका लागि आर्थिक बर्ष २०७१/०७२ का लागि १३ करोड अनुदान रकम बिनियोजन गरेको छ । बिमामा कुल लागतको ५ प्रतिशत रकम प्रिमियम बुझाउनु पर्दछ । प्रिमियमको ७५ प्रतिशत सरकारले व्यहोर्ने नियम बनाएको छ । तर, झापा गरामनीका राजेन्द्र बराल, दमकका अर्का एक कृषकले च्याउ खेतिको ५०÷५० हजारको बिमा गराएका छन् । जुरोपानीका टुकानिधि लोहनीले १ लाख ५० हजारको बिमा गराएको नेको इन्सुरेन्स कम्पनी बिर्तामोड शाखाका प्रवन्धक बालकृष्ण सुवेदीले बताए ।
सरकारले बाली तथा पशु बिमा प्रभावकारी रुपमा कार्यान्वयन गर्न देशका १७ वटा निर्जीवन बिमा कम्पनीलाई क्षेत्र तोकिदिएको छ । मेची अञ्चल सहित मोरङ र सुनसरी जिल्लाका कृषकले बाली र पशुको बिमा गराउन आउँदा नेको इन्सूरेन्ससँगको सहकार्य रहनु पर्नेछ । अन्य कम्पनीलाई भने बाध्यता छैन । तर, अन्य कम्पनीलाई निर्धारण गरिएका क्षेत्रमा भने ति कम्पनीले बाली तथा पशु बिमा गर्नु पर्ने हुन्छ ।
बिमा कम्पनीले कृषि बालीको बिमा गराउन कृषि प्रविधिकले निरीक्षण तथा अनुगमन गर्नु पर्ने झन्झटिलो प्रक्रिया पुरा गर्नु पर्ने हुन्छ । कृषकमा बिमा गर्नु पर्छ भन्ने मानसिकताको कमीले बाली बिमा हुन नसकेको नेको इन्सूरेन्सका प्रवन्धक सुवेदीले बताए । उनले भने ‘पढेलेखेका कृषक पनि बिमा गराउन इच्छुक छैनन् ।’
कृषक तयार नहुँदा इन्सूरेन्स कम्पनी पनि बालीको बिमा गराउन प्रेरित गर्दैनन् । बाली बिमामा जोखिम बढी हुने भएकाले कम्पनी बिमा गराउन उत्सुक नभएको हो । बिमा कम्पनीले धान, गहूँ, तरकारी, फलफुल, माछा लगायतका कृषि बालीको बिमा गर्न सक्छन् । सरकारले ७५ प्रतिशतसम्म प्रिमियम भुक्तानी गर्दापनि बिमा नहुनुमा कृषकमा चेतनाको कमी र व्यवसायिक कृषिको विकास नहुनु प्रमुख कारण रहेको जिल्ला कृषि विकास कार्यालय झापाका बरिष्ठ कृषि बिकास अधिकृत मेघनाथ तिमल्सेनाले बताए । तिमल्सेनाले कृषि विकास कार्यालय झापाले कृषकका भेला, तालिम, गोष्ठीमा कृषि बिमाको कुरा गरेपनि कृषक बिमामा आकर्षित नभएको बताए । उनले भने ‘कृषक आफै जागरुक हुनु पर्छ । ’
बिमा कम्पनी पनि बाली बिमा गराउन उत्सुक छैनन् । जोखिम बढी र झन्झटिलो हुने भएकाले बिमा कम्पनी बाली बिमा गराउन उत्सुक नभएका हुन् । बाली लगाउनु अघि माटोको तयारी, बिउको छनौट, रोपन प्रक्रिया, मलखाद्को प्रयोग, विषादी वा अन्य पदार्थको प्रयोग सबैमा बिमा कम्पनीको सल्लाह र प्राबिधिक निरीक्षण हुनु पर्दछ । यो प्रकृया पुरा गर्न बिमा कम्पनीसँग स्थानीय तहमा कृषि प्राविधिक नहुँदा समस्या भएको हो । यसैगरी बालिको जोखिम जुनसुकै बेला हुन सक्ने हुँदा बिमा कम्पनीमा जोखिम बढी हुने गरेको छ । यद्यपि कृषक बिमा गर्न आए आफुहरु बाली बिमा गर्न तयार रहेको नेकोका सुवेदीले बताए । उनले भने ‘कृषक नै बिमाप्रति उत्सुक छैनन्’
सहमतिमा निर्वाचन सकियोस्
यसबेला झापाको दमकमा चुनावी रौनक छ । चुनावमा लाग्नेहरु र समितिको व्यवस्थापनका कुरालाई लिएर जुहारी र वार्ता समेत भएका छन् । शुक्रबारको वार्तापछि दमक रवि चिसोपानी (फाल्गुनन्द) सडक उपभोक्ता समितिको निर्वाचनमा ध्यान केन्द्रीत भएको छ ।
झापा, इलाम र पाँचथरको पश्चिमी क्षेत्रका लागि ठूलो चासोको विषय बनेको समितिको निर्वाचनका लागि पहाड र तराईमा गरी २ ठाउँमा बुँथ राखेर निर्वाचन सम्पन्न गर्ने सहमति भएको छ । लामो समयको विवादपछि निर्वाचनको मिति तय गरको अवस्थामा पहाडी क्षेत्रको एक समूहले समितिको सचिवालयमा ताला लगाएपछि भएको वार्तामा सो सहमति हुन पुग्यो ।
पहाडी क्षेत्रका लागि उपेक्षा गरिएकाले पहाडी क्षेत्रका ६० प्रतिशत मानिसलाई अव बन्ने नयाँ समितिमा सहभागि गराउनु पर्ने भन्ने मागमा भनें दलका प्रतिनिधिहरु बसेर छलफल गर्ने निर्णय भएको छ ।
सदस्यता बनाउँदा पनि पहाडी क्षेत्रका कतिपय खाँट्टी उभोक्तालाई नसमेटि तराइका गैर उपभोक्तालाई समेटेर विकट क्षेत्रका मानिसहरुमाथि खेलवाड गरेको भन्दै सो समूहले विहीबार विज्ञप्तिमार्फत विरोध जनाएको थियो । तालाबन्दी र त्यसपछिको वार्ताको व्यस्तताका कारण शुक्रबारका लागि तय भएको उम्मेदवारको मनोनयन कार्यक्रम प्रभावित भएको छ ।
नेपाली कांग्रेस र एमालेले मात्र सो सडकमा चलखेल गरेर अरुलाई पाखा लगाएको तथा काम कारबाही प्रभावकारी र चुस्त नगरेको भन्दै विरोध हुँदै आएको थियो । त्यसपछि असन्तुष्टहरुको मोर्चाले दवावमुलक आन्दोलन अगाडि सार्यो । यसमा पनि आआफ्ना पक्षमा राजनीतिक पल्ला भारी पार्ने काम हुँदै गयो । असन्तुष्ट साना दलहरुको विरोधपछि सहमति गर्दै २ पटक निर्वाचनको कार्यक्रम सर्यो । पछिल्लो पटक जेठ १३ गते निर्वाचन गर्ने तय भएको थियो । यो समितिमा पुग्नका लागि धेरैले धेरैथरी दाउपेच गरिरहेका छन् । राजनीतिक दाउपेच भन्दा पनि यो सडक वाह्रै महिना यातायात गुड्ने हिसावको बनाउनका लागि निस्वार्थ भावनाले लागौं । दुर्गम पहाड र सुगम मानिने तराईकाबीच पनि भेदभावपूर्ण व्यवहार नदेखियोस् । सवै मिलेर निर्वाचन सम्पन्न गरेर सडकको विकासमा जुट्नु यो बेलाको आवश्यकता हो ।
झापा, इलाम र पाँचथरको पश्चिमी क्षेत्रका लागि ठूलो चासोको विषय बनेको समितिको निर्वाचनका लागि पहाड र तराईमा गरी २ ठाउँमा बुँथ राखेर निर्वाचन सम्पन्न गर्ने सहमति भएको छ । लामो समयको विवादपछि निर्वाचनको मिति तय गरको अवस्थामा पहाडी क्षेत्रको एक समूहले समितिको सचिवालयमा ताला लगाएपछि भएको वार्तामा सो सहमति हुन पुग्यो ।
पहाडी क्षेत्रका लागि उपेक्षा गरिएकाले पहाडी क्षेत्रका ६० प्रतिशत मानिसलाई अव बन्ने नयाँ समितिमा सहभागि गराउनु पर्ने भन्ने मागमा भनें दलका प्रतिनिधिहरु बसेर छलफल गर्ने निर्णय भएको छ ।
सदस्यता बनाउँदा पनि पहाडी क्षेत्रका कतिपय खाँट्टी उभोक्तालाई नसमेटि तराइका गैर उपभोक्तालाई समेटेर विकट क्षेत्रका मानिसहरुमाथि खेलवाड गरेको भन्दै सो समूहले विहीबार विज्ञप्तिमार्फत विरोध जनाएको थियो । तालाबन्दी र त्यसपछिको वार्ताको व्यस्तताका कारण शुक्रबारका लागि तय भएको उम्मेदवारको मनोनयन कार्यक्रम प्रभावित भएको छ ।
नेपाली कांग्रेस र एमालेले मात्र सो सडकमा चलखेल गरेर अरुलाई पाखा लगाएको तथा काम कारबाही प्रभावकारी र चुस्त नगरेको भन्दै विरोध हुँदै आएको थियो । त्यसपछि असन्तुष्टहरुको मोर्चाले दवावमुलक आन्दोलन अगाडि सार्यो । यसमा पनि आआफ्ना पक्षमा राजनीतिक पल्ला भारी पार्ने काम हुँदै गयो । असन्तुष्ट साना दलहरुको विरोधपछि सहमति गर्दै २ पटक निर्वाचनको कार्यक्रम सर्यो । पछिल्लो पटक जेठ १३ गते निर्वाचन गर्ने तय भएको थियो । यो समितिमा पुग्नका लागि धेरैले धेरैथरी दाउपेच गरिरहेका छन् । राजनीतिक दाउपेच भन्दा पनि यो सडक वाह्रै महिना यातायात गुड्ने हिसावको बनाउनका लागि निस्वार्थ भावनाले लागौं । दुर्गम पहाड र सुगम मानिने तराईकाबीच पनि भेदभावपूर्ण व्यवहार नदेखियोस् । सवै मिलेर निर्वाचन सम्पन्न गरेर सडकको विकासमा जुट्नु यो बेलाको आवश्यकता हो ।
भुुइँचालोपछि भग्नावशेषका उदाउँदा पात्र र कुुखुुरी काँ...
 |
| टंक पाठक |
कुुखुुरी काँ, भुुइँचालो आँ ।
खोई राहत ? गोदाममा छ
खोइ गोदाम ? ब्यापारीको हातमा
खोई ब्यापारी ? मन्त्रीको साथमा
खोई मन्त्री ? दुुला भित्र पसे
खोइ दुुलो ? भुुइँचालोले किच्यो ....
कुुखुुरी काँ ? विदेशी त्रिपाल जतियाँ
खोई त्रिपाल ? सभासद्ले लगे
खोई सभासद् ? घरघरमा लुुके
खोई घर ? भुुइँचालोले भत्कायो
खोई भुुइँचालो ? भागो....
त्यसैले ति मनमा चिरिएका विपद्मा परेका, आत्राले पालेर छट्पट्याई रहेका लागि राहतका लागि यस्तै देखिदैछ । ओठले सबैलाई राहत छ, सहानुुभूूति छ, माया छ, ममता छ, दया छ, सायद करुणा पनि होला तर व्यवहारले के छ जो कोहीले महसुुस गरेकै होला ? यो टिप्पणीकारले यसो भन्दै गर्दा हुन सक्छ सुुगम, सुुरक्षित र पहँुुचवालालाई राहत प्रशस्तै भयो होला तर आजका दिनसम्ममा त्यो गोरखाको आरुघाट, माछाखोला बजार, लापु, खानीगाउँ खोलो गाउँलगायत अनि दुुर्गम स्थान र सिन्धुपाल्चोकको विकट गाउँहरुमा ति उपलब्ध सामग्री नपुुगेको र त्यहाँका जनताको जनजीवन अति कष्टकर भएको कुुरो घाम झै छर्लङ्ग छ । यसै शीलशीलामा एउटा अर्को दृष्टान्त दिन सान्दर्भिक ठान्दछु। जुनबेला एमाओवादीका नेता बाबुुरामजी प्रधानमन्त्री थिए, त्यसबेला गरिबको पक्षपाति सर्वहाराको नेतृत्वकर्मी जनजाति, दलितसँग भेद्भावरहित र गुणी उपचकारीको पगरी गुथ्न दिनप्रतिदिन राज्यको ढिकुुटी रित्याउँदै ति दुरदराजका गाउँ बस्तीमा र दलित समुदायका गाउँ–गाउँमा पुुगेर गँगटा, मुुसा, घुुङ्गीकिरा सँगसँग बसेर त्यसमा आफ्ना छोरी र परिवारसमेत लिएर टपरामा र हलुुङ्गेथालमा खान खान सक्ने तर यो विपद्मा सहयोग गर्न नसक्नुु र त्यहाँ पुुगेर उभिन नसक्नु त्यहाँभन्दा अरु के पो हुन्छ होला र ? अहिले सभासद्देखि नेताजीहरुलाई डर छ । केही दिन अगाडि एउटा अमेरिकाको हेलिकोप्टर र ६जना अमेरिकी सेना र दुुई नेपाली सेना उद्धारका लागि जाँदा दुुर्घटना भइ सबै त्यहाँ सवार गर्ने मरेकाले अब कोही पनि नेता हेलिकोप्टर चढेर त्यस्ता दुुर्गम स्थानमा जादैनन् । उनीहरुलाई आफ्नो ज्यानको माया छ । मरिहालियो भने माथि त यस्तो मोजमस्ती नहोला । त्यहाँ त यमराज छ । त्यसैले अरु जो जहाँ जति मरुन् नेता, देश र जनताको लागि मर्न डराउँछन् । बरु ति विदेशी जो उद्धारका लागि यो देशमा आएका थिए तिनीहरु मर्न डराउनन् । जीवनको बलिदान यस देशमा दिए । नेपाली सेना र प्रहरीले दिएको जीवन आहुती । त्यस्तै भो महाविनाशकारीमा गरिब जनता मरे, कर्मचारी मरे, शिक्षक मरे, प्रहरी सेना मरे तर एउटा सभासद् र कुनै अवल हुँ भन्ने र यो देशलाई ऋणी बनाउनेहरु अनि जँगाको इ गर्न तालिम प्राप्त कोही पनि नत घायल भए न त मृत्यु नै । हुन सक्छ प्रकृति र भगवानले पनि के कुरा बुुझेको हाला ? रातहका लागि अकुुत सम्पत्ति भित्रिराखेको छ । जस्तापाता र ८ लाख त्रिपाल पनि आएको छ अरे नेपालको पूर्वी नाकाबाट ३ लाख त्रिपाल भित्रिए अरे तर ति कहाँ छन् र के हुँदैछन् थाहा छैन । मेची झापामा ८७ हजार मेट्रिक टन चामल राहतको लागि बंगलादेशले सहयोग गरेर आएको निक्कै दिन भयो । त्यो अलपत्र परेर झापाका गोदाममै थन्केको छ । यसको वास्तविक जिम्मेवार नभएर होकी गर्ने ढंग नपुुगेर हो या नीति फितलोको कारणबाट विपत्ति परेको मुखमा माड छैन, यहाँ गोदाममा छ त्यो चामल ।
स्मरणरहोस्, स्थानीय सरकार भए यसको कुनै समस्या हुने थिएन । राहत उलब्ध र वितरणमा पनि । तर नेताजीहरुले प्रहरी र सेनालाई स्थानीय सरकार मानेको पाइयो । जननेता त काम गर्दैछ । यहि त होला नी यो देशको लोकतन्त्र र सरकार ? आखिरी भोग्नेले जे पनि भोग्नु परेकै छ न भोग्नेलाई केको टण्डा ? उठले मिठो बोल्ने, मिडिया देखिने र फोटो खिच्ने काम त धेरै भयो । धेरै देखियो धेरै चर्चामा आए केवल सायद चर्चा चर्चामा सिमित हुँदैछ । उता मानवअधिकारका संस्थाका मान्छे अनुुगमन पनि देखेको कुरो भन्दैछन् तर सुुन्ने मान्छे कान थुुन्दैछन् । के गर्नुु काग गराइरहन्छ पिना सुुकिरहन्छ । भग्नावेशषका उदाउँदा पात्रहरु र कुखुुरी काँ को गतिविधिले ।
