अवशेष

टङ्क आचार्य
ूजिन्दगी निकै सुन्दर छ । त्यसलाई अझ बढी सुन्दर बनाउनु पर्छू यो भनाई भारतीय सहीद सेनानी भगतिसंह को हो । एउटा लालटिनमा तेल भरेर फीता पनि बिलक्रल ठीक गरी सिसा लगाएर एउटा सुरक्षित स्थानमा राखेर बालिदियो भने त्यसले प्रकाश दिन थाल्छ । केही समय पछि सिसामा अलि-अलि कालो लाग्न थाल्छ तेल घटदै जानछ । यस्तै छोडिदियो भने तेल मात्र थपिदियो बालिरह्यो भने उसको प्रकाश कम हुँदै जान्छ सिसाभरि कालो हुन्छ र बालेको र नबालेको थाहै हुँदैन । यो लालटिनमा उज्यालो दिँदा दिँदै कालो कहाँबाट आयो र सिसा नै ढाकिदियो प्रश्न खडा हुन्छ । अर्थात् उसको बल्ने काममा हाम्रो स्याहार पुगेन सिसा सफा गरिएन र लालटिनले प्रकाश दिइरहे पनि सिसा बाहिर आउन सकेन । यहाँ सिसामा कालो -पर्दा जस्तै बन्यो । हामीले लालटिनलाई जस्तै हाम्रा १० वर्ष मुनिका नानीहरुको अ-व्यवहार र उनीहरुका सिसाको कालो पुछिदिनु पर्छ । जीवनलाई अझै सुन्दर मनका मस्तिष्कका सबै काला पर्दाहरु हटाउनु पर्दछ र देशको सुन्दर सपना बनाउनु पर्छ ।
नङ्गा जोगी । एकपटक विराटनगरका तिर्थालु बद्री विशाल आश्रम जाँदै थिए । बाटोमा उत्तर प्रयाग पुगेपछि त्यहाँका बाहुन पण्डालाई देखेर केही दान गर्न मन लागेछ र एउटा धोती र १ हजार रुपैयाँ दान गर्ने भएछन । लाइनको १०÷११ औँ लाइनमा एउटा नाङ्गा रहेछ । उनीहरु दान गर्दै गए नङ्गा जोगीलाई पनि एक हजार र एउटा धोती दिएछन । नागाले त्यही धोती उठाएर दान दिनेकै मुखमा फ्याकिदिएछ र भनेछ-ुये मेरे लिए क्या काम । लेजाओ पिछे तुम्हारा कफन मे काम लागेगा लेजाओ ।ु ठिक्क भनेछ । जसलाई काम छैन लगाउँदैन उसलाई धोती पैसा दान दिनुको अर्थ लाग्छ । कपडा लगाउने तर नहुनेलाई दान दिनुपर्छ । नङ्गालाई कपडा दान……ल हेर्नुस विराटनगरका दानीहरुको हाल त्यहाँ हेर्न लायक बनेछ । वास्तविक नागाहरु असल जीवन बाँच्छन यहाँ वास्तवमा जीवनको शुरु र अन्त्य दुवै ठाउँमा कपडा चाहिँदैन । कपडा लगाउनु भनेको शरीरको सुविधाका लागि मात्र हो । जन्मेको बेला र मृत्युमा कपडा हुँदैन । बच्चालाई लुगा लगाइदिनु भनेको हाम्रो माया हो । अझ असलमा के हो भने नाँगाहरु सोत्तर पात पतिङ्गर पराल मा सुत्छन बस्छन र पकाएर खाँदैनन । भरसक आफै पाकेको खानेकुरा खान्छन । उनीहरुलाई जीवनको कुनै चिन्ता हुँदैन । जन्मेदेखि नै उनीहरुको शरीर प्रकतिसँग मिलेको हुन्छ । अरु जस्तो उनीहरुलाई रोग पनि लाग्दैन ।
जीवनको चिन्ता हुनेहरुलाई सधै दुःख हुँदो रहेछ । चिन्ता कसरी सुखी हुने भन्ने । एउटा उदाहरण-नङ्गा बाबाहरुको आश्रम नजिकै एउटी अलि उमेरकी वेश्या थिइन । ऊ ग्राहकको पर्खाईमा दिनभर बस्थी । एक दिन एउटी पनि ग्राहक आएन भने ऊ भोक भोकी हुन्थी । सँगैमा छेवैका बाबाहरुको आश्रममा भने उसलाई भनेजति दृश्य छ । नङ्गाहरु नाङ्गै दिनभर देख्छे त्यहाँ खानेबेलामा मिठा-मिठा खानेकुरा मिष्ठान्न आइरहन्छ । खाएर पनि उभि्रन्छ । यता वेश्या ती दृश्यहरुमा मुख मिठयाएर बस्छे । उसलाई भने खानेकुरा त के ग्राहक पनि कोईबेला नआएर भोकै हुन्छे । जबकी ती बाबाहरु खानेकुराको पनि कुनै चिन्ता गर्दैनन । एकदिन वेश्याले आफ्नो अप्ठयारो कुरा बाबालाई सोधिछे- बाबाले जीवनको चिन्ता हुनेहरुको समस्या नै यही हुन्छ छोडिदेऊ चिन्ता भनेछन । त्यसदिन देखि वेश्याका पनि मनोकांक्षा पूरा भएको कुरा सुनेको थिए । जीवनको र लोभ लालचको बढी चिन्ता गर्नेहरु बढी दुःखी हुन्छन ।
धर्म भनेको कर्तव्य-कर्म हो । प्राणीले आफ्नो स्वभाव अनुसार प्रकट गर्ने व्यवहार नै धर्म मानिन्छ । हुन त कतिपय वस्तुहरुले पनि आफ्नो कर्तव्य पालन गरेर धर्म देखाएका÷गरेका छन जस्तैः सूर्य सदैव प्रकाशित छन । नदीले आफै जल दिएका छन । वृक्षले कहिल्यै आफै आफ्नो फल खाँदैन र अरुलाई दिन्छ । वर्षा अरुकै हितको निम्ति वर्षन्छ । हामीले पनि महान बन्नलाई परोपकारी हुनुपर्छ । यो नै साँचो धर्म हो । आफ्ना धार्मिक प्रवृत्तिबाट मात्र आफू महान हुने परम्परा जिवन्त छ र पनि मान्छेहरु नै अरु प्राणी वनस्पतिहरु भन्दा अधार्मिक बनेको छ ।
सबैभन्दा बढी सुनेर त्यसपछि पढेर र अन्त्यमा देखेर जानिन्छ । कलियुगमा सुतक ११ दिन द्वापरमा ११ महिना तेत्रा युगमा ११ वर्ष र सत्य युगमा १११ वर्ष लाग्छ । यो कुरा मैले सुनेर जानेको हो ।

Posted in: अवशेष