हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्विर : राम योङ्हाङ ।

हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्वि

महोत्सव शुरु, पर्यटनमा लगानी गर्न आग्रह


दमक१५ माघ÷ उपप्रधान तथा गृहमन्त्री विजयकुमार गच्छेदारले निजी क्षेत्रलाई पर्यटन प्रवद्र्धन र जलविद्युतमा लगानी गर्न आग्रह गरेका छन् । पर्यटन प्रवद्र्धन र जलविद्युत उत्पादनको प्रशस्त सम्भावना भएर पनि राजनीतिक स्थायीत्व नहुँदा लगानी हुन नसकेको उनले बताए ।

दमकमा शानिबार आदिवासी जनजाति सांस्कृतिक महोत्सवको उद्घाटनका क्रममा उनले देशको राजनीतिक अस्थितरताका कारण आर्थिक समृद्धि नभएको बताएका छन् । अबको दशक आर्थिक समृद्धिको दशक हुने उनले बताए । देशको दीगो विकासका लागि आर्थिक समृद्धि आवश्यक रहेको बताउँदै उनले आर्थिक समृद्धिका लागि पर्यटन र जलविद्युत मुख्य आधार रहेको उल्लेख गरे । गर्दै उनले भने -ुराजनीतिक स्थितरता र सुरक्षाको बन्दोबस्ति सरकारले गर्छ निजी क्षेत्रले लगानी गर्नुहोस् ।ु
नेपालको बहुभाषा संस्कृति धर्म लगायतका विविधता पर्यटन प्रवद्र्धनका आधार भएको उल्लेख गर्दै यिनीहरुको प्रवद्र्धन र संरक्षणको जिम्मेवारी राज्यले लिने उनको भनाई थियो । आर्थिक विपन्नताकै कारण विभिन्न प्रकारका असन्तुष्टि जन्मिने र त्यसैले विद्रोहको रुप लिने उल्लेख गर्दै उप-प्रधान तथा गृहमन्त्री गच्छेदारले आर्थिक विपन्नताको अन्त्यका लागि प्राकृतिक सम्पन्नताको उपभोग गर्नु पर्ने बताए ।
महोत्वसको उद्घाटन कार्यक्रममा नेपाल पर्यटन वोर्डका निमित्त कार्यकारी प्रमुख सुवास निरौलाले भाषा तथा संंस्कृतिको संरक्षण गरेर पनि पर्यटन प्रवद्र्धन गर्न सकिने बताएका थिए । उनले पर्यटन वर्ष-२०११ सम्पन्न भइसके पनि आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटनको प्रवद्र्धनका लागि वोर्ड लागि परेको बताए ।
कार्यक्रममा दमक नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत पशुपति खतिवडाले स्वागत मन्तव्य राख्दै महोत्सवले झापा तथा मोरङमा रहेका आदिवासी जनजातिहरुको पहिचान संरक्षणमा सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका थिए । कार्यक्रममा महोत्सव आयोजक संस्था दमक उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष प्रकाश प्रसाईले आमन्त्रित अतिथिहरुलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्दै तोपगाछी-लखनपुरमा पर्ने रतुवा-माई वृक्षारोपण आयोजनाको वन क्षेत्रमा सरकारले प्रस्ताव गरेको विशेष आर्थिक क्षेत्रलाई योजनागत रुपमा अघि बढाउन ध्यानाकर्षण गराएका थिए । त्यस्तै उनले दमक क्षेत्रका उद्योगी व्यवसायीहरुलाई लक्षित गरी बम र चन्दा आतङ्क निमूल पार्न गृह प्रशासनको विशेष भूमिका हुनु पर्नेमा जोड दिएका थिए ।
मूल आयोजक समितिका अध्यक्ष मोहन धिमालको अध्यक्षतामा सम्पन्न उद्घाटन समारोहमा विभिन्न सांस्कृतिक नृत्य समेत प्रस्तुत गरिएको थियो । महोत्सव उद्घाटन अघि आदिवासी जनजातिका विभिन्न संघसंस्थाका सहभागी र स्थानीय विद्यालयका विद्यार्थीहरु सम्मिलित र् यालीले नगर परिक्रमा गर्दै महोत्सव स्थल प्रवेश गरेको थियो । १३ दिन सम्म चल्ने महोत्सवमा विभिन्न व्यवसायिक तथा सांस्कृतिक गरी एकसय ओटा स्टल रहेका छन् ।

ुलोकतन्त्रका लागि प्रेस स्वतन्त्रता आवश्यकु


धनकुटा१४ माघ÷ ÷ नेकपा एमालेका नेता रकम चेम्जोङ्ले प्रेस स्वतन्त्रता बिनाको लोकतन्त्र अपूर्ण हुने बताएका छन् ।
शनिबार धनकुटामा भएको पे्रेस चौतारी सम्बद्ध महिला पत्रकारहरुको पूर्वााचल क्षेत्रीय भेलालाई सम्बोधन गर्दै पूर्व शान्ति मन्त्री समेत रहेका उनले आफ्नो पार्टी पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रता प्रति पूर्ण प्रतिवद्ध रहेको बताए । कार्यक्रममा चौतारीका केन्द्रिय अध्यक्ष गगन विष्टले अहिलेको सरकारले बिभिन्न बिषयबस्तुको सुचना सार्वजानीक गर्न नमिल्ने भन्दै प्रेस स्वतन्त्रतामा अंकुश लगाउने प्रयास गरि रहेको बताए । यस्तै चौतारीका महासचिव बिष्णु रिजालले अहिले पनि नेपाली पत्रकारहरुले पूर्ण स्वतन्त्रताको महसुस गर्न नपाएको बताए ।
भेलाले बिमला राईको अध्यक्षतामा २१ सदस्यिय प्रेश चौतारी क्षेत्रीय महिला समिति गठन गरेको छ । समितिको सदस्य सचिवमा देवकला कार्की रहेका छन् । समितिमा झापाबाट भीमा शिवाकोटी र अम्बिका भण्डारी ईलामबाट कोपिला बस्नेत र वन्दना अधिकारी मोरङ्बाट ईन्दिरा भट्टराई तथा सुनसरीबाट निलिफा सुब्बा र सीता मादेम्बा सदस्य रहेका छन् । समिति महिला पत्रकारहरुको क्षमता विकास तथा व्यवासायीक हकहितमा कि्रयाशिल हुने चौतारीका केन्द्रिय सदस्य चेतन अधिकारीले बताए ।

कांग्रेसद्वारा जिल्ला समिति बिस्तार


बिर्तामोड१४ माघ÷ नेपाली कांग्रेस झापाले शनिवार जिल्ला कार्य समितिमा सदस्यहरु मनोनित गरेको छ ।
बिर्तामोड स्थित पार्टी कार्यालयमा जिल्ला सभाति उद्धव थापाको सभापतित्वमा बैठकले क्षेत्र नम्बर-१बाट विश्व्वप्रकाश शर्मा र राम कट्टेल क्षेत्रनम्बर-२ बाट तारादेवी कटुवाल र केशव पाण्डे ३ बाट नुरजमा महमद र सुरेश गिरी ४ बाट टीका प्रसाई र हस्त परियार ५ बाट टंक विश्वकर्मा र राम दुलाल ६ बाट रोहित शाहा र फुलवती राजवंशी तथा क्षेत्र नम्बर-७ बाट मानबहादुर बुढाथोकी र भुमीराज राईलाई जिल्ला सदस्यमा मनोनित गरेको हो ।
यस्तै २८ जनालाई आमन्त्रीत जिल्ला सदस्यमा मनोनित गरिएको जिल्ला सभापित थापाले जानकारी दिए । पार्टी महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौला केन्द्रिय सदस्य नरेन्द्रबिक्रम नेम्बाङ् केशवकुमार बुढाथोकी पूर्वकेन्द्रिय सदस्य चक्रप्रसाद बास्तोला तथा पूर्व जिल्ला सभापतिहरु पूर्णानन्द शर्मा र सुधिरकुमार शिवाकोटी लगायत २५ जनालाई जिल्ला सल्लाहकारमा चयन गरिएको जनाईएको छ ।

अधिकारविहीन संविधान स्वीकार्य नहुने - मुख्य समाचार

विष्णु सुब्बा
धरान÷आत्मनिर्णयको अधिकार स्वायत्तता संविधान जारी नभएमा आफ्नै संयन्त्रमार्फत् स्वायत्तताको अभ्यास गर्ने आदिवासी जनजाति अगुवाहरुले घोषणा गरेछन् ।
अधिकारबिहीन संविधान स्वीकार्य नहुने भन्दै उनीहरुले
आदिवासी जनजातिहरुको आत्मनिर्णयको अधिकार र स्वायत्तता बिनाको संविधान सर्वमान्य नहुने दाबी गरे । आदिवासी जनजातिको आत्मनिर्णयको अधिकार र स्वायत्तताको अभ्यास सम्बन्धी ३ दिने अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनको शनिबार धरानको भानुचोकमा आयोजित घोषणा सभा कार्यक्रममा सहभागी उनीहरुले आदिवासी जनजातिहरुको अधिकार सहितको संविधान समयमै जारी गर्नुपर्ने जोड दिए ।
सम्मेलन प्राविधिक समितिका संयोजक डाक्टर कृष्ण भट्चनले धरान घोषणा पत्र सार्वजनिक गर्दै षड्यन्त्रमूलक ढंगले उपेक्षित समुदायको अधिकारी स्थापित गर्न समयमै संविधान जारी हुनुपर्ने बताए ।
१० बुँदे घोषणा पत्र जारी गर्दै संयोजक भट्चनले आदिवासी जनजातिहरुको अधिकार स्थापित गर्न कसैले रोक्न नसक्ने उल्लेख गरे ।
  सम्मेलनमा सहभागीहरु । फोटोः पिपुल्स टाइम्स दैनिक

जनजाति अगुवा प्राध्यापक डाक्टर ओम गुरुङले आदिवासी जनजातिहरुकामाग अधिकारमुखी आन्दोलन भएको बताए । उनले राज्यको पहुँच भन्दा बाहिर रहेका बहुसंख्यक समुदायको अधिकार अब बन्ने संविधानमा सुनिश्चित गर्नुपर्नेमा जोड दिए । सो सभामा आदिवासी जनजाति सभा ककसका अध्यक्ष पृथ्वी सुब्बा गुरुङले आफ्न हक अधिकारको सुनिश्चितता गर्न आफूहरुले संविधानसभाबाटै आन्दोलन गरिरहेको बताए । अझै सम्म राज्यका उपेक्षित समुदायका अधिकारलाई संविधानमा ग्यारेन्टी नगरिए थप आन्दोलन चर्काउने उनको भनाई थियो ।
सो अवसरमा नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघका महासचिव आङकाजी शेर्पा राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति महिला महासंघका महासचिव सोनी लामा सुनुवार सेवा समितिका सल्लाहकार डा। लाल रापचा थकाली सेवा समितिका महासचिव जुनु गौचन सभासद्द्वय विश्वदीप लिङ्देन अमृतलाल ताजपुरिया लगायतले आदिवासी जनजातिका अधिकारलाई पाखा लगाएर बनिने संविधान अपुरो हुने चर्चा गरेका थिए ।
कार्यक्रममा स्वीजरल्याण्डका त्रिस अर्नो अमेरिकाका एमण्डा क्याटस बरिल भारत झारखण्डका साजय बसु मलिक भारत नागलैण्डकै प्रा।ए लख्नुले आदिवासी जनजातिहरुका अधिकारमुखी आन्दोलनमा ऐक्यबद्धता जायर गरेका थिए । कार्यक्रममा आयोजक संस्थाका १ दर्जन बढी विभिन्न जनजातिजन्य संघ संगठनका प्रतिनिधिहरुले बोलेका थिए ।
घोषणा सभा पूर्व बृहत् झाँकी सहितको र् यालीले नगर परिक्रमा गरेको थियो । घोषणा सभा सम्मेलन आयोजक समितिका संयोजक अर्जुन लिम्बुको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा पूर्वका विभिन्न क्षेत्रबाट ठूलो संख्यामा उपस्थिति रहेको थियो ।

मोर्चाले हतियार बुझाउने

राजविराज÷सरकार र तराईमा सशस्त्र संघर्षरत अखिल तराई मुक्ति मोर्चाको अजित िसंह समूहबीच छ बुँदे सहमति भएको छ । सप्तरी सदरमुकाम राजविराजमा भएको वार्तामा मोर्चाले अजित िसंह समूहले शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आउने सहमति गरेको छ ।
यसैगरी सरकारले मोर्चालाई राजनीतिक व्यवहार गर्ने वार्ता अवधिभर वार्ता टोली संयोजक र सदस्यहरुलाई सरकारले सुरक्षाको प्रत्याभूति गराउने सहमति भएको छ । त्यस्तै मोर्चासँग भएका हातहतियार अर्को वार्तामा सरकारलाई हस्तान्तरण गर्ने सहमति भएको छ । हिरासतमा रहेका मोर्चाका नेता कार्यकर्ताहरुको
मुद्दा फिर्ता रिहाइसम्बन्धी प्रकि्रया सरकारले यथाशिघ्र आरम्भ गर्ने सहमति समेत भएको छ ।
वार्तापछि आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा समितिका संयोजक एवम् शान्तिमन्त्री सत्या पहाडीले अर्को वार्ता दुवै पक्षको अनुकूलतामा यथाशीघ्र गरिने सहमति भएको जानकारी दिइन् । वार्तामा मोर्चाका तर्फबाट उपाध्यक्ष अजित िसंह भनिने अजयकुमार यादवले नेतृत्व गरेका छन् ।
यसैबीच अखिल तराई मुक्ति मोर्चाका संयोजक जयकृष्ण गोइतले वार्ताप्रति आश्चर्य व्यक्त गरेका छन् । गोइतले अखिल तराई मुक्तिमोर्चा वार्तामा नगएको भन्दै कारबाहीमा परेकाहरुले सरकारसँग वार्ता गरेको प्रतिकि्रया दिएका छन् ।

"एलडीओ नहुँदा निर्माण योजना प्रभावित"

इलाम÷जिल्ला विकास समिति इलाममा लामो समयदेखि स्थानीय विकास अधिकारी नहुँदा जिल्लाको विकास निर्माणका योजना प्रभावित भएका छन् ।
स्थानीय विकास अधिकारी नआउँदा सम्पन्न योजनाको भुक्तानी दिन सकिएको छैन भने गाउँ विकास समितिमा बिनियोजन हुनुपर्ने बजेटसमेत रोकिएको छ । स्थानीय विकास मन्त्रालयले पहिलेकै भुपराज राईलाई स्थानीय विकास अधिकारीमा पठाउने निर्णय गरे पनि जिल्ला नआउँदै अवकाश पाएपछि राई आएनन् ।
स्थानीय विकास अधिकारी नहुँदा ग्रामीण भेगमा सम्पन्न विकास योजनाको रकम उपभोक्ता समितिलाई दिइएको छैन । सबै आर्थिक अधिकार कार्यालय प्रमुखमा निहित हुने हुँदा आर्थिक कारोबार ठप्प रहेको जिल्ला विकास समितिले जनाएको छ । सम्पन्न भइसकेका योजनाको बजेट उपलब्ध नहुँदा उपभोक्ता समेत जिविसप्रति आक्रोशित बन्दै गएका छन् ।
जिल्ला विकास समितिको प्रमुख नहुँदा गाउँ विकास समितिमा निकासा हुनुपर्ने पुँजीगत बजेटसमेत निकासा हुन नसकेको सचिवहरुले जनाएका छन् भने स्थानीय निकायअन्तर्गत कर्मचारीले तलब खान पाएका छैनन् । जिल्ला विकास समितिले आउँदो चैत मसान्तसम्ममा खर्च गरिसक्नुपर्ने २३ करोडमध्ये पाँच लाखमात्र खर्च भएको जिविसको आर्थिक प्रशासन शाखाले जनाएको छ ।

"बन्दुकका भरमा संविधान"

धुलाबारी÷नेकपा एमालेका प्रभावशाली नेता केपी शर्मा ओलीले माओवादी अझै पनि बन्दुकका भरमा आफू अनुकुल संविधान लेखाउने दाउमा रहेको आरोप लगाएका छन् ।
धुलाबारीमा भएको मेची अाचलस्तरीय कार्यकर्ता प्रशिक्षणको दोश्रो दिन शनिबार उनले माओवादी अझै पनि प्रष्ट कार्यदिशाबिहीन भएको टिप्पणी गर्दै एमाले उसलाई गाली मात्र गर्ने भन्दा सच्याउने प्रयत्नमा लागेको बताए । अन्य दलबाट शान्ति र संविधान निर्माणमा आशा गर्न नसकिने भएकाले त्यसको अगुवाईका लागि एमाले तयार हुनुपर्ने उनले बताए ।
यस्तै राज्यको पुनस्रंरचनाका बिषयमा प्रशिक्षण दिँदै केन्द्रीय सदस्य पर्शुराम मेघी गुरुङले जातीयताका आधारमा प्रदेश वा प्रान्त बिभाजन गर्न नहुनेमा जोड दिँदै त्यसका लागि भुगोल जनघनत्व प्राकृतिक श्रोत साधन लगायतका कुरामा ध्यान दिन आवश्यक रहेको बताए । यस्तै नेपाली महिला आन्दोलनका बारेमा प्रशिक्षणका क्रममा उपाध्यक्ष विद्या भण्डारीले नेपाली महिला मुक्तिको प्रत्याभूती दिलाउन सक्ने पार्टी एमाले मात्र भएको दाबी गरिन् ।
दुई दिने प्रशिक्षणको पहिलो दिन अध्यक्ष झलनाथ खनाल तथा महासचिव ईश्वर पोखरेलले समेत प्रशिक्षण दिएका दिए । प्रशिक्षणमा ताप्लेजुङ पाँचथर इलाम र झापाका करिब ५ सय अगुवा कार्यकर्ता सहभागी रहेका अाचल कमिटी सदस्य बसन्त बाँनियाले जानकारी दिए । फोटो पनि छ

उपभोक्ता माचको आपत्ति

दमक÷उपभोक्ता माच झापाले सरकारद्वारा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य बृद्धि गरिएको प्रति कडा आपत्ति जनाएको छ ।
माचका झापा अध्यक्ष चित्रबहादुर बस्नेत र महासचिव अमृतलाल श्रेष्ठद्वारा शनिबार जारी प्रेस बिज्ञप्तिमा विश्वका गरिब देशलाई तेल वितरण गर्ने संस्था ुकोक्यापु ले सहुलियत मूल्यमा नेपालमा समेत तेल आयात गरिरहेको बेला नेपाल आयल निगममा काम गर्न पठाइएका कर्मचारी वा सरकारी व्यक्तिहरुले गरेको कालाबजारीबाट घाटामा पुगेको आयल निगमलाई उकास्न सरकारले महँगी बढाएको टिप्पणी गरिएको छ ।
विज्ञप्तिमा मूल्य बृद्धिको निर्णय तत्काल फिर्ता लिन माग गरिएको छ । माचले प्रधानमन्त्री डा। भट्टराईको राजिनामा समेत माग गरेको छ । सरकारले केही दिन अघि पेट्रोलमा प्रति लिटर १० मट्टितेलमा ९ हवाई इन्धनमा ५ र ग्याँसमा प्रति सिलिण्डर १ सय ७५ रुपैयाँ बृद्धि गरेको थियो ।

अफगानिस्तानबाट लावतीको शव ल्याइयो

दमक÷अफगानिस्तानको हेलम प्रोभिन्समा बिद्रोही तालिवान पक्षसँगको भिडन्तका क्रममा एम्बुसमा परी घाइते भइ उपचारको क्रममा मृत्यु भएका बि्रटिस गोर्खा सैनिक जवान सचिन लावतीको शव शनिबार दमकस्थित उनको घर ल्याइएको छ ।

झापाको दमक-११ निवासी लावती सन् २०१० मा घाइते भएका थिए भने डेढ वर्षपछि उपचारको क्रममा लण्डनस्थित बेलायती सैनिक अस्पतालमा गएको जनवरी २ मा उनको मृत्यु भएको थियो ।
मृतक लावतीको शवलाई शनिबार नै क्याप्टेन मुक्ति गुरुङ नेतृत्वको टोलीले बेलायतबाट काठमाण्डौ हुँदै दमकस्थित उनको घर ल्याइपुर् याएको हो । यस अघि लण्डनमा एक समारोहको आयोजना गरी त्यहाँस्थित उनका आफन्त र बि्रगेड अफ गोर्खाजले लावतीमाथि अन्तिम सलामी अर्पण गरेको थियो । शनिबारदेखि उनको शवलाई श्रद्धााजलिका लागि घरमै राखिएको छ ।
सन् २००८ मा भर्ती भएका २३ वर्षीय लावतीको आइतबार आज झापाको लखनपुरस्थित सितापुरीमा बि्रटिस अफ गोर्खाजको एक टुकडीको सलामी र लिम्बू संस्कार अनुसार दाहसंस्कार गरिने पारिवारीक स्रोतले जानकारी दिएको छ । - फोटो पनि छ

जेसिसको निर्वाचन कार्यक्रम आजदेिख

दमक÷दमक जेसीज वर्ष २०१२ को नेतृत्वका लागि आजदेखि निर्वाचन कार्यक्रम सुरु हुँदैछ ।
निर्वाचन आयुक्त नेत्रप्रसाद चम्लागाईका अनुसार पहिलो दिन आज मतदाताको अन्तिम नामावली प्रकाशन उम्मेद्वारहरुको मनोनयन तथा नामावली प्रकाशन दाबी विरोध मनोनयन फिर्ता समेतका कार्यक्रम सम्पन्न भइ साँझ ५ः३० बजे उम्मेद्वारहरुको अन्तिम नामावली प्रकाशन हुनेछ ।
९ गते समेत नियमित निर्वाचन कार्यक्रम सुचालु भई १० गते उम्मेद्वारहरुको अन्तर्वार्ता ककस र मतदान तथा मतगणना कार्य साँझ ७ बजेदेखि हुने निर्वाचन समितिले जनाएको छ ।
नेतृत्व र व्यक्तित्व विकासमा कि्रयाशील जेसीजले विभिन्न सामाजिक गतिविधि समेत गर्दै आएको छ ।

आयस्तर बढाउने बेमौसमी खेती


शिवगाज÷बेमौसमी तरकारी खेतीमा महिला कृषकहरुलाई आकर्षित गराउन कार्यक्रम सुरु भएको छ । झापाको कन्काई िसंचाई आयोजना क्षेत्रका उपभोक्ताको आयस्तर बृद्धिका लागि कार्यक्रम शुरु भएको हो ।
पूर्वााचल िसंचाई विकास डिभिजन नम्बर-१ झापाले सोका लागि पाँचगाछीमा यस क्षेत्रका शिवगाज पाँचगाछी बैगुन्धुरा माहाभारा सतासीधाम लगायतका आधा दर्जन गाविसका १ सय २ जना कृषक महिलालाई बेमौसमी तरकारी खेती सम्बन्धी तालिम प्रदान गरिरहेको छ । चार चरणमा ति महिलाहरुलाई प्रदान गरिने तालिम माघ-११ गतेसम्म चल्ने कन्काई नहर जल उपभोक्ता संस्थाका अध्यक्ष सुर्यनारायण ताजपुरीयाले जानकारी दिए ।
स्थानीय महिलाहरुले नहरको उपभोग गरेर आयस्तरमा बृद्धि गर्न सकुन् भन्ने उद्देश्यले तालिम शुरु गरिएको कार्यालयका ुएसोसिएट अर्गनाइजरु गोपाल पौडेलले जानकारी दिए । तालिममा जिल्ला कृषि विकास कार्यालय झापाका बागबानी अधिकृतद्वय बद्री पौडेल र सुर्यनारायण
यादवले बेमौसमी तरकारी खेती सम्बन्धी सहजीकरण गरेका छन् ।
यस्तै पूर्वााचल िसंचाई विकास डिभिजन नम्बर-१ झापाका प्राविधिक प्रदीप बान्तवाले िसंचाई व्यवस्थापनबारे जानकारी गराइरहेका छन् ।

साझा फूल बनेको छ माला - कृति समीक्षा

साझा फूल बनेको छ माला - कृति समीक्षा
त्रिलोचन कोइराला
पछिल्लो समय नेपाली साहित्यमा नयाँ नयाँ स्रष्टाको आगमन हुने क्रम बढेको छ । नयाँ लेखन र नयाँ विषयका संघर्षमा पनि नव स्रष्टाशहरुको उपस्थिति गहकिलो बन्दै आइरहेको छ । जुन नेपली साहित्यको लागि सुखद कुरा पनि हो । यही क्रममा प्रवासमा कठोर परिश्रम गरिरहेका साहित्य अनुरागिहरुले सहित्यका विविध विधालाई एकै संग्रह बनाई संयुक्त कृति ूमालाू बजारमा ल्याएका छन् । जसको संयोजनमुखी भूमिका खेलेको छ सयौं थँगा साहित्यसमाज यु।ए।इ। ले ।
म्ानिसको यथार्थ जीवनलाई साहित्य मार्फत विभिन्न ५५ जना श्रष्टाले माला मार्फत आ आफ्नो अभिव्यक्ति पस्किएका छन् । भौतिक रुपमा मात्र होइन भावनात्मक रुपमा ल्याउने परिवर्तनलाइ पुस्तकले विषेश ध्यान दिएको छ । प्रत्येक विधामा विदेशिने नेपालीका पीडाहरु विदेशिएपछिका सुख र सहजताहरु विदेशिने वित्तिकै छातीमा उव्जिने राष्टियता प्रतिको आत्मीयतालाई उजागर गरेको ।
नेपालभित्र र नेपालबाहिरको साहित्य सिर्जनामा केही भाषिक भिन्नता रहन्छ भन्ने प्रतिनिधित्व यस ूमालाू संग्रहले गरेको छ । यसमा विशेषत परदेशीन पर्ने बाध्यता परदेशिएपछिको आफ्नो राष्टियता प्रेम र अतितको सम्झना साथै परदेशीएपछिको दोस्रो खुशी मिलन पीडा रोदन र दुखलाइ अरत्यन्त मार्मिक रुपमा पस्किएको छ । साहित्यिक श्रष्टाहरुले विभिन्न विषय मध्ये रोल्पाका डोल ब। बुढाथोकी लेख्छन् …
हे देशका युवा हो उठ अब जानुपर्छ
दासी बनी बस्न हुन्न नेपाल तिर लाग्नुपर्छ ।

उनी प्रतिनिधि मात्र हुन मालामा बुढाथोकी जस्तै प्रायको एकै भावना उत्पेरित छ देश प्रतिको चिन्ता र विगतमा नेपाली भई गर्वका साथ बाचेको सत्यता । भिन्न भिन्न सैलीले प्रस्तुत गरीएका रचनाहरुमा १८ गजल१६ कविता५कथा लगायत मुक्तक संस्करण हाइकु लघुकथा लगायत लेखहरु छन । विदेशीनु पर्दा यहा हुने कटुसत्यतालाई प्राय संस्करणलघुकथाले उजागरण गर्न खोजेको छ रमेश खडका महंगो माया सस्करण मार्फत लेख्छन विहान कुर्थासरुवाल लगाएर कृक पार्क मा भेटीएकी उनी साँमु अर्कै युवक सँग जिन्स पेन्ट लागाइ रमादापार्कमा िहंड्दै थिइन् । खड्काको संस्करण अन्तरआत्मा देखि प्रस्फुटन भएको सत्य हो भन्ने छुट्याउन सकिन्छ । परदेशमा युवा जमातको भिडले गर्दा पनि प्रेमको राम्रो चलखेल रहने बेला बेलाको चर्चालाई अर्का गजलकार कृष्ण पोखरेल ले आफ्नो तितो सत्य लेख्छन ः
नलाउ क्यारे माया पि्रती डर लाग्छ मलाई त
पि्रय भन्दा शत्रुकै भर लाग्छ मलाई त ।
माला धेरै नव आगन्तकहरुले लखीएको भए पनि केहि रचना लाग्छ नेपाली साहित्यमा गहकिलो उपस्थिती हुन सक्छ । शुभचिन्तकको वास्तविकता समिर अधिकारीको यौवन एक खडेरी अनप जोशीको अस्तित्व बोध विद्या सापकोटाको स्वास्नी मान्छे सुविसुधा आर्चयको सम्मुैता बन्दीपरे माइलो को नया बर्ष माम्जार पार्कमा पठनीय तथा मार्मिक खालका छन् । त्यस्तै कमल कार्की दीपदर्शन रिन गिरी डोलराज भुर्तेल इन्दिरा प्रयास स्तरहङ बान्तवा ूजलनूआदि अवसर पाएमा गजलको फाँटमा गहकिलो उपस्थिती जनाउने प्रतिभा देखीन्छन् । जहा रहेपनि नेपालीले नेपालीहरुको आफ्नोपन भाषा संष्कृति राष्टियता प्रेम बिछोडलाई भावनात्मक रुपमा सधैं उल्लेख गरिरहने संकल्प सहित आएको कृति ूमालाू नेपाली साहित्यको फाँटमा एक दरिलो इटा बनेको छ । पुस्तक पहिलो सस्करण भएको ले सामान्य भाषिक समस्या देखिएको छ तथापी साहित्यिक उठानमा गौण बनेको छ । आगामी सस्करणमा अमु ब्याबस्थित गर्दै जाने प्रणलाई विश्वास गर्दा पुस्तक उत्कृष्ट छ । सयौ थुँगा साहित्यिक समह यु।ए।ई। बधाईको प्रात्र बनेको छ । परदेशिएकी दमककी साहित्यि चेली ूइन्दिरा प्रयासू को यो प्रतिनिधि हरफ ः
ूधैर्य गरी बस आमा लाली लिइ आउँछु
तिम्रो सामु बसन्तको लाली लिइ आउँछु ।ू

गैरजिम्मेवारीको परकाष्ट - सम्पादकीय

झापा लखनपुर-१ मा अवस्थित सशस्त्र प्रहरी बल पाथीभरा गणको भोगाधिकार कायम रहेको १ सय हेक्टर १ सय ६० बिगाहा जमिन भित्र अनाधिकृत ढङ्गले बनाइएका दुई दर्जन बढी घर-टहरा मंगलबार राती भत्काइए । रतुवा माई वृक्षारोपण आयोजनाको वन क्षेत्रमा गण स्थापना गर्ने २०५८ फागुन अन्तिम साता मन्त्री परिषद्ले निर्णय गरेको थियो । भोगधिकार कायम भएको उक्त जमिन मध्ये केही भू-भागमा गणको कार्यालय ब्यारेक खेलमैदान मठ मन्दिर तालिम घर लगायतका संरचना र बगैँचाहरु निर्माण भएका छन् भने घेराबारा नगरिएका केही खाली जमिन लिजमा दिएर खेतीपाती हुँदै आएको थियो यो केही वर्ष अघि देखिको निरन्तर प्रकि्रया हो ।
गण प्रशासनले बोलेकबोलेको रुपैयाँ तिरेर खाली जमिनहरुमा केही कृषकले खेतीपाती गर्दै्र आएका थिए र प्रत्येक वर्ष लिज रकम समेत गणलाई अतिरिक्त आम्दानीका रुपमा प्राप्त हुँदै आएको गण प्रशासनले जानकारी दिएको छ र वास्तविकता पनि यही हो । तथापि कुनै सरकारी खालीखाल्सा जमिन ओगटे झैँ गरी केही दिन अघि देखि गणको भागचलन भित्रको जमिनमा घर-टहरा ठडिँदै आएका थिए । र गत मंगलबार करिब मध्यरात तिर यसरी बिना स्वीकृति र गैरकानुनी ढङ्गले उभ्याएका घर-टहरालाई सशस्त्र प्रहरीका जवानहरुले पूर्ण रुपमा भत्काई दिए । उनीहरुको आक्रोश र हुर्मत हेर्दा त्यो घटना विभत्स छ । क्रुरतापूर्वक कुनै दुश्मन बस्ने बस्तीमाथि गरिएको धावा र हमला भन्दा कम छैन । यो जङ्गी हुर्मतले यदाकदा हामीलाई जङ्गबहादुरकै शासनकाल वा एकात्मक करणको युगमा पृथ्वीनारायण शाहले किर्तीपुरका रैथानैहरु माथि गरेको क्रुरतापूर्ण व्यवहारकै झल्को दिइरहेको छ । जुन कुरा अतिक्रमित जमिनमा भत्काइएका घर-टहराहरुको भग्नावशेषले आफै स्पष्ट गर्ने छ ।
सशस्त्र प्रहरी बलले आफ्नो भोगाधिकार रहेको भूमिलाई सुरक्षा गर्नु उसको कर्तव्य र दायित्व हो । कसैले अतिक्रमण गर्छ भने त्यस्तो प्रयासलाई निस्तेज गर्नु प्रहरीका लागि अपरिहार्य हुन आउँछ । तथापि वास्तविकता अध्ययन नगरी पूर्व जानकारी नदिई र न्युनतम मानवीय संवेदनशीलता समेतलाई ध्यान नदिई प्रहरीको जाईलाग्ने प्रवृत्ति किमार्थ उचित हुन सक्दैन । यसले अतिक्रमणको एउटा समस्या त निराकरण भएको छ तर यससँगै त्यतिकै मात्रामा घर-परिवार विस्थापित बनेका छन् । भू-माफियाहरुको गुलियो आश्वासनमा परेर खनी खोस्री गुजाराका लागि उनीहरुले सरकारी बन्दोवस्तीको जमिनमा खुट्टा टेक्न खोजे । यही भूलवस गरेको गल्तीको सजाय यसरी मध्ये जाडोमा खुल्ल्ा आकाश पनि रात काटेर मृत्युलाई चुनौति दिनु हो भने हाम्रो भन्नु केही छैन । होइन भने नेपाली जनताको सुरक्षाका लागि गठित प्रहरीबलले गरेको यो काम स्याबासीपूर्ण भने छैन । सहमति र असहमतिका आग्रह र अनुरोधका एवम् निषेध र हस्तक्षेपका सकरात्मक पाटोहरु थुप्रै छन् । आततायीपूर्ण व्यवहार र िहंस्रक शैली गैरजिम्मेवारीको परकाष्ट हो । आज बिचल्ली पारिएका परिवारहरुको जिम्मा अर्को व्यवस्था नभएसम्मलाई ँम लिन्छु’ भन्ने कुनै निकाय भए उसलाई साधुवाद !
तर जो भूमाफियाहरुको हर्कत र हुर्मत छ त्यो राज्य र राज्यको निकायलाई गुम्हारा गर्ने किसिमको छ । यो जाली प्रकरण कानुनतः दण्डनीय छ । सशस्त्र प्रहरीबलको सुखीरताले त्यो भू-माफिया गिरोह माथि कुन हदको व्यवहार गरेको छ वा गर्ला कस्तो किसिमले कानुनी कार्वाही थाल्छ ।
त्यो भने हेर्न बाँकी छ । अन्यथा एक पेट पाल्नलाई श्रम गर्ने वर्गमाथि मात्रै बजि्रने ूसत्यम् सेवम् सुरक्षणमू को नाराधारी निसशस्त्र वा सशस्त्र जुनसुकै पनि हुनसक्छ । र यति नै बेला सरकार के भन्छ हेर्न बाँकी छ । सँगै मान्छेको न्युनतम बाँच्न पाउने अधिकारका पक्षमा ठूल्ठूला नारा घन्काउने अधिकारवादीहरुको सकृयता र क्षमता पनि नाप्नै पर्ने समय आएको छ ।

बिस्तारै परिवर्तन हुँदैछ एकल महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोण - दोस्रो लेख

अाजली रम्तेल
ूश्रीमानको मृत्यु भएको थियो छिमेकी आफ्नो श्रीमानको किरिया बसेका थिए आफ्नो श्रीमानको किरिया अरुलाई लगाएको भन्दै समाजका केही जान्नेसुन्ने मानिसहरुले मैले छोएको पानी समेत खाएननू गहभरि आँसु पार्दै ´ापा चन्द्रगढीकी ३८ वÈर्ीया सङ्गीता घिमिरेले सुनाइन् आफ्नो पीडा ।
दस वÈ्रपहिले आफ्ना श्रीमानको काजकिरियामा बस्ने कोही नभएर छिमेकीले काजकिरिया गरिदिँदा समाजको घृणुले आफ्नो मनमा दिएको चोट भने अ´ै ताजै रहेको उनी बताउँछिन् ।
विवाह भएको १० वÈ्रछि श्रीमानको मृत्यु हुँदा सङ्गीताको काँधमा छोरा र छोरीको जिम्मेवारी पनि थियो । तर समाजले दिएको मानसिक यातनाका कारण्ँ उनले दुई वÈ्रम्म त घरबाहिर निस्कने हिम्मत पनि गर्न सकिनन् । कुनै धार्मिक वा सामाजिक कार्य गर्दा विधवा महिलाले देख्दा कुसाइत पर्छ भन्दै उनलाई कुनै पनि कार्यमा सहभागी हुन समाजले दिएन ।
ूसमाजले मलाई मानवताको आँखाले पनि हेरेनन् म समाजका हरेक चुनौतीलाई आत्मसात् गर्दै अगाडि बढिरहेू विगतका ती दिनहरु सम्´दै उनी भन्छिन् ूसमाजका गन्यमान्यको त्यो अपशब्द र अमानवीय व्यवहार देखेर भाग्यमा यस्तै रहेछ भनेर सहन्थे तर मनले परिवर्तन चाहन्थ्यो र समाजबाट निक्कै टाढा जान मन लाग्थ्यो ।ू
ू´न् नन्द र आमाजूले श्रीमानलाई िवÈ खुवाएर मारेको आरोप लगाउँदा मलाई सही नसक्नुहुन्थ्यो भित्रभित्रै अत्यधिक रुन्थेँ मनलाई शान्त पार्न म धेरै कोशिस गर्थे तर के गर्नु म विवश थिएँ उनीहरुको वचन सुनेर बस्नू त्यतिबेलाको पीडा सम्´दै उनले उनले ।
सेतो कपडा र रङविहीन जीवन देखेर आफ्नै सन्तान पनि तसर्िएको देखेपछि भने उनले आफ्नो पहिरन परिवर्तन गर्ने जमर्को गरिन् र सफल पनि भइन् अहिले उनलाई देख्दा उनी पनि एकल महिला हुन् भन्ने लाग्दैन ।
यस्तै सानै उमेरमा बिवाह अनि छिट्टै नै एकल हुनुपरेको पीडालाई अ´ै भुल्न सकेकी छैनन् इलामकी २९ वÈर्ीया जानुका कार्की दाहालले पनि । साथमा ६ वÈे्र छोरा छ श्रीमानको चिनो स्वरुप । मध्यमवर्गीय परिवारको आवश्यकता र बाध्यतालाई आत्मसात् गर्दै केही पैसा कमाइ स्वदेशमा सुखी जीवन जिउने सपना पूरा गर्न जानुकाका श्रीमान विदेश गएका थिए । तर तीन-चार महिनामा नै जन्डिस भई श्रीमान फर्केको एक महिनामै मृत्यु भएपछि सबै सपना चकनाचुर भए ।
त्यसपछि आत्महत्या गर्नेसमेत सोच आए पनि छोराको जिम्मेवारी सम्´ेर बाँचेको उनी बताउँछिन् । परिवार र समाजले नकारात्मक दृष्टिले नहेरेपनि समयमा आफूले पढ्न नसक्दा भोग्नुपरेको समस्यालाई भने मनन् गर्दै भन्छिन् ूछोराले भन्दा पनि छोरी मान्छेले पढ्न अत्यन्त जरुरी रहेछ । बाँच्ने कुनै आधार र साहारा नहुँदा आफ्नो िशÔाले नै मानिसलाई बाँच्ने हौसला र साहारा प्रदान गर्छ त्यसैले परिवारले महिलालाई शििÔत र आत्मनिर्भर बनाएर मात्र विवाह गरिदिनुपर्छ ।ू हाल उनी श्रीमानकै परिवारमा बस्छिन् ।
उनीजस्तै आफ्नो जीवनलाई आफ्नै दृढताका कारण्ँ परिवर्तन गर्न सफल भई समाजका अन्य एकल महिलालाई समेत एकजुट बनाएर जीवनलाई सफल तरिकाले जीउने कला सिकाइन् इलामकी दीपा आचार्य ढकालले । विवाह भएको १४ महिनामा नै स्रप डंसबाट श्रीमानको मृत्यु हुनपुगेपछि जीवन जीउने आससमेत मारिसकेकी थिइन् उनले पनि ।
माइती र घरका परिवारका सदस्य सबै नै पढेलेखेका भएर पनि होला उनलाई कसैले पनि उनको श्रीमानको मृत्युको कारण्ँ उनलाई ठहर् याएनन् । तर समाजमा सबैको एउटै सोच र दृष्टिकोण्ँ नहुने भएकाले होला समाजका एकाध व्यक्तिले उनलाई दोÈ नलगाएका हैनन् तर जब परिवार नै उनको साथमा थियो त समाजका अन्य मानिसले प्रत्यÔ कुरा काट्ने मौका भने पाएनन् ।
उनलाई पीडाको अवस्थाबाट बाहिर ल्याउनका लागि उनकी सासूले निकै सहयोग गरिन् । २०६३ सालमा उनी स्वयम् एकल महिला समूहमा आबद्ध भइन् र आफ्ना गाविसमा रहेका सम्पूण्र्ँ एकल महिलालाई एकजुट बनाइन् ।
तर समूह गठन गर्ने क्रममा उनको घरमा सासूबाहेक अन्य कोही पनि सहमत नभएपछि उनले घाँस काट्न जाने बहानामा घरबाट निस्केर समूह बनाएरै छाडिन् । जब उनको घरका अन्य सदस्यलाई यसबारे जानकारी भयो तब उनका बुढाससुराले ूपोथी बासेकोू समेत भने तर पनि उनले केही जवाफ नदिई आफ्नै गतिमा अगाडि बढिरहिन् ।
उनका ससुराले पनि ूके पाइन्छ समूहमा जाँदा ू भनेर समेत प्रश्न गरे । उनी अ´ै पनि त्यो Ôण्ँ सम्´ँदै भन्छिन्- ूमैले कहिले पनि ससुरालाई जवाफ फर्काएकी थिइन तर त्यो दिन म साथ गुमाएकी मान्छे त्यहाँ जाँदा साथ पाउँछु भनेँ । पछि बिस्तारै मैले गर्ने कामबारे प्रत्यÔ रुपमा देखिसकेपछि अहिले मेरा परिवारका सबैले मलाई सहयोग गर्न तत्परता देखाउनुहुन्छ यो नै मेरो सफलता हो ।ू
महिलाको िवÈयमा राज्य गम्भीर हुनसकेको छैन । एकल महिलालाई दिने भत्तामा समेत उमेरको हदबन्दी लगाई विभेद गर्ने कार्य राज्यको तर्फबाट भएको थियो । तर अहिले ६० वÈ्रको उमेर हदबन्दीको निण्र्ँय खारेज भएको छ जुन एकदमै स्वागत योग्य कदम हो भन्ने उनीहरुको प्रतिकि्रया छ ।
केही समयअघि सरकारले विधवा विवाहलाई प्रोत्साहित गर्ने उद्देश्यले रु ५० हजार दिन गरेको निण्र्ँय अत्यन्त निन्दनीय भएको भन्दै महिला अधिकारकर्मी तथा एकल महिलाका तर्फबाट नै विरोध भएपछि उक्त निर्णयखारेज गर्न सर्वोच्च अदालत बाध्य भयो ।
विवाहजस्तो अत्यन्त व्यक्तिगत निण्र्ँय र रुचिको िवÈयमा यसरी राज्यका तर्पुबाट रकमको लालचका कारण्ँ गलत नियतले एकल महिलालाई बिवाह गर्ने प्रवृत्ति बढ्ने भएकाले यसलाई प्रोत्साहित गरिनुहुँदैन ।
केही समयअघि यसै िवÈयमा अनुसन्धान गर्ने सजना महर्जनको भनाइ छ नेपालका महिलामा आर्थिक र सामाजिक समस्या बढी छ । आफ्नो श्रीमानको मृत्युपश्चात बाँकी जीवन कसरी जीउने भन्ने चिन्ताले उनीहरुलाई गाँज्ने गरेको छ ।
आफ्ना सन्तानको िशÔा र रहनसहनलाई नै लिएर बढी चिन्तित हुन्छन् उनीहरु । त्यसमाथि समाजले श्रीमानको मृत्युको कारण्ँसमेत आफैँलाई मानेर गर्ने व्यवहार ´न् कहालीलाग्दो हुन्छ । महर्जनको अनुसन्धानका आधारमा भन्ने हो भने एकल महिलामा मनोवैज्ञानिक समस्या पनि उत्तिनै देखिन्छ । भविष्यप्रतिको चिन्ता र डरले उनीहरु मनोवैज्ञानिकरुपमा समेत वििÔप्त बन्छन् ।
यस्ता महिलालाई सरकारले पनि रोजगारीमूलक तालिम तथा व्यवसायका लागि आर्थिक सहयोग गर्नुपर्ने देखिन्छ भने उनीहरुका सन्तानलाई निःशुल्क अध्ययन गर्ने वातावरण्ँ बनाइदिनुपर्ने महर्जनको धारणु छ ।
नेपालमा एकल महिलाका Ôेत्रमा कार्य गर्ने एकमात्र संस्थाका रुपमा देखिएको एकल महिला समूहको तथ्याङ्क अनुसार हाल नेपालमा ८४ हजार एकल महिला छन् । उक्त संस्थाको तथ्याङ्कअनुसार नेपालको सुदूरपश्चिमााचलमा सबैभन्दा बढी एकल महिला रहेका छन् । द्वन्द्व र एचआइभी÷एड्सका कारण्ँ पनि एकल हुने महिलाको सङ्ख्या उल्लेख्य छ ।
समूहको तथ्याङ्क अनुसार कुल एकल महिलाको ६७ प्रतिशत महिला २० देखि ३५ वÈ्र उमेर समूहका छन् । त्यो उमेरमा उनीहरु दुइदेखि पाँच सन्तानका आमा भइसकेका हुन्छन् ।
नेपालका करिब आधाजसो एकल महिलाले उच्च माध्यमिक तहसमेत उत्तीण्र्ँ गरेका छैनन् । जसको कारण्ँ उनीहरु आफ्नो सन्तानको िशÔादीÔाका साथै आर्थिक रुपमा समेत परिवारमै आश्रित हुनुपर्ने बाध्यता छ । एकल महिलालाई आर्थिक सहयोगभन्दा पनि उनीहरुको आर्थिक सशक्तिकरण्ँका लागि सरकारले विभिन्न कार्यक्रम ल्याइनुपर्छ ।
एकल महिलालाई आर्थिक र सामाजिक रुपमा अघि बढ्न र सुरिÔत भविष्य निर्माण्ँका लागि सर्वप्रथम त परिवार र सामाजले हेर्ने दृष्टिकोण्ँमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनु जरुरी छ । जबसम्म एकल महिलाका परिवारले उनलाई अगाडि बढ्न सहयोग र हौसला प्रदान गर्दैन तबसम्म जतिसुकै सÔम भए पनि उनको प्रयास अधुरो नै रहने भएकाले पारिवारिक रुपमा एकल महिलालाई आत्मनिर्भर बनाउने र जनचेतना जगाउने किसिमका विभिन्न कार्यक्रम सरकारले ल्याउनु जरुरी छ । साभार

जनजीवनको हालत र सत्ताको रवैया - पहिलो लेख


सत्ताको तामस र हाई-हाईमा पुग्न ४० ओटा माग राखेर गरीब विपन्न र अभावले पि_िल्सएका पीडितहरुलाई सुर् याउन सफल डा। बाबुराम भट्टराई आखिर प्रधानमन्त्री त भए । शास्त्रिय राजनीति र अर्थशास्त्रमा जे जस्तो वयान र व्याख्या गरिएको भएतापनि समय परिस्थिति र परिवेशले बेग्लै मौलिकताको माग गर्दछ । बाबुराम शास्त्रिय पाठशालाबाट प्रशिक्षित ुवामपंथीु व्यक्ति हुन् । िहंसात्मक विद्रोह थाल्नु भन्दा अगाडि जनताको दैनिक जनजीवनसँग सम्बन्धित उनले राखेका केही मागहरु यहाँ हेरौं ।
१। सुकुम्वासीहरुलाई बसोबासको उचित व्यवस्था गरिनुपर्छ । वैकल्पिक बसोवासको व्यवस्था नगरी सुकुम्वासीहरुलाई उठीवास गर्ने काम तुरुन्त बन्द गरिनुपर्छ । २। सबैलाई रोजगारीको ग्यारेण्टी गरिनुपर्छ । रोजगारी नपाउाजेल बेरोजगार भत्ताको व्यवस्था गरिनुपर्छ । ३। मल बीउ सस्तो र सुलभ हुनुपर्छ । किसानहरुलाई उत्पादनको उचित मुल्य र बजारको व्यवस्था गरिनुपर्छ । ४। मह¨ी नियन्त्रण गरिनुपर्छ । महँगीको अनुपातमा ज्याला वृद्धि गरिनु पर्छ । दैनिक उपभोगका वस्तुहरु सस्तो र सुलभ तरीकाले आपूर्ति गर्ने व्यवस्था गरिनुपर्छ । ५-गाउँगाउँमा खानेपानी बाटोघाटो र बिजुलीको व्यवस्था गरिनुपर्छ हेर्नुहोस् ४० बुँदे मागपत्रको जनजीवीका सम्बन्धी मागहरु ।
यि मागहरु कति आकर्षक छन् । ूजनतालाई माया गर्ने उनीहरुको साथमा रहने र उनीहरु कै सेवा गर्ने अरुभन्दा हामी अब्बल हुनेछौंू भन्ने उद्घोष गरेको । तत्कालिन सत्तालाई चुनौती दिएको समय र अहिले शासक बनी गरेको राजनीतिक ुट्रीकु बीच ठूलो अन्तर छैन र
बाबुराम शासक बनेपछि सुकुम्बासीहरुले देशव्यापी आन्दोलन गर्दैछन् । बाबुराम सरकारले पुलिस लगाएर कैंयौं सुकुम्बासीहरु जेलमा हालिसके । बासको ग्यारेण्टी नभएका भूमिहीनहरुलाई कानुनी राज्यको मान्यताभित्र समावेश गरिएको छैन । कानुनी शासनको अत्तोपत्तो छैन । बेरोजगारी बढ्दो छ । रोजगार सिर्जना गर्न चासो छैन । बेरोजगारहरुलाई शक्तिको श्रोत बनाउने समस्यालाई आलटाल गरेरर दोष अरुलाई थोपर्ने रोजगारीका पूर्वाधारहरु विस्थापन तर्फ उन्मुख छन् । रोजगारको नारा सत्ता आरोहणको खुड्किलो सावित भएन र
किसानहरुले फसल लगाउने समयमा बजारमा मल र बीउ पाउँदैनन् । पाइहाले पनि अति मह¨ाेमा खरिद गर्न वाध्य हु्न्छन् । ूमल बीउ सस्तो र सुलभमा पाउनु पर्छू भनी माग राख्ने व्यक्ति आफै सत्ता प्रमुख हुँदा सस्तो र सुलभ हुनु पर्ने होइन र बल्लतल्ल किसानले उत्पादन गरेको फसलको मुल्य कौडीको मोलमा बेच्न विवश छन् । उत्पादन गर्दा लाग्ने मुल्य पनि उठ्न नसक्ने भएकेा छ । श्रम त त्यसै खेर गैरहेको छ । किसानले उत्पादन गरेका उत्पादित वस्तुहरुको उचित मुल्यका लागी बजारको खोजी गर्न यो सरकार र सत्तालाई केले रोकेको छ
महँगीको चेपुवामा परेका गरिब विपन्न मजदुर र विद्यार्थीहरुले प्रयोग गर्ने मट्टितेलको मुल्य इतिहास मै आकासिएको छ । मट्टितेलको मुल्य जति बढ्दै जान्छ त्यति नै वनज¨ल मासिने क्रम बढ्नेछ । डिजेलको मुल्य वृद्धि र दैनिक १४घण्टे विजुलीको लोडसेिड¨ले दैनिक उपभोग्य बस्तुहरुको मुल्य र यातायात खर्च व्हात्तै बढेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारलाई दोषेर धर पाइन्छ समायोजन कुशल व्यवस्थापनले गर्ने हाइन र कृत्रिम अभाव जारी छ । खोई सुलभ मुल्य र सहज आपूर्ति के कर्मचारी तथा श्रमजीवीहरुको ज्याला वृद्धि हुन्छ सत्तामा भएकेा भ्रष्टाचार कमिसन सुबिधाभोग विदेश भ्रमण भोजभतेर कार्यकर्ता पालनपोषणका लागी खर्चने रकम कटाएर इन्धन आपूर्तिका लागी सरकारी अुनदान दिन सरकार किन चाहँदैन यो सरकार कस्को हीतमा परिचालित छ यो सत्ता र शासन अराजक होइन भन्ने के आधार राजनीतिक अराजकताले मानवजीवन
सम्पन्नता र सभ्य हुन सक्तैन ।
गाउँ गाउँमा विजुली खानेपानी र बाटोघाटो दिने भनेर बिद्रोह गरी सत्तामा पुगेको समयमा खोई त बिजुली पानी र बाटोघाटोको लागी प्राथमिकता विगतका सत्ता र शासकले बनाइ दिएका पूर्वाधार र केही बिकासका प्रतिफलहरु पनि नस्ट हुँदैछन् । विजुलीको अभावले खेतीपाती व्यापार खानपीन पठनपाठन यातायात उद्योगधन्दा सबै धरासायी बन्दैछन् । खानेपानीको चर्चा झन बेहालको स्थितिमा छ । वन तस्करी र भू-क्षयको कारणले पानीका श्रोतहरु सुक्दै गएका छन् । नेपाली वित्तीय बजारमा अपार थुपि्रएको नागरिकहरुको पूँजी सङ्कलन गरेर मुलुकलाई चाहिने विजुली उत्पादन गर्न क्रान्तिकारी सत्ताधारीहरुलाई कुन अदृष्य शक्तिले रोकेको छ कि ूहाम्रो बलले सत्तामा पुगिस् खबरदार हाम्रो हीत विपरित होला नि ू भन्ने नेपथ्यमा कुनै निर्देशक छन्
तत्काल राहत दिने घोषणा गरेर सत्तामा चढेका हाम्रा प्रधानमन्त्री तुलनात्मक रुपमा बौद्धिक होइनन् कि बाठा बाहुन हुन् । शान्ति प्रकि्रयालाई धमाधम तुरेर नागरिकहरुलाई सहज बनाउन उनकै पार्टीभित्रैबाट किन अवरोध कार्यकर्ताको लालनपोषण गर्न र सभासद मन्त्री र आसेपासेहरुलाई सत्ता-भत्ता भरण गर्न अरबौं खर्चने रकमलाई नियन्त्रण गरी जनताको दैनिकी सहज बनाउन किन विलम्ब ूहामी दुःख गरौं नागरिकहरुलाई सुख दिऔंू भन्ने जुक्तिवुद्धि सत्ताधारी प्रतिपक्षी तथा सत्ताको वरिपरि खेलेर वुद्धिजीवीको नाममा कुम्ल्याउन पल्केहरुलाई किन आउँदैन भरखरै ुक्रान्तिकारी ु परराष्ट्रमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ उर्फ प्रकाश सामान्य रोगको उपचार गर्ने बहनामा राष्ट्रको लाखौं रकम बोकेर जापान गए । मुलुक मै उपचार गर्ने प्रशस्त सुबिधा हुँदाहुँदै विदेश बाटोघाटोको सामान्य सुविधा नपाएर उपेक्षित दलित विपन्न गरिब तथा सुत्केरी महिलाहरु उपचारको अभावमा अकाल मै मर्दैछन् । गरिब विपन्न श्रमजीवीहरुको शासनको लागी भन्दै सोझासीधालाई उचाल्नेहरुको व्यहोराचाहिँ ठाँटिलो यो कस्तो क्रान्तिकारिता जनताको दुहाई दिदै अवसरको राजनीति गर्नेहरुको रवैया र जनताको जनजीवन कति अन्तर सत्ताधारी सत्ता आसेपासे र सत्ताका विपक्षीहरुले ूनागरिकहरुको सुखदुख नै आºनो सेवा कर्म होू भन्ने बुझपचाएर घुक्र्याएर खान दल्न पल्केका छन् । यो कस्तो अग्रगामी ुशास्त्रिय जनवादीता र प्रजातन्त्रीय आख्यानु कुटिल स्वार्थका औजार भैसकेका छन् ।
यहाँ कष्टपूर्ण जनजीवनलाई सहज बनाउने उपायहरु खोतलिएका छन्- शान्ति स्थापना र राजनीतिक स्थीरता कायम गरी सरकारी फजुल खर्च नियन्त्रण गर्ने । द्वन्द समाधनमा बढिरहेकेा अरबौं खर्च रोक्ने । राजनीतिमा लाग्ने सबैले ूदेश र नागरिकका लागी समर्पण गरौंू भन्ने भावना लिने । क्षति र राहतको नाममा रकम कुम्ल्याउने दुष्कर्म छाड्ने । मन्त्री सभासद वरिष्ठहरुको लागी गरिने भत्ता र कमिसन घटाउने । विकास निर्माणका लागी दिइने रकममा हुने कमिसन भ्रष्टाचार र व्यापारीहरुबाट जबरजस्त असुल्ने चन्दा प्रवृति बन्द गर्ने । सत्तासयल र मोजमस्तीका लागी गरिने विदेश भ्रमण बन्द गर्ने । विजुली उत्पादन गर्न स्वदेशी पूँजीलाई सरल तरीकाले प्रोत्साहन गर्ने । बजारको प्रभावकारी व्यवस्थापन गर्ने । सरकारी संस्थान र कार्यलयहरुमा हुने अपारदर्शी प्रथालाई पारदर्शी बनाउने । त्यहाँबाट जम्मा हुन आउने रकमलाई मुलुकमा उत्पादन हुन नसक्ने तर बाहिरबाट किन्नै पर्ने इन्धन मल जस्ता अत्यावश्यक बस्तुहरु खरिद गर्न सरकारले अनुदान दिने । यो जुक्ति प्रयोग गर्दा अत्यावश्यक वस्तुहरु सहज र सुलभ मुल्यमा नागरिकहरुले प्राप्त गर्न सक्तछन् । यो काम गरेर देखाउनेहरु मात्र अग्रगामीहरु हुन् । राजनीतिक पीडितको नाममा राज्यकोषबाट लाखौं रकम बुघ्ने अनि क्रान्तिकारी र लोकतन्त्रवादी भन्ने कसका लागी राजनीति गरिदिएर त्यस वापत ज्याला लिएको यस्तो लोभीपापी बानी हटाउँदै ूशान्ति र स्थीरता सहितको चुस्त सरकार व्यवस्थित कर्मचारीतन्त्र र पारदर्शी सेवाू चाहिन्छ । यस्तो वातावरण बनाउन प्रतिपक्षीहरुले पनि पितुर्के बन्नु पर्दैन । सत्ताधारीहरुलाई के ले रोकेको छ ?

ओझेलमा केचनावकल


४ माघझापा÷ नेपालको सवै भन्दा होचो स्थानको रुपमा रहेको ´ापा जिल्लाको केचनाकवल अझै सम्म पनि आझेलमानैं परेको छ ।
केहि साता अघिमात्र पर्यटन वर्ष २०११ को अवधिमा समेत यस क्षेत्रले अपेक्षाकृत महत्व पाउन सकेन । केचना गाविसमा पर्ने केचनाकवल समुद्री सतहबाट ५८ मि। उचाइमा रहेको छ । यस Ôेत्रमा ४ विगाहा जमिन अत्यन्त होचो भएको कारण्ँ बÈर्ा याममा पानी जमेर दलदलमा परिण्ँत हुन स्थानीसाबी बताउँछन् । पर्यटन कार्यालय काकडभिट्टाले भने क्रमिक रुपमा पूर्वााचलका पर्यटकिय स्थलहरुको प्रवर्धन भई रहेको छ । कार्यालय प्रमुख पिताम्बर शर्मा बजगाँईले केचनाकवल सम्भावनायुक्त पर्यटकिय स्थल बने पनि पर्याप्त महत्व पाउन नसकेको बताउनुभयो ।
केचनाकवलमा वि।सं। २०४४ साल पौÈ १६ गते तत्कालिक राजा विरेन्द्र शाहको पुर्वााचल भ्ा्रमण्ँका अवसरमा २० फिट अग्लो स्तम्भ कछुवाको आकृति माथि स्थापना गरिएको गाविसले जनाएको छ । यो ठाउँ नेपाल-भारत सिमानाबाट करिब ५०० मिटर दूरीमा पर्दछ । नेपालकै अल्पसंख्यक आदिवासी गण्ँेश गनगाई जातिको समेत बसोबास रहेको केचना Ôेत्रमा २ वटा ऐतिहासिक पोखरीहरु छन् । महाभारत कालमा विराट राजाले राज्य विस्तार गर्दा उनका सेनापतिले निर्माण्ँ गरेको विश्वास गरिने यी पोखरीहरुको कारण्ँले पनि यस Ôेत्रको महत्वव अ´ बढेको छ । भीमले किच्चकलाई वध गरेपछि उक्त दुई पोखरीहरु पुर्न खोजेका थिए भन्ने किम्बदन्ती पनि छ ।
यहाँ रहेका पोखरीहरुको समेत संरक्षण हुन नसक्दा पुरिँदै गएको स्थानिय बृद्धहरु बताउँछन् । स्थानीय बृद्ध कामेश्व्र गणेशले दुई दशक अघि सम्म पोखरीहरु सफा रहेको तर अचेल फोहर र झारपातले पुरिँदै गएको बताउनुभयो ।

पाता कस्ने चेतावनी

भेलामा पार्टी तथा युवा संघका नेताहरुले पार्टीको आन्तरीक जीवन बलियो पार्न उच्च नेताहरुलाई खवरदारी गरेका थिए । एमाले केन्द्रीय सदस्य तथा युवा फाँट ईन्चार्ज योगेश भट्टराईले आगामी पुस्तालाई सग्लो बलियो र चुस्त वा धुजा-धुजा भएको छिन्न-भिन्न पार्टी कस्तो हस्ताण्तरण गर्ने हो त्यो जिम्मा शिर्षस्थ नेताहरुको भएको बताए । कार्यक्रममा दार्चुला जिल्ला कमिटीले नेताहरुलाई दिएको दाम्लो तर्फ संकेत गर्दै उनले पार्टीलाई एकतामा बाँध्न दिएको दाम्लोले कार्यकर्ताको भावनाको कदर नगरे नेताहरुका पाता समेत कस्न सक्ने बताए ।
यस्तै युवा संघका अध्यक्ष महेश बस्नेतले बिगतमा नेताहरुबीचमा देखिएको तिक्तताले कार्यकर्ताहरुका निराशता बढाएको उल्लेख गर्दै कार्यकर्ताको मनोबल उच्च पार्न नेताहरुलाई आग्रह गरे । शान्ति प्रकृया र संविधान लेखन प्रकृयामा हस्तक्षेपकारी भूमिका बढाउन आग्रह गर्दै उनले कार्यकर्ता संरक्षण तर्फ समेत नेतृत्वले ध्यान दिनुपर्ने बताए । कार्यकर्ता भेलाको बन्दशत्र धुलावारीस्थित जेसीज भवनमा हुने युवा संघले जनाएको छ । आज र भोलि चल्ने बन्द शत्रमा युवासंघको राष्ट्रिय अधिवेशन पछिको गतिबिधीबारे समिक्षा हुने र आगामी कार्ययोजना तय गर्ने केन्द्रीय कोषाध्यक्ष निरु पालले जानकारी दिईन् । सम्बोधनका लागि आएका मध्ये पार्टी प्रभावशाली नेता ओली उपाध्यक्ष गौतम युवा फाँट ईन्चार्ज भट्टराई झापामा नैं बसेका छन् भने अन्य नेता काठमाण्डौं फकिएका छन् ।

गुटबन्दीको अन्त्य भएको एमाले नेताहरुको घोषणा -मुख्य समाचार

बिर्तामोड÷ नेकपा एमालेका नेताहरुले पार्टी भित्रका सवै प्रकारका गुटबन्दी अन्त्य भएको बताएका छन् । उनीहरुले शान्ति प्रकृया टुङ्ग्याउन र नयाँ संविधान जारी एमालेको आन्तरीक जीवनको एकताको खाँचो रहॆको बताएका छन् । एमाले भित्रको सवै प्रकारको गुटबन्दि अन्त्य भए मात्र शान्ति प्रकृया र संविधान लेखनले गती पाउने उनीहरुले बताए ।
 दाम्लो समाएर एकताको उद्घोष गर्दै नेताहरु ।
शुक्रबारबाट बिर्तामोडमा शुरु पार्टीको युवा संगठन युवा संघ नेपालको राष्ट्रिय कार्यकर्ता भेलालाई सम्बोधनका क्रममा उनीहरुले माओवादी शान्ति प्रकृया र संविधान लेखन प्रति गम्भिर नरहेको समेत आरोप लगाए । कार्यक्रममा पार्टी अध्यक्ष झलनाथ खनालले सर्वोच्च अदालतले संविधान जारी गर्ने म्याद नबढाउन निर्देशन दिईसकेकाले अझै अटेर गर्ने र दलहरु बीचमा असमझदारी बढाउने बेला नरहेको बताए । उनले माओवादीलाई ठुलो दलहरुको दम्भ मात्र नपाल्न र जिम्मेवारी प्रति गम्भिर हुन आग्रह गरे । उनले अहिलेको सरकारले राष्ट्रिय स्वरुप पाउने कुनै सम्भावना नरहेको दावि गर्दै महाजम्बो बनेको मन्त्री मण्डलमा एमाले सहभागी हुन नसक्ने बताए । पार्टीले शुरु गरेको एकता र सुदृढिकरण अभियानले पार्टीलाई साँच्चिकै बलियो बनाउने उनले दावी गरे । उनले भने- ुकस्ले के-के गल्ति गर् यौं आत्म समिक्षा गर्नुपर्छ मैले गरेको भए पनि म त्यसको आत्मसमिक्षा गर्छु हाम्रो पार्टीको अबको एकता नक्कली होईन सक्कली एकता हो ।ु कार्यक्रममा बरिष्ठ नेता तथा पूर्व प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले पार्टी एकतामा जोड दिँदै शान्ति र संविधानका लागि पनि यसको अपरिहार्यता रहेको बताए । उनले अहिलेको सरकारबाट शान्ति र संविधानका आशा गर्न नसकिने भएकाले नयाँ सहमतिय सरकारको खाँचो रहेको उल्लेख गरे । पार्टी एकता र सुदृढिकरणका लागि महत्वपूर्ण मानिएको सो भेलामा प्रभावशाली नेता केपी शर्मा ओलीले एमालेले पार्टी एकता भन्दा पनि सुदृढिकरणमा जोड दिएको बताए । पार्टीको भूमिका अपेक्षाकृत हुन नसक्दा माओवादी एकलौटी हावी भएको उनले दावी गरे । माओवादीले लडाकुको भरमा राजनीति गर्न खोजेको आरोप लगाउँदै उसैका कारण सेना समायोजनमा ढिलाई भएको नेता ओलीको भनाई थियो । कार्यक्रममा पार्टीका उपाध्यक्षद्वय बामदेव गौतम विद्यादेवी भण्डारी लगायतले पार्टीको महाधिवेशको क्रममा देखिएको तिक्तता नमेटिँदा पार्टीको आन्तरीक जीवन कमजोर भएको बताएका थिए । कार्यक्रममा बैकल्पिक पोलिट व्युरो सदस्य नरेश खरेल जिल्ला अध्यक्ष रवीन कोईराला लगायतले पार्टी शुरु गरेको सुदृढिकरण र एकता अभियान प्रत्येक कार्यकर्ता सम्म पुर् याईने बताए ।
कार्यक्रममा जिल्लाका धेरै जसो यात्रुबसहरु रिजर्व गरिएकाले सडकमा न्युृन मात्रामा यात्रुबाहक बसहरु चलेका थिए । कार्यक्रमको उद्घाटन प्रमुख अतिथी समेत रहेका एमाले अध्यक्ष खनालले गरेका थिए । कार्यक्रममा शुरुवाती क्रममा नैं बरिष्ठ नेता नेपालले सम्बोधन गरेका थिए भने पार्टीका प्रभावशाली मानिएका नेता ओली भन्दा अगावै सम्बोधन गरेका अध्यक्ष सम्बोधन पछि कार्यक्रमबाट बिदा भएका थिए । कार्यक्रम साचालकले नेताहरुको व्यस्त समयका कारण कार्यक्रमबाट बिदा भएको बताईरहेका बेला बरिष्ठ नेता नेपाल समेत कार्यक्रमबाट बिदा भईसकेका थिए ।
 सभामा सहभागीहरु ।



कार्यक्रममा पार्टीको दार्चुला जिल्ला कमिटीले नेताहरुलाई कोट लगाईदिँदै एकताको प्रतिक भन्दै एउटै दाम्लोमा उभ्याएका थिए । कार्यक्रममा बिभिन्न पार्टी र स्वतन्त्र रहेका एक हजार भन्दा बढी एमालेमा प्रवेश गरेको जानकारी गराईयो । नवप्रवेशीहरुलाई पार्टी अध्यक्ष लगायका नेताहरुले टीका लगाएर स्वागत गरेका थिए ।

विदेशबाट फर्किएकै दिन श्रीमतिको हत्या

इटहरी÷ वैदेशिक रोजगारबाट घर फर्किएकै दिन सुनसरी मधेसा-४ का एक व्यक्तिले आफ्नै श्रीमतीको हत्या गरेका छन् ।
शुक्रबार बिहान ८ः३० बजे घर आईपुगेका ईन्द्रलाल सरदारले ३० वर्षीया श्रीमती दयावती चौधरीलाई धारीलो चक्कु प्रहार गरी मध्यान्ह १२ बजे हत्या गरेका हुन् । घट्नापछि अभियुक्त सरदार फरार रहेका सुनसरी प्रहरीले जनाएको छ ।
सरदारले श्रीमतीको हत्या गर्नुपर्ने कारण पूर्ण रुपमा नखुलेपनि स्थानीयबासीहरुले सम्बन्धमा आएको चिसोपनाका कारण सो हत्या भएको हुन सक्ने आशंका गरेका छन् ।
प्रहरीले घट्ना स्थलबाट धारीलो हतियार चक्कु र रगतलागेको कपडा समेत बरामद गरेको छ । चौधरीको शव पोस्टमार्टमका लागि जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय सुनसरीमा पठाइएको र अभियुक्तको खोजी तथा घट्नबारे थप अनुसन्धान शुरु गरिएको प्रहरीले जनाएको छ ।

नेकाको गाउँ सम्मेलन

लखनपुर÷ नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य केशवकुमार बुढाथोकीले अन्य दलहरुलाई लोकतान्त्रिक मुल्य र मान्यताको राजनीतिमा ल्याउन कांग्रेसका अहम भूमिका रहेको बताएका छन् ।
शुक्रबार झापाको लखनपुरमा आयोजित पार्टीको प्रथम गाउँ सम्मेलन उद्घाटन गर्दै उनले एमालेलाई लोकतान्त्रिक मूल्य र मान्यता सिकाउन दश वर्ष लागेको र माओवादीलाई पनि अहिले त्यतिकै समय खर्चिनु परिरहेको बताए । ुयो मुलुकको सबैभन्दा जेठो लोकतान्त्रिक पार्टी नेपाली कांग्रेस नै हो एमालेलाई माइलो बनाइयो अब माओवादी कान्छो हुँदैछ ।ु बुढाथोकीले व्यङ्ग्य गरे ।
लखनपुर-१ स्थित मंगलमय उच्च माविका प्राङ्गणमा भएको सो सम्मेलन उद्घाटन अवसरमा पार्टीका जिल्ला उपसभापति देउमान थेवे महासमिति सदस्यहरु पूर्णानन्द शर्मा र दिलबहादुर बुढाथोकी क्षेत्रीय सभापति शेरबहादुर भट्टराई महाधिवेसन प्रतिनिधिहरु गणेश बुढाथोकी हुकुमिसंह राई र चन्द्र खड्का जिल्ला सदस्य टिकाराज सापकोटा दमक नगर सभापति ढुण्डी भण्डारी तरुण दल झापाका अध्यक्ष भूमि राई र पार्टीका पुराना कि्रयाशील सदस्य जयनारायण अधिकारी शुभकामना मन्तव्य राखेका थिए ।
अधिकारीले पार्टीको कार्यालय साचालनार्थ निर्माण गरिने भवनका लागि निःशुल्क जग्गा प्रदान गर्ने घोषणा गरेका थिए ।
पार्टीका गाउँ सभापति टंक सेडाईले सो कार्यक्रममा पार्टीका भावी कार्यक्रम र रणनीतिहरुका बारेमा प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेका थिए । सभापति सेडाईको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा उपसभापति बालकृष्ण गौतमले स्वागत मन्तव्य राखेका थिए भने साचालन सचिव पदम सेडाईले गरेका थिए ।

दूर्घटनामा ३ को मृत्यु २घाइते

सुनसरी÷ पूर्वपश्चिम राजमार्गको इटहरी-दूलारी खण्डमा शुक्रबार साँ´ मालवाहक मिनी ट्रकको ठक्करले दुई जनाको ज्यान गएको छ ।
पूर्व Ôेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालय इटहरीका अनुसार पूर्वबाट इटहरीतर्फ आउँदै गरेको को। १० प। ५४६७ नम्बरको मोटरसाइकललाई विपरीत दिसाबाट गइरहेको को। १ ख। ३१२० नम्बरको मिनी ट्रकले ठक्कर िदंदा मोटरसाइकलमा सवार दुवै जनाको घटनास्थलमै मृत्यु भएको छ । मृत्यु हुनेमा मोरङ तेतरिया-२ का नेमनारायण्ँ मा´ी र शम्भु चौधरी छन् । चौधरीको ठेगाना खुलेको छैन । दुर्घटनामा मोटरसाइकल Ôतिग्रस्त छ भने मिनी ट्रकलाई इलाका प्रहरी कार्यालय बेलबारीले नियन्त्रण्ँमा लिएको छ । मिनी ट्रकका चालक फरार रहेको Ôेत्रीय ट्राफिकले जनाएको छ ।
यस्तै पूर्वपश्चिम राजमार्गको धरमपुर-३ एकता चोकमा को १ ख ३१११ नम्बरको मिनी ट्रकले ठक्कर िदंदा मे। ४ प। ३१२० को मोटरसाइकलमा सवार डिप्रोक्स बैंकका कर्मचारी धनिन्द्र न्यौपानेको मृत्यु भएको छ । गम्भीर घाइते न्यौपानेको उपचारको क्रममा मृत्यु भएको पूर्व Ôेत्रीय ट्राफिक प्रहरी कार्यालय इटहरीले जनाएको छ । मोटरसाइकलमा ३ जना सवार थिए । सवार ´ापाका अमृत र चतुर नेम्वाङ घाइते भएका छन् ।

खराब कर्जा घटाउँदैछ सरकारी बैँक

दमक÷ सरकारी नियन्त्रणमा रहेका बैकहरुले केही वर्षयता खराब ऋणको परिमाण घटाएका छन् ।
नेपाल बैंक कृषी विकास बैंक तथा राष्ट्रिय बाणिज्य वैंकले ७ वर्ष अघि सम्मको खराब ऋणलाई ५० प्रतिशतबाट झारेर २ प्रतिशतमा ल्याएका छन् । नेपाल बैंक लिमिटेडको दमकस्थित शाखामा २०६१ सालमा कुल लगानीको ५० प्रतिशत खराव ऋण थियो तर सो घटेर अहिले करिव २ प्रतिशतमा झरेको छ । बैंकका शाखा प्रवन्धक अमर थापाका अनुसार ऋण प्रवाह र असुलीमा कडाई गरिए पछि खराव ऋणको मात्रा घटेको हो । मुख्य गरी कृषी क्षेत्रमा गरिएको ऋण लगानी असुलीमा ढिला हुने गरेको उनको भनाई छ । गाई पालन मत्स्य पालन सामुहिक कर्जा तथा साना उद्योगमा गरिएको केही लगानी खराव ऋणको रुपमा रहेको उनले जानकारी दिए । बैंकले हाल लगानी करिव ३० करोड रुपैयाँ रहेको बताईएको छ । यो शाखा बैंकका उत्कृष्ट १० शाखा मध्ये २०६६ सालमा पुरस्कृत भएको थियो ।
यसैगरी दमकस्थित राष्ट्रिय बाणिज्य बैंकको शाखाले समेत ७ वर्ष अघि सम्म ४० प्रतिशत भन्दा बढिरहेको खराव कर्जा घटाएर डेढ प्रतिशतमा झारेको बैंकले जनाएको छ । बैंकका शाखा प्रवन्धक हेमराज खरेलले कार्य सम्पादनमा गरिएको सुधारसँगै खराब कर्जाको दर घटेको बताए । वाणिज्य बैंक आर्थिक वर्ष २०६६÷६७ मा पूर्वााचलबाट उत्कृष्ट ठहरिएको शाखा हो ।
सरकार नियन्त्रित बैकहरु मध्ये बिगतमा सबैभन्दा कमी कृषी विकास बैंकमा खराव ऋण रहेको सो बैंकले जनाएको छ । ७ वर्ष अघि १५ प्रतिशत खराव ऋण रहेकॊ कृषी विकास बैंकको दमक शाखाको हाल करिब अढाई प्रतिशत खराव ऋण रहेको बैंकले जनाएको छ । बैंकका शाखा प्रवन्धक पारषमणि ढकालका अनुसार हाल बैंकले प्रवाह गरेको २६ करोड ऋण मध्ये करिव अढाई प्रतिशत खराव ऋण रहेको हो । सो परिमाणलाई समेत घटाउने प्रयास भईरहेको उनले बताए । सो शाखा समेत पूर्वााचलमा उत्कृष्ठ ठहरी सकेको शाखा हो ।

सोमबार देखि ८२ घण्टा लोडसेडिङ्ग

काठमाडौं÷ नेपाल विद्युत प्राधिकरण्ँले सोमवारदेखि ८२ घण्टा लोडसेडिङ गर्ने भएको छ । हाल सातामा ६९ घन्टा रहेको लोडसेडिङ माघ २ गते सोमवारदेखी ८२ घण्टा पुग्ने भएको हो । विद्युत चुहावट हुने ठाउँमा भने हप्तामा ८७ घण्टासम्म लोडसेडिङ हुनेछ ।
माग अनुसारको उत्पादन नभएकाले लोडसेडिङको समयावधि बढाउनु परेको प्राधिकारण्ँ भार प्रेशण्ँ केन्द्रका प्रमुख चिरन्जिवी शर्माले जानकारी दिए । उनका अनुसार हाल दैनिक ४८ देखि ५० लाख प्रतियुनिट विद्युत अपुग रहेको छ ।
नयाँ तालिका अनुसार आइतबार सोमबार र मंगलबार १०÷१० घण्टाका दरले लोडसेडिङ हुने जनाएको छ । यस्तै बुधबार र शनिबार १२÷१२ घण्टा र विहिबार र शुक्रबार १४÷१४ घण्टाका दरले लोडसेडिङ हुनेछ । अहिले हप्तामा ६९ घन्टा विजुली कटौती हुँदै आएको छ ।
५० प्रतिशतसम्म बिद्युत चुहावट हुने फिडरहरुमा थप २ घन्टा ५० देखी ६० प्रतिशत चुहावट हुने फिडरमा दैनिक थप ३ घन्टा ६०-७० प्रतिशतसम्म बिद्युत चुहावट हुने ठाउँमा थप ४ र त्यस भन्दा बढि चुहावट हुने ठाउँमा ५ घन्टा थप बिद्युत कटौती हुनेछ ।
भार प्रेशण्ँ केन्द्रका प्रमुख शर्माका अनुसार यस वÈ्र १८÷१९ घण्टासम्म लोडसेडिङ हुने अनुमान गरिएको छ ।

घुस लिने निलम्बित

काठमाडौ÷ महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले मदिरा सेवकसंग घुस लिएर छाडेको भन्दै एक प्रहरी जवानलाई निलम्बन गरेको छ ।
महाशाखा दरबान्दी भई ट्राफिक प्रहरी बृत्त जावलाखेलमा कार्यरत प्रहरी जवान नारदकुमार मा´ीले प्रहरी आचरण्ँ विपरित मोटरसाईकल चालकसँग पैसा लिएकोले निलम्वन गरेको प्रहरीले जनाएको छ । ूप्रहरी जवानलाई थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने भएकोले प्रहरी नियमावली २०४९ संशोधनसहित को परिच्छेद ९ को नियम ८९४ बमोजिम पुस २७ देखि नै लागू हुने गरी नोकरीबाट निलम्बन गरिएको महाशाखाले जनाएको छ । मदिरा सेवन गरे नगरेको जाच गर्ने क्रममा नारदले मोटरसाइकल चालकसंग पैसा लिएको दृश्य साचार माध्यमहरु मार्फत बाहिर आएको थियो ।

मेला शुरु

सुरुङ्गा÷ ´ापाको कन्काई नदी तटमा वर्षेनी लाग्दै आएको माई मेला शुक्रबार बाट शुरु भएको छ ।
सुरुङ्गा-४ स्थित कोटिहोम र सतासीमा प्रत्येक बÈ्रको माघे संक्रान्तिमा एकैसाथ लाग्दै आएको धार्मिक एवं रमाइलो कन्काई मेला शुरु भएको हो । मेलाको एक कार्यक्रमकावीच झापा उद्योग वाण्ँिज्य संघ सुरुङ्गाका अध्यÔ यूवराज संग्रौलाले उद्घाटन गरे । कन्काई नदीको किनारमा लाग्ने मेला पूर्वााचलकै ठुलो मेलाको रुपमा लिने गरिन्छ । मेलामा थप आर्कÈण्ँका लागी खेल तमासाहरु समेत रहने आयोजकले जानकारी दिएको छ । कन्काई मेलामा नेपालका विभिन्न भागका साथै भारतको सिक्किम दार्जिलिङ र भूटान लगायतका ठाउँबाट भक्तजनहरु आउने गरेका छन ।
मेला ५ दिनसम्म चल्ने जनाइएको छ । सुरुङ्गा र सतासीधाम गाविसले यो वर्ष डेढ÷डेढ लाख रुपैयाँ अग्रीम भूक्तानी लिएर मेला ठेक्का लगाएका छन् ।

४० प्रतिशत व्यापारीले शुल्क तिरेनन्

उर्लाबारी÷मोरङको उर्लाबारीमा फोहोर मैला ब्यवस्थापनकालागि तोकिएको शुल्क ४० प्रतिशत ब्यापारीहरुले तिरेका छैनन् ।
उनीहरुले फोहोर उठाए वापतको शुल्क नतिरेको फोहोर मैला ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष महेन्द्रजंग तामाङले बताए । उर्लाबारी नगरलाई फोहोर मुक्त स्वच्छ शहर बनाउनको लागि उर्लाब्ाारी नगरपालिकाले २०६७ सालमा फोहोर मैला ब्यवस्थापन समिति गठन गरेको थियो । शनिबार बाहेक समितिले अन्य दिनमा फोहोर उठाउँदै आएको भएपनि ४० प्रतिशत ब्यापारीहरुले अझै सम्म पनि फोहोर उठाए बापतको रकम नदिएको कारण फोहोर ब्यवस्थापनमा समस्या उत्पन्न भएको उनले जानकारी दिए । समितिले ट्याक्टरको माध्यमबाट उर्लाबारी र मंगलबारे क्षेत्रको फोहोर उठाउने गरेको छ । स्थलत फोहोर मैलाको निरिक्षण गर्दा शुल्क तिर्ने भन्दा पनि नतिर्नेको बढी तिता कुराहरु आउने गरेको उनको गुनासो छ । अहिले उर्लाब्ाारी- ४ को मावा खोलामा अस्थाई डम्फिङ रहेको र स्थाई डम्फिङ साइटको लागि स्थानीय बिकास मन्त्रालय फोहोर मैला ब्यवस्थापन महाशाखामा पहल भईरहेको छ ।
उर्लाब्ाारीको फोहोर ब्यवस्थापन गर्न सेवा शुल्कबाट ४ लाख ६९ हजार १ सय ९१ रुपैया र उर्लाब्ाारी नगरपालिकाबाट ५० हजार गरी ५ लाख १९ हजार १ सय ९१ ब्ााट ५ लाख १५ हजार ७ सय खर्च भएको र ३ हजार ४ सय ९१ म्ोज्यात रहेको जनाइएको छ । नगरपालिकाले कम्तीमा २ लाख बजेट फोहोर मैला ब्यवस्थापनमा छुटाउनु पर्ने समितिले जनाएको छ ।

थप दुई प्रजातिका चरा भेटिए

गिद्ध विविधतामा नेपाल विश्वकै धनी
काठमाडौं÷ नेपालमा थप दुइ प्रजातिका चरा फेला परेका छन् । यो सँगै नेपालमा पाइने चराप्रजातिको संख्या ८ सय ७१ पुगेको छ । पछिल्लोपटक पंÔीविद्धहरुले फुस्रे रानीचरा र लामोठूडे गिद्धको प्रजाति फेला पारेसँगै नेपालमा चरा प्रजातिको संख्या ८ सय ७१ पुगेको हो । चरा िवÈेशज्ञ बद्री चौधरी र हठन चौधरीले गएको मंसीर ३ गते कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरÔको प्रकाशपुर नजिकै नयाँ रानीचराको बथान फेला पारेका थिए । त्यसलाई फुस्रे रानीचरा नाम दिइएको छ । चराविद् बद्री चौधरीका अनुसार उक्त चरा त्यसपछि पटक-पटक गरि धेरै चोटी आरÔमा देखिईसकेको छ ।

नेपाल रेयर बड्स कमिटीका अध्यÔ तथा पंछीविद् सूचित बस्नेतका अनुसार उक्त प्रजाति फिरन्ते प्रजाति हो । चरा विशेÈज्ञ डा। हेमसागर बरालले यो चरा यो प्रजाति आफ्नो भौगोलिक Ôेत्र फैलाउँदै उत्तरपूर्वी भारतबाट हिउँदको समय पारेर नेपाल पसेको हुनसक्ने बताए । फुस्रे रानीचरा कालो र सेतो रंगको हुने र पोथीको भन्दा भालेको रंग बढि गाढा निख्खर कालो वा सेतो हुने चराविद् बरालले जानकारी दिए । फुस्रे रानीचरा मुख्यतया उत्तरपूर्वी एसियामा बच्चा कोरल्ने र जाडो याममा दिÔण्ँपूर्वी एसियाका मुलुकहरुमा हिउँद बिताउने गर्दछ । यस्तै चराविद् तुलसी सुवेदी लगायतको टोलीले चितवन राष्ट्रिय निकुाजको मध्यवर्ती Ôेत्रमा नयाँ प्रजातिको गिद्ध पत्ता लगाएको छ । गएको डिसेम्बर १ मा फेला परेको उक्त गिद्धको नाम लामोठुँडे गिद्ध राखिएको छ । नेपालमा लामोठुँडे गिद्धको प्रजाति फेला परेपछि गिद्ध प्रजातिको संख्या ९ पुगेको छ । यसमध्ये ५ प्रजाति आइयुसिएनको अति संकटापन्न सूचिमा छन् ।
दिÔण्ँ एसियामा पाइने सम्पूण्र्ँ गिद्ध प्रजाति यहाँ पाइनाले नेपाल अब गिद्ध विविधताका लागि Ôेत्रफलको हिसाबमा विश्वको सबैभन्दा धनी मुलुक भएको छ । फोटो ः गिद्ध

सिसाको शरीर लिएर ढुङ्गाको व्यापा र- लाइन क्रस

प्रकाश आङ्देम्बे
कथाले मागेको दिनु तर निर्माता निर्देशकले मागेको केही पनि नदिनुू केही समयअघि चलचित्रको क्षेत्रमा दिर्घकालीन समयसम्म कसरी टिक्न सकिन्छ भन्ने एक मोडलले सोधेको प्रश्नमा मैले मुखमा आएको यही उत्तर फर्काएको थिएँ । यस्तो घटना मेरो लागि कुनै नौलो र एकपटकको मात्र होइन । समय अन्तरमा पटक पटक रिपिट भइरहन्छ । मेरो जवाफ सुनेर रातो निलो भएकी ति कलाकार फेरि कहिले मकहाँ फर्केर आइनन् । सायद मेरो कुरा उनलाई पचेन या उनको आफ्नो मिसन कम्प्लिट भएन म बाट । समय अन्तरमा उनले केही चलचित्र खेल्न लागेको समचार आयो । केहीपछि उनको रोमान्सको खबर र डिभोस्रको खबर अलग-अलग पात्र अनुसार फेरिएको पनि सुनियो । हुँदा हुँदा आत्महत्या झण्डै गरिन् भन्ने पनि सुनियो । अन्तत उनैले यो लाइन खत्तम लाइन हो तसर्थ सन्यास लिएँ भन्ने पनि सुनियो ।
मलाई लाग्छ कला भनेको जीवनलाई सुन्दर बनाउने सहज बनाउने पि्रय विधाको बोध हो । कला क्षेत्र आत्महत्या गर्ने र गराउने विधा होइन । यो छोडने र समाउने विधा पनि होइन । जुनै पनि विधामा तँपाइलाई सन्तुष्ट छैन भने त्यो विधा तपाईंको लागि सही हुनै सक्तैन । हामीले जति सोच्छौँ त्यो क्षेत्र वा वस्तुले पनि त्यति नै हामीलाई सोंच्दछ । सागरमा डुबेपछि मात्र मोति भेट्न सकिन्छ । गहिराईमा डुब्न डराएर किनार सतहमा नै रमाउनेले माथिनै तैरिएको फोहोर िफंजमात्र हो पाउने । असारमा अल्छी मान्नेले मंसिरमा भोकै भएँ भनेर दुःख मान्नुको कुनै तुक छैन ।
म चलचित्र निर्माणको तयारीमा छु भन्ने खबर फैलिएपछि म कहाँ यस्ता अनगिन्ती दुर्घटनाहरु जसलाई म गरीब दुर्घटना भन्न रुचाउछु घट्ने गर्छन् । धेरै निर्देशक निर्माता कलाकारहरु पनि जतिसक्दो चाडो काम सकिहालौँ भन्छन् । साथीभाइहरुको सुझाव पनि आफ्नो ठाउँमा जायज नै होला तर म चलचित्रलाई बेलुका गफ गर्यो राती काम गर् यो बिहान सकायो…मान्दिन् । कला साहित्य भाषा फोटोग्राफी लाइट टिमवर्क क्यामरा र क्यामराको भाषा पेन्टिँग र पेन्टिँगको भाषा सम्पादन साउण्ड प्रविधि चरित्रको खोजी र हाउभाउ आदिको समग्रताको रुपमा बुझ्छु । त्यो भन्दा पनि महत्वपूर्ण कुरा समयलाई सम्वोधन गर्ने गरिमामय विषय हो लाग्छ चलचित्र ।
कुनै सुन्दर युवतीसँग नजिकिएर वेहोसिमा एकरात साट्ने बहाना वा कुनै आमाको गलाको तिलहरी । घर निर्माणको पैसा पसिना र रगतले साटेको दुःखीको सपना बोकेको कसैको गोजीको पैसा आदि आफ्नो हातमा पार्ने बहानाको रुपमा चलचित्रलाई लिन्न म । हो म चलचित्र निर्माणको तयारीमा छु तर सृजनशिल स्रष्टाहरुको सामुहिक प्रयास र लगानिमामात्र । यदी सकिन भने निर्माण नगर्न पनि सक्छु । कारण राम्रो विषयलाई हतारमा विगार्न चाहन्न म । राम्रो विषयलाई बिगार्नु्रभन्दा त्यतिकै छाड्न उत्तम हुनेछ कारण जुन दिन अध्यनशिल फिल्म मेकर आउँछन् उनीहरुले त्यो विषयलाई न्याय दिएर बनाउनेछन् । विदेशी चलचित्र हेर् यो अनि त्यसैलाई कुरुप नक्कल गरेर अझै पनि नेपाली दर्शकलाई बेवखुफ बनाउने खेल खेलिरहेका छन् चलचित्रका तस्करहरुले । हातमा चोट लाग्दा टाउकोमा पट्टी बाँधेको चलचित्रको उद्देश्य भनेको एनीहाऊ दर्शकलाई भेडा बनाउ पैसा कमाउभन्दा परतिर केही पनि पाइन्न । एकातरि कलाको नाममा तस्करी गर्नेहरु छन् । अर्कोतिर छाती र तिघ्राको भरमा कलाकार बन्न खोज्नेहरु छन् । यी तथाकथित कंगालहरुको कारणले आज चलचित्र क्षेत्र दुषित भएको छ । राम्रो काम गर्नेहरुलाई समस्या परेको छ ।
चलचित्रका तस्करहरुले ग्ल्यामस्र शब्द अगाडि सार्ने गर्छन । ग्ल्यामस्रको अर्थ नांगिनु कदापि होइन । ग्ल्यामस्रको अर्थ नांगिनु हो भने सिधै निलो चलचित्र बनाए भै गयो नि हुन त ती बिचराहरुलाई नांगिने हिम्मत पनि कहाँबाट आवोस् । कोठामा नांगिनु अलग कुरा हो तर समुहमा नांगिन हिम्मत चाहिन्छ । यदि नांगो र निलो दृश्य दिन सक्दैनन् भने त्यो केही न कामको तिघ्रा छाति देखाउनुको के अर्थ छ मोवाइल मोवाइलमा निलो चलचित्र बोक्ने हेर्ने सुविधायो गलत हुनसक्छ को समयमा तँपाइले मन नलागि नलागि देखाएको तिघ्रा वा छातिले के अर्थ राख्छ नत्र भने ग्ल्यामस्रको अर्थलाई गलत रुपमा प्रयोग गरिनु हँदैन । कुनै पनि दृश्यलाई थप आकर्षक बनाउन वा देखाउने विधा हो ग्ल्यामस्र । यसको लागि तिघ्रा पिडुला छाति नै देखाउनु कुनै अनिवार्य छैन । पुरुषसँग के छ नारीसँग के छ सबैलाई थाहा छ तसर्थ बिनाप्रयोजन बिनाअर्थ बिनाकला कोही नांगिने चहाना राख्छ भने । उसले गर्ने नै आत्महत्या हो मात्र आत्महत्या ।
कलालाई जीवनको महानताको लागि सौन्दर्यको लागि सँस्कृतिको लागि पूजा र प्राथर्नाको लागि प्रयोग गरौँ । आजभन्दा सयवर्ष पछाडिको समयले हेर्दा हाम्रो समयको गरिमा झल्किनु पर्दछ दरिद्रता हैन । तँपाई्र यो क्षेत्रमा आनन्द बोध गरेर गरिमा थप्न आउनुहुन्छ भने स्वागत छ हैन भने तपाईं जस्तो भुसको कुनै काम छैन । सत्य तितो हुन्छ कारण सत्य औषधी हो । सारमा मैले भन्न खोजेको के हो भने यो समाज एकदम मतलबी छ । आफ्नो खुशी पाउनको लागि अरुको आँसुमा अरुकै मुटुको नाउ बनाएर सैयर गर्न तयार छ । ढुँगा बाँचेको छ संसार । तसर्थ कमजोर सिसाको शरीर लिएर ढुंगाको बजारमा नआउनुहोस ।
नोटः प्रकाश आङ्देम्बेका अन्य रचना लेखहरुका लागि उनको साइट धधध।उचबपबकजबलनमझदभ।अयु अन गरेर हेर्न सक्नु हुनेछ ।

मिलेर म्याण्डेड पूरा गरौँ - दोस्रो लेख


एतिहासिक जनआन्दोलन पछि राजतन्त्र हटेर स्थापित संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको प्रथम निर्वाचित प्रधानमन्त्री प्रचण्डले नेपाली जनताको म्यानडेट अनुसार काम गर्दा गर्दै पनि सत्ताको लोभका कारण प्रतिपक्षले सरकार ढलाएपछि देशको हविगद बिग्रेर गयो ।
विशेष गरी एमाले र कांग्रेसको कारण ढलेको प्रचण्ड नेतृत्वको सरकार पछि एमालेले आफ्ना दुई शिर्ष नेताहरु माधव नेपाल र झलनाथ खनाललाई लगातार दुईपटक प्रधानमन्त्री बनाउन सफल भयो । माकुने अनि केही मन्त्रीहरुलाई प्रधानमन्त्री मन्त्री बनाउन एमालेको म्यानडेटले सफल गरायो । तर नेपाली जनताको म्यानडेट अनुसार यो सरकारहरुले स्पिरिट लिन नसकेपछि उसले पनि सरकार वाट राजिनामा दिनु बाध्य भयो ।
एमालेका माधव र झलनाथले संविधान र शान्तिको पक्षमा नत स्पिरिट लिने नीति अवलम्वन गर्यो नत उसको स्वार्थ अनुकुलको काम गर्न जनतागत भएका माओवादीको सामु सक्यो । यो पनि मुख्य कारण थियो एमालेको सरकार ढल्नु । माकुने र झलनाथले आ-आफ्नो कार्यकाल सफल भएको स्वघोषित गर्दै िहंडेपनि यथार्थमा निर्जीव नदिको म्यान्डेट अनुसार बढीले वालुवा ढुङगा बगायो होला तर जनताको म्यानडेट अनुसार उनिहरुको सरकारले सिन्का भाँचेन । माकुने र झलनाथ सरकारको मूल्यांकन सयौं राजनीतिशास्त्रीले गर्दा पनि ३२ अंक भन्दा कम हुन्छ । रिचेक गर्नेहो भने िसंहदरवारमा उनिहरुको उत्तर पुष्तिका छँदैछ । सामान्यतः सफल हुनका लागि ३२ भन्दा ज्यादा अंक ल्याउनुपर्ने नेपाली शैक्षिक परिक्षाको नियम अनुसार उनीहरु असफल भएका छन् । अव उनिहरुको काम नगर्ने असफल प्रधानमंत्रीहरुको लाईनमा फोटो बिनाको ईतिहास कोरिने पक्का छ ।
खुरापाती बोल्नेहरुले प्रचण्ड पनि असफलनैत भएका हुन नी ! भनेर प्रचार गर्नु सजिलो छ । प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारले राजिनामा दिनु र एमालेको माकुने र झलनाथले पनि राजिनामा दिनुलाई आधार एकै अर्थमा हेरिनु सरासर गलत हुन्छ । प्रचण्डहले राजिनामा दिनु नेपाली सेनाका सेनापति रुकमाङगतको घमण्ड मुख्य कारण थियो । माधवहरुको प्रधानमंत्री नेतृत्वले राजिनामा दिनु जनताको म्यानडेट अनुसार स्पिरिटमा नचल्नु थियो । प्रचण्डले घमण्डि र अटेरी तत्कालिन प्रधान सेनापति रुकमाङगत कट्वाललाई बर्खास्त गर्ने जुन कदमका साथ स्पिरिट पक्रेका थिए । त्यो सफल भएको भए आज देशले कोल्टे फेरिसक्ने थियो । बिना संविधान विना अन्योलीत लामो समय बिना दंगाफसाद आज जनताले संविधान र शान्ति स्थापना पाई सक्ने थियो । त्यसपछिको आज तेस्रो प्रधानमन्त्री आउँदा पनि शान्ति स्थापनामा यस्ताखाले कर्मचारीले बाधा पुर् याइरहेकाछन् ।
कहिले नेपाल वायुसेवा निगमको सामान चोरी हुने कहिले महाप्रबन्धक कुसर्ीमा होडवाजी गरेर कहिले टेलिकममा अनियमितता बढेर सरकारलाई असहयोग अहिले पनि भईरहेको छ । त्यसैगरी कहिले सेनाले भद्रकालीको सडक खुला गर्न अटेर गरेर कहिले सहिदगेटमा भएको महेन्द्रको सालिक हटाउने सरकारको निर्णयमा न्यायालयले पनि असहयोग पुर् याउने सम्म भएको छ ।
एमाले कांग्रेस र केही कर्मचारीको असहयोगका वाबजुध प्रधानमन्त्री बावुराम भट्टराई नेतृत्व सरकारले संविधान र शान्ति स्थापनार्थ राम्ररी गति लिएकैछ । मुख्य गरेर थाती बसेको सेना समायोजन प्रकृया साचालनमा आएर अन्तिम चरणमा पुगेको छ । राज्यको पुनस्रंरचना आयोग गठन भएको छ । एतिहासिक किरात प्रदेशमा लिम्वु खम्वु जातिले उठाएको मुद्दा तराईमा मधेशी र थारुहरुले उठाएको मुद्दाहरुलाई चित्त वुझाएर अघि वडिनै रहेकाछन् । विदेशमा भारत र अमेरिका जस्तो शक्तिशाली र कुटनीति तवरले पनि संवेदनसिल छिमेकी देशहरुसंग सम्बन्ध अहिले सुद्रीण भएको छ । प्रचण्ड र किरण समुह आन्तरिक लाईन संघर्षको उत्सर्गमा पुगेपनि अन्ततः मिलेर अघि बड्ने सहमती भईसकेको छ । माओवादीका दुवै पक्षले आवस्यकता अनुसार सडक सदन र सरकार सबैतिर बाट नै संघर्ष गर्ने सहमतीमा मिलेपछि नेपाली जनता वढी आसावादी छन् । एमाले भीत्र चलेको त्रिकोणात्मक द्वन्द दुई साता अघि मिलिसकेको छ । एमाले भीत्रपनि माकुने झलनाथ केपी वीच सहमति भएर अघि वड्दा एमालेलाई फाईदात छदैछ । त्यसमा जनतामा पनि आशा थपिएको हुनुपर्छ । वास्तवमा दलभित्रै आपसी संघर्षमात्र गरिराख्ने हो भने जनताले सास्ती र दल पनि जिर्ण बन्दै जान्छ । त्यसैले कांग्रेसले पनि माओवादी र एमालेको पाठ सिकेर अघिबढ्नुपर्छ । प्रधानमंत्रीको पदलाई मुद्धा वनाएर आ-आफ्नो समुहमा लविङ थाल्न छाडी रामचन्द्र र शेरवाहादुर मिलेको देख्न नेपाली जनता लालायीत छन् ।
तर घरझगडा लगाएर आफु अघि बड्नुपर्छ भन्ने भीत्री नीति अनुसार एमाले कांग्रेस लाग्यो भने फेरी माओवादी फसादमा नपर्ला भन्न सकिन्न । यसले नेपाली जनतालाईनै पहिलो घात पुग्नेछ । माकुनेले सरकार चलाउन नसक्ने भएपछि माओवादी पार्टी भीत्र घर झगडा लगाउने उद्देश्यका साथ एमाले कांग्रेसले माओवादीका बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री हुनु पर्छ भनेर प्रस्ताव ल्याएको सबैलाई थाहा छ । यहाँ प्रस्ट हुन जरुरी के छ भने घरमा परिवार हुन्छ त्यो परिवारको एकजाना मुली हुनछ । त्यो मुलीलाई छान्ने र मान्ने परिवारको निर्णयअनुसार हुन्छ । तर यहाँ एमाले कांग्रेसलेत अर्काको घरमुली को वनाउने भन्ने वारेमा आफ्नो लागि जिवन संगिनी छाने जस्तो पो माओवादी उमेद्वार छानिदिन्छन् । लुनतः सर्वसहमत हुनेभो भनेर एमाले कांग्रेसले रुचाएको वावुराम नै प्रधानमंत्री उमेद्वार वनाउने भनेर बाबुरामलाई खडागर्दा त कांग्रेस फेरी टेडिन्छ वा ! उसको पनि पो उमेद्वार रामचन्द्र पौडेल रे ! कांग्रेस टेडिएपनि त्यतिवेला एमालेको नैतिकताले माओवादीलाई भोट दिनुपर्नेथियो । किनभने पहिले माओवादीको निशर्त सहयोगले झलनाथको प्रधानमन्त्री नेतृत्वमा सरकार गठन भएको थियो । तर उपनि रामचन्द्रलाई नै मत दिन्छ ! कांग्रेसले त गद्दारी गर्यो गर्यो । एमाले पनि कांग्रेसलाई नै साथ िदंदा उनीहरुको गठबन्धन अपवित्र भएको माओवादी र मधेसवादी दल संगै जनताको ठम्याई छ । यही निष्कर्ष परिणाम माओवादी मधेशवादी दलको वडो ठूलो समिकरणले आज जनताको म्यानडेट अनुसारको स्पिरिटमा सरकार चलेको छ ।
एमाले कांग्रेसले नयाँ सरकार बनाउने वारेमा हिसाबकिताब जतिगरेपनि हातलाग्यो सुन्ना हुनेछ । उनिहरुले जे जति यो सरकार विरुद्ध तानावाना रचेपनि माओवादी र मधेसवादी दल अझ शसक्त भएर जादैछ । आज ५ महिना वित्यो कांग्रेस एमाले बेगर पनि बावुरामको सरकारले संविधान र शान्ति स्थापनाको रफ्तार अघि वढाई रहेको छ ।
राम्रो काम गरेर टिकेको देखेपछि सरकार ढाल्न कांग्रेस एमालेले सरकार विरुद्ध विभिन्न आरोप र अवरोध गरिरहेपनि यो वाधालाई सहजतापुर्वक पन्छाएकैछ । कहिले वन्द कहिले सदन अवरोध कहिले पत्रकार कुट्ने-धम्क्याउने कहिले कर्मचारी उठाएर आन्दोलन मच्चाउने । भएन बावुरामले जम्वो सरकार बनाएर खर्च वडायो भनेर हल्ला गर्ने । उनिहरुको खेति नै भएको छ । जजस्ले सरकार जम्वो बनाएर राज्यको पैसा फोगटमा खर्च गर् यो भन्छ त्यो सरकारमा नबसे पनि प्रधानमंत्रीको भन्दा महंगो सवारीमा सवार भएर त्यतिकै सरकारी भत्ता लिएकै छ । राज्यको कुनै पदमा नवसी राज्यको पैसा खाएर सरकारले गरेको राम्रो काम नदेख्ने आफैंलाई घात पर्ने कुरा बोल्ने एमाले कांग्रेसका नेता भनाउदाको घैंटोमा अब घाम लाग्नु पर्छ । उनिहरु देश र जनताप्रति उतरदयी छन्भने विगतको पाठ वुझेर बावुराम नेतृत्वकै सरकारमा आउँदा कुनै आपत्ती हुनेवाला छैन ।
काग्रेस एमाले सहितको सरकार बनाउन चाहे नयाँ मन्त्रालय खोल्नु पर्छकी बिनाविभागिय मंत्रालय वनाउनु पर्छ । या ३÷४ ओटा उप-प्रधानमंत्री मा समावेस गराएर कांग्रेस एमालेलाई सम्मान दिनुपर्छ । संविधानसभा र सरकारले ७०÷८० जानाकै मंत्रीमण्डलको विस्तार गरोस तर संविधान र शान्तिलाई पुर्णता दिने संकल्प हुनुपर्छ । यो एक युगमा आउने विसम परिस्थितिमा योपटक सबैलाई अटाएर जादा बिगि्रनेवाला केही छैन । हैन अव यो सरकार भंग गरेर सहमतिमा नयाँ सरकार बन्नु पर्छ भन्दै विमतिमा जाने । कांग्रेसले रामचन्द्रलाई प्रधानमंत्री वनाउने एमालेले केपीलाई प्रधानमन्त्री वनाउने फोरमले गच्छादारलाई प्रधानमन्त्री बनाउँने अनि माओवादीले वादललाई प्रधानमंत्री वनाउने होडवाजी सृजना भयोभने यसको नतिजा जनतावाट नेताहरुका लागि घातक हुन सक्छ ।
राई किराती राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाका झापा जिल्ला अध्यक्ष हुन् । नगेन्द्र राई

लुम्बिनी भ्रमण वर्ष र हतारको निर्णय-पहिलो लेख


हतारमा निण्र्ँय गरेर फुस्रदमा पछुताउनेु नेपाली उखानलाई सरकारले चरितार्थ गर्दैछ । सन्दर्भ हो- लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र । सरकारले सन् २०१२ लाई लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र घोÈणु गरेको छ । शनिबार राष्ट्रपति डा। रामवरण्ँ यादवले लुम्बिनीमै आयोजना गरिने समारोहमा यसको औपचारिक शुभारम्भ गर्दैछन् । भ्रमण्ँ वÈ्रबारे अहिल्यै नकारात्मक टिप्पण्ँी गर्नु त न्यायोचित नहोला तर ुशंकाको सुविधाुका आधारमा भ्रमण्ँ वÈ्र र यसको सम्भावित परिण्ँतिका िवÈयमा अहिल्यै चनाखो हुनु पनि जरुरी देखिन्छ ।
संसारभर ´न्डै २ अर्ब वुद्ध धर्मावलम्बी रहेको अनुमान छ । लुम्बिनी वुद्ध जन्मस्थल भएकैले सबै वुद्ध धर्मावलम्बीको आस्थाको केन्द्र हो भन्नेमा द्विविधा छैन । मुस्लिमहरुको ुमक्का-मदिनाु जस्तै हो वुद्धमार्गीहरुका लागि लुम्बिनी तर लुम्बिनीको प्रवद्र्धनमा अहिलेसम्मको प्रयास हेर्ने हो भने टीठलाग्दो अवस्था देखिन्छ । जानकारहरुका अनुसार नेपालले संसारमा लुम्बिनी बेचेरै मनग्य आम्दानी गर्न सक्छ तर हामी अहिलेसम्म कहाँनेर चुकिरहेका छौं भन्नेमा कमैले मात्र विश्लेÈण्ँ गरेका छन् । लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्रको घोÈणु गर्नेहरुलाई त ´न् यस िवÈयमा अहिलेसम्म कुनै पत्तो नै छैन ।
हामीमध्ये धेरैलाई यो भ्रम छ कि लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र ुपर्यटन अभियानु हो अथवा कतिपयले यसलाई अ´ विशिष्टीकृत गरेर यो कार्यक्रमलाई ुधार्मिक पर्यटनु सम्बन्धी अभियान हो भनेका छन् तर यथार्थमा लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र राजनीतिक कार्यक्रम हो । एक दशकभन्दा लामो मानव िहंसात्मक सशस्त्र युद्धको नेतृत्व गरेका एकीकृत माओवादीका अध्यÔ पुष्पकमल दाहालले आफ्नो छवि बदल्न गरेको प्रयासलाई सरकारले वैधता दिने प्रयास मात्रै हो भ्रमण्ँ वÈ्र । दाहालले आफ्नो अनुहारमा लागेको दाग पखाल्न २ अर्ब वुद्धमार्गीको आस्थाको केन्द्रलाई प्रयोग गर्नु कत्तिको उचित हो भनेर प्रश्न गर्नुपर्ने अरु दलका नेताहरु नै उनको पिछलग्गु भएर अमेरिका पुगेर फर्किए । भलै लुम्बिनी विकासको सकारात्मक सोच हृदयदेखि नै पलाएको भए प्रचण्ड र उनका सहयोगीहरुले हतारमा लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र घोÈणु गरेर पर्यटन Ôेत्रमा अहिलेसम्म ुभर्जिनु रहेको लुम्बिनीको अस्मितामाथि यति खेलबाड गर्ने थिएनन् । लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्रमा राष्ट्रसंघीय महासचिव बान कि मुनलाई ल्याउनेभन्दा अरु के गर्न सकिन्छ भन्नेमा प्रचण्ड मात्रै नभई सरकारसमेत गम्भीर नभएको देख्दा यसभित्र लुकेको नियत अ´ै स्पष्ट हुन्छ ।
लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र साचालनको नेतृत्व पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले लिएको छैन । संस्कृति मन्त्रालयले नेतृत्व गर्ने अभियानले लुम्बिनीप्रति चासो राख्ने अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई कसरी आकिÈ्रत गर्छ भन्ने प्रश्नको उत्तर सायद सरकारसँग पनि छैन । दशकौंदेखि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा पर्यटन प्रवद्र्धन गरेको अनुभव भएको र संयन्त्र तथा सम्बन्धसमेत स्थापित गराइकेको पर्यटन मन्त्रालयलाई ुबाइपासु गरेर संस्कृति मन्त्रालयले लुम्बिनी भ्रमण्ँ वÈ्र कसरी सफल होला
लुम्बिनी नेपालको ुभर्जिनु पर्यटकीय गन्तव्य हो । अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा यसको उचित प्रचारप्रसार गर्न बाँकी छ । तराई Ôेत्रमा बिस्तार हुन नसकेको नेपाली पर्यटनलाई लुम्बिनीमार्फत नै जोड्न सकिने सम्भावना पनि छ । नेपालका अहिलेसम्म संसारभर चिनिएका नेपाली पर्यटन गन्तव्य भनेका काठमाडौं पोखरा चितवन अन्नपूण्र्ँ र सगरमाथा Ôेत्र मात्रै हुन् । लुम्बिनी नेपालको छैटौं पर्यटकीय गन्तव्य बन्न सक्छ भन्नेमा द्विविधा छैन तर लुम्बिनीको विकास गर्न हामीले नवीन सोच र पुराना अनुभवको समायोजन गर्नुपर्छ ।
धार्मिक पर्यटनको प्रचुर सम्भावना बोकेको लुम्बिनी Ôेत्र उपेÔाको सिकार बनेको पक्कै हो । यस अर्थमा लुम्बिनीको चर्चा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा फैलाउने प्रचण्डको सत्प्रयास पनि हुन सक्छ तर हतारमा भ्रमण्ँ वÈ्र घोÈणु गरेर फुस्रदमा पछुताउनुपर्ने काम भएको छ । अहिलेसम्म सरकारी अकर्मण्यताको सिकार भएका कारण्ँ बसे्रनी लाखौं पर्यटक िभœयाउन सक्ने अवसर गुमिरहेको छ ।
नेपालले सन् २०११ लाई पर्यटन वÈ्र मनाइरहँदा पनि लुम्बिनीमा पर्यटन वÈ्रको कुनै प्रभाव परेको थिएन । नेपालजस्तो धार्मिक प्राकृतिक र सांस्कृतिक विविधताले भरिएको देशमा समग्र रुपमा पर्यटन वÈ्र मनाउँदा लुम्बिनीजस्तो पवित्र Ôेत्र ओ´ेलमा थियो । पर्यटन वÈ्रपश्चात् नेपालले छुट्टै ुलुम्बिनी पर्यटन वÈ्रु ल्याउनुपर्ने माग पहिलेदेखि नै गरिरहेका थिए । लुम्बिनी Ôेत्रप्रति अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको ध्यान आकृष्ट गर्न पनि यो जरुरी थियो । लुम्बिनीको प्रवद्र्धनले नेपाललाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमै पहिचान दिलाउनेछ । लुम्बिनीलाई नेपालको ुपर्यटन बैंकु हो भन्ने स्थानीय व्यवसायी तथा नेपाल उद्योग वाण्ँिज्य महासंघका कार्यकारिण्ँी समिति सदस्य कृष्ण्ँप्रसाद शर्माका शब्दमा ूलुम्बिनीको चिन्ता स्थानीयवासीको मात्रै होइन लुम्बिनी रहे मात्र हामी रहन्छौं भन्ने भावना सबै नेपालीमा रहनु जरुरी छ ।ू लुम्बिनी र आसपासका Ôेत्रलाई समेटेर धार्मिक पर्यटन बढाउन सकिने सम्भावना रहे पनि सरकार र निजी Ôेत्र दुवैबीच समन्वय नहुँदा पर्यटक आगमनदर औसतभन्दा माथि उठ्न नसकेको हो । लुम्बिनी विकास कोÈ र स्थानीय व्यवसायीहरुबीचको आरोप-प्रत्यारोपले त्यस Ôेत्रको विकास अपेिÔत गतिमा अघि बढ्न सकेको छैन ।
लुम्बिनीमा पर्यटक आगमनका लागि मुख्यतः ३ प्रवेश नाका छन् ः काठमाडौं-भैरहवा हवाई उडान र स्थलमार्ग तथा बेलहिया नाका तर अपर्याप्त उडान तथा भैरहवाको साँघुरो विमानस्थलका कारण्ँ हवाई यात्रा सहज छैन भने स्थलमार्गमा भइरहने बन्द-हड्ताल मुख्य समस्या बनेको छ । बेलहियामा रहेको अध्यागमन कार्यालयसमेत आफैंमा समस्याग्ररस्त छ । कार्यालयमा न्यूनतम भौतिक पूर्वाधारसमेत छैनन् भने यसबाट स्थलमार्ग हुँदै नेपाल भित्रने पर्यटकलाई ुपहिलो गाँसमै ढुंगाु को उखान चरितार्थ हुने व्यवसायीहरुको अनुभव यहाँनेर स्मरण्ँीय छ । बेलहिया नाकाको अव्यवस्थाप्रति प्रहरी प्रशासन पनि बेखबर छैन । सिन्डिकेटका कारण्ँ पर्यटकले रोजेजस्तो सवारी चढ्न पाउँदैनन् भने ट्राभल एजेन्सी र होटल साचालकका प्रतिनिधिले पर्यटकलाई गर्ने तानातानले समेत उनीहरुमा नराम्रो छाप परिरहेको छ । पूर्वाधारको समस्या यातायात र अध्यागमनमा मात्रै सीमित छैन । लुम्बिनी Ôेत्रमा एकैपटक ठूलो संख्यामा पर्यटक भित्रिए भने उनीहरुलाई राख्ने स्तरीय होटलको अभाव छ ।
साढे तीन दशकअघि शुरु भएको बृहत्तर लुम्बिनी Ôेत्र गुरुयोजना अहिले अलपत्र अवस्थामा छ । यसको साचालन गर्ने जिम्मेवारी पाएको लुम्बिनी विकास कोÈका अधिकारीहरु बजेट अभावको कारण्ँ देखाउँदै पन्छिएका छन् भने निजी Ôेत्रले सहकार्य गरेर यसलाई पूण्र्ँता दिने प्रतिबद्धता जनाउँदासमेत यसको काम अघि बढ्न सकेको छैन । कोÈमा राजनीतिक व्यक्तिको नियुक्तिले अपेिÔत गतिमा काम अघि बढ्न सकेको छैन ।
जापानी वास्तुविद् प्रोफेसर केन्जो टांगेले बनाएको लुम्बिनी गुरुयोजनाका कति प्रतिशत काम पूरा भए र कति बाँकी छन् भन्ने स्पष्ट उत्तरसमेत कोÈका अधिकारीहरुसँग छैन । बजेट अभावका कारण्ँ अधुरा काम पूरा गर्न नसकेको बताउने अधिकारीलाई गुरुयोजनाका सबै काम पूरा गर्न कति खर्च लाग्छ भन्ने आँकलनसमेत छैन । पछिल्लो समय यसको भौतिक संरचना परिवर्तन गर्ने चर्चाले अर्को बिडम्बना निम्त्याउँदैछ ।
लुम्बिनी Ôेत्रभित्र विभिन्न राष्ट्रले निर्माण्ँ गरेका आफ्नै शैलीका मोनाष्ट्री गुम्बा ले लुम्बिनीलाई आकÈ्रक त बनाएको छ तर यसले विवाद पनि बढाएको छ । ती गुम्बाहरुभित्र पर्यटक राख्ने परम्परा शुरु हुँदा यसको प्रत्यÔ असर होटल व्यवसायमा परेको छ । कानुनतः पर्यटक राख्न नमिल्ने भए पनि व्यवसायीले रंगेहात समातेर बु´ाउँदासमेत कारबाही भएको छैन । कोÈले अनावश्यक छुट दिएकै कारण्ँ गुम्बामा पर्यटक राख्ने प्रवृत्ति बढेको हो । यसरी समस्यै समस्याले जेलिएको लुम्बिनीलाई भ्रमण्ँ वÈ्रको नाराले मात्रै प्रवद्र्धन गर्न सकिन्न भन्ने हेक्का सबैमा हुनु जरुरी छ ।

विपेन्द्र कार्की

आजाद समुहले हतियार बुझायो

यसैबीच संयुक्त जनतान्त्रिक तराई मुक्ती मोर्चा आजाद समुहले १० थान हतियार प्रशासनलाई बुझाएको छ ।
सो समुहले सिराहाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायणप्रसाद विडारी र प्रहरी उपरीक्षक राजेशकुमार लालकर्णको उपस्थितिमा आफुले यसअघि प्रयोग गर्दै आएका हतियार बुझाएको हो । बुधबार समुहले एकनाले कटुवा पेस्तोल ७ थान दुईनाले कटुवा पेस्तोल १ थान रिवल्भर १ थान एकनाले मास्केट बन्दुक १ थान र मिस फायर भएको गोली २ थान बुझाएको क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालय विराटनगरले जनाएको छ ।

युनियनको अन्तरसम्वाद

दमक÷ नेपाली कांग्रेस निकट पत्रकारहरुको संस्था प्रेस युनियन झापा शाखाले बिहिबार झापाको दमकमा अन्तर-सम्बाद कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ ।
कांग्रेस पार्टी कार्यालयमा आयोजित कार्यक्रमका बीच नेपाली कांग्रेसका महासमिति सदस्य सुरेश सुब्बा प्रेस युनियनका केन्द्रीय सदस्य कृष्ण हुमागाँई पूर्व जिल्ला अध्यक्ष गोविन्दचन्द क्षेत्री पार्टीका क्षेत्रीय सभापति शेरबहादुर भट्टराई नगर सभापति ढुण्डीराज भट्टराई जिल्ला सदस्य टिका सापकोटा तरुण दल झापाका अध्यक्ष भूमिराज राई नेपाल महिला संघकी नगर अध्यक्ष लता चापागाँई लगायतले बोलेका थिए ।
यसैबीच कार्यक्रमका अवसरमा प्रेस युनियन र नेपाली कांग्रेस बीच समन्वय गरेर पार्टीका गतिविधि जनता सम्म पुर् याउन आवश्यक रहेको चर्चा गरिएको थियो । नेपाल किसान संघ दमक नगर अध्यक्ष भानु सुवेदीले युनियनको दमक सम्पर्क कार्यालय स्थापना गर्न दमक-१० स्थित आफ्नो घरको एउटा कोठा निःशुल्क उपलब्ध गराउने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेका थिए । कार्यक्रममा कांग्रेस सम्बद्ध कार्यकर्ता विभिन्न भातृ संस्थाका कार्यकर्ता लगायत युनियनमा आवद्ध पत्रकारहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
युनियनका झापा अध्यक्ष भीम नेम्बाङको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रमको साचालन पार्षद् कुमार लुइटेलले गरेका थिए ।

आइएको परीक्षाफल प्रकाशित

दमक÷ त्रिभुवन विश्वविद्यालयपरीक्षा नियन्त्रण्ँ कार्यालयले मानविकी तथा सामाजशास्त्र संकाय तर्फ प्रवीण्ँता प्रमाण्ँपत्र तह आईए प्रथम वÈ्रकोपरीक्षा को परीक्षाफल प्रकाशित गरेको छ । २०६८ सालमा साचालित परीÔाको परीÔाफल बिहीबार प्रकाशित गरिएको कार्यालयले जनाएको छ । परीक्षाफल मा www.educationsansar.com, www.edusanjal.com / www.tu.ntc.np मा हेर्न सकिने परीक्षा नियन्त्रण्ँ कार्यालयले जनाएको छ ।