हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्विर : राम योङ्हाङ ।

हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्वि

जेसीजको महाधिवेशन शुरु

भरतपुर÷नेपाल जेसीजको ३८ औं राष्ट्रिय महाधिवेशन चितवनको नारायण्ँगढमा शुरु भएको छ ।
पर्यटनको विकास अर्थतन्त्रमा निकास र युवाहरुको विश्वास भन्ने मुल नाराका साथ शुक्रबारबाट शुरु भएको महाधिवेशनको माओवादी अध्यÔ पुष्पकमल दाहालले उदघाटन गरे ।
जेसिजको उदघाटन समारोहमा विभिन्न Ôेत्रमा रहेर उत्कृष्ट काम गरेको भन्दै ८ जना युवालाई उत्कृष्ट वÈ्र युवा पुरस्कारबाट सम्मानित गरिएको छ । सम्मानित हुनेहरुमा कलाकार राजबल्लभ कोइराला कि्रकेट खेलाडी मेहबुब आलम युवा व्यवसायी ज्योतेन्द्र श्रेष्ठ केन्द्रीय प्रहरी अनुसन्धानका दिपेन्द्र अधिकारी गायिका निशा देशार कानुन व्यवसायी भिमार्जुन आचार्य विज्ञान प्रविधिबाट सागरदेव लाखे तथा गिनिज वल्र्ड रेकर्डसमा नाम लेखाएका थानेश्वर गुरागाईं छन । सम्मानित युवाहरुलाई माओवादी अध्यÔ पुष्पकमल दाहालले नगद तथा गोल्ड मेडलबाट सम्मान गरे ।
तीन दिन सम्म चल्ने अधिवेशनले १ अध्यÔ ४ कार्यकारिण्ँी उपाध्यÔ तथा १० उपाध्यÔ गरि १५ जनाको कार्य समिति चयन गर्नेछ । महाधिवशेनका लागि २ हजार भन्दा बढी प्रतिनिधि चितवन आएका छन । यसैबीच नेपाल जेसीज वर्ष २०१२ मा उपाध्यक्ष पदका लागि दमक जेसीज वर्ष २०११ का अध्यक्ष सुवास चन्द्र भट्टराईले उम्मेद्वारी दिने बताएका छन । महाधिवेशन स्थलमा रहेका भट्टराईले साचारकर्मीहरुमाझ आफनो उम्मेद्वारी रहने बताएका हुन । नेपाल जेसीजको ३७ औँ राष्ट्रिय महाधिवेशन गत वर्षको पौषमा झापाको दमकमा सम्पन्न भएको थियो ।

शैक्षिक संस्था ट्राफिक सहकार्य

दमक÷बढदो सवारी दुर्घटना न्युनीकरणका लागि दमकका शैक्षिक संस्था र ट्राफिक प्रहरी बिच सहकार्य शुरु भएको छ ।
शुक्रबार ईलाका ट्राफिक प्रहरी कार्यालय दमकमा भएको छलफल मार्फत उनीहरुले सहकार्यको शुरुवात गरेका हुन । शैक्षिक संस्थाका सवारी साधनमा क्षमता भन्दा बढि विद्यार्थी नबोक्ने आगामी चैत महिनाबाट झापाको दमकका सवै शैक्षिक संस्थाहरुको सवारी साधनको रङ्ग एउटै पार्ने लगायतका सहमति भएका हुन ।
छलफलमा आगामी चैत महिना भित्रमा सवै शैक्षिक संस्थाका सवारी साधनहरु पहेँलो रङको बनाउने सहमति भएको हो । अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता र पहिचानका लागि सजिलो बनाउन यस्तो सहमति गरिएको ईलाका ट्राफिक प्रहरी कार्यालय दमकका प्रमुख होमप्रसाद अधिकारीले बताए ।
उनले कलेज तथा उच्चमाविहरुमा विद्यार्थीलाई ुनो-हेल्मेट नो-क्लासु को नियम बसाल्न आग्रह गरॆ । त्यस्तै विद्यार्थीहरुले बोकेको मोवाइलमा कुरा गर्ने क्रममा समेत दुर्घटना भएका भन्दै उनले मोवाइलको प्रयोग निषेध गरिदिन आग्रह गरे । छलफलमा सहभागी विभिन्न शैक्षिक संस्थाका प्रमुख तथा प्रतिनिधीहरुले पनि आ-आफना शैक्षिक संस्थामा ुनो हेल्मेट नो क्लासु को अवधारणा लागू गर्ने र मोवाईल फोन प्रयोग निषेध गर्न प्रतिवद्धबता जनाएका थिए । कार्यक्रममा ईलाका प्रहरी कार्यालय दमकका प्रमुख मिलन भट्टराई प्याब्सनका केन्द्रीय सदस्य एलडी राई एन प्याब्सन झापाका अध्यक्ष जयबहादुर श्रेष्ठ पूर्वााचल कलेजका पि्रन्सीपल रमेशकुमार बस्नेत प्रकाश सुवेदी मोडल क्याम्पस दमकका प्रमुख कृष्णप्रसाद ति_िम्सना िसंहदेवी उच्चमाविका प्राचार्य रुद्र सुवेदी सिद्धार्थ बोर्डी्रङ स्कुल दमकका पि्र_िन्सपल तेजकुमार श्रेष्ठ लगायतले ट्राफिक प्रहरीबाट भएको सचेतना प्रभावकारी बनाउनु पर्नेमा जोड दिएका थिए ।

किन मासु बजार साचालनमा ढिलाई

गोपाल झापाली
दमक÷ व्यवसायीहरुको लगानीमा निर्माणाधीन दमकस्थित मासु बजार साचालनमा ढिलाई भएको छ ।
नगरपालिकाबाट रकम निकासामा ढिलाई हुँदा निर्माण प्रकि्रया अपेक्षाकृत हुन नसकेको निर्माण उपभोक्ता समितिले जनाएको छ । दशैं अघिनै साचालनमा आउने योजना रहेको दमक-११ मा निर्माणाधिन मासु बजारका मुख्य संरचना बने पनि अझै साचालनमा आउन सकेको छैन ।

६० लाख रुपैयाँको अनुमानित लागतमा निर्माण शुरु गरिएको सो मासु बजार निर्माणका लागि व्यवसायीहरुबाट अगि्रम रकम सङ्कलन गरिएको निर्माण समितिका अध्यक्ष गोविन्दबहादुर बस्नेतले बताए । बस्नेतका अनुसार कवल निर्माणका लागि व्यवसायीले २८ लाख रुपैयाँ खर्च गर्दैछन । पसल साचालन गर्ने व्यवसायीले हाल सम्म कम्तिमा ५० हजार देखि १ लाख रुपैयाँ सम्म खर्च गरिसकेको बस्नेतले बताए ।
कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटेडको जग्गा नगरपालिकाले लिजमा लिए पछि मासु व्यवसायी र नगरपालिकाको संयुक्त लगानीमा बजार निर्माण शुरु भएको हो । नगरपालिकाबाट समयमा रकम निकासा हुन नसक्दा बजार साचालनमा ढिलाई भएको निर्माण उपभोक्ता समितिले जनाएको छ ।
केही महिना अघिबाट साचालनमा आएको आधुनिक तरकारी बजारबाट दक्षिण तर्फ मासु बजारका लागि कवलहरु निर्माणाधीन छन ।
सो स्थानमा कुखुराको मासु बिकि्र गर्ने १४ ओटा कवल खसीको मासु तयार बनाउने २ ओटा खसिको मासु बेच्ने ३ ओटा र १÷१ ओटा खसी बाँध्ने र मासु बनाउने साथै माछा थोक बिक्रीका ३ ओटा कवल रहने जनाईएको छ ।
नगरपालिकाले भने विभिन्न कारणबस समयमा रकम निकासा गर्न नसकिएको जनाएको छ । नगरपालिकाका ईन्जिनयर तिर्थनारायण श्रेष्ठले सो का लागि यसै साता एक लाख रुपैयाँ निकासा गरिने जनाए । मासु बजार निर्माण सम्पन्न गर्न नियम अनुसार ३० प्रतिशत कट्टा हुने गरि ११ लाख ७६ हजार रुपैयाँ निकाशा गरिने नगरपालिकाले जनाएको छ ।

सर्वदलीय संयन्त्र खारेज गर ः अख्तियार

पिपुल्स टाइम्स समाचार
काठमाडौं ÷ अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले स्थानीय निकाय साचालनका लागि बनाइएका सर्वदलीय संयन्त्र खारेज गर्न निर्देशन दिएको छ ।
संयन्त्र संविधान र प्रचलित कानून विपरित भएको ठहर गर्दै अख्तियारले खारेज गर्न स्थानीय विकास मन्त्रालयलाई निर्देशन दिएको हो । ुस्थानीय निकायको विकास निर्माण्ँ गर्ने कार्यमा समन्वय गर्न बनाइएका मौजुदा संयन्त्रका काम कर्तव्य र अधिकार जिम्मेवारी र उत्तरदायित्व हो भन्ने प्रष्ट आधारसमेत देखिएनु अख्तियारले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ-ुसंविधान तथा प्रचलित कानुनको विपरीत हुने गरी संयन्त्र बनाइएको पाइयो ।ु
संयन्त्रबाट विनियोजन भएको रकम व्यापक भ्रष्टाचार भएको ठहर गर्दै अख्तियारले उपभोक्ता समिति मार्फत् स्थानीय निकाय साचालन गर्न पनि भनेको छ । अख्तियारले स्थानीय निकायको काम प्रभावकारी बनाउन काम कर्तव्य अधिकार र जिम्मेवारी किटान गरी स्थानीय निकाय गठन गर्न प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रीपिरÈदको कार्यालय र स्थानीय विकास मन्त्रालयलाई लेखी पठाउने निण्र्ँय गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । सरकारले ०६६ सालमा सर्वदलीय संयन्त्र गठन गर्ने निण्र्ँय गरेपछि स्थानीय निकाय संचालन हुँदै आएको छ ।
अख्तियारले उपभोक्ता समितिको पदाधिकारीमा कुनै पनि राजनीतिक तहको पदमा रहेका व्यक्तिलाई नराखी तटस्थ व्यक्तिमात्रै राख्न र उपभोक्ता समितिले अनिवार्य रुपमा दाखिला गर्नुपर्ने रकम दाखिला गरीसकेपछि मात्र सम्बन्धित कार्यालयले सम्´ाैता गर्न भनेको छ । यस्तै उपभोक्ता समितिले गरेको कामको नापजाँच गरेर मात्र भुक्तानी दिन पनि निर्देशन दिएको छ ।
अख्तियारले आर्थिक वÈ्रको अन्तमा उपभोक्ता समितिलाई कार्य सम्पादन नगरेको काम भइसकेको देखाएर पछि काम गर्ने गरी कुनै पनि हालतमा रकम भुक्तानी नदिन निर्देशन दिएको छ भने लागत अनुमान भन्दा बढी रकम माग्ने र भुक्तानी दिने व्यवस्था बन्द गर्न भनेको छ ।

लाईन क्रस - सामुहिक रॊदन महोत्सव

प्रकाश आङदेम्बे
ूमसँग गोजीमा सय रुपियाँमात्र थियो । विहान पाँच बजेदेखि अडिसन दिन लाइनमा उभिएको बाह्र बजे मात्र मेरो पालो आयो । त्यो दिन अरुले पालो मिच्ने डरले लाइनमानै उभिइएर एउटा पाउरोटीमात्र खाएँू इन्डियन आइडलको पुर्व भोगाइ सुनाउँदै प्रसान्त तामाङ घोप्टो परेर रुन थाल्यो । उद्घोषक राजेश घतानी पनि डाको छाडेर रुन थाले । छेउमा बसेका डम्बर नेपालीले आँखाभरी आँसु जमाएँ । ठट्टा गरिरहेका विल्सनविक्रम राई मलाई पुलुक्क हेरेर चियरवाट उठे । साचारकर्मी मोहन नेम्बाङ अरुलाई नरुन भन्दै आफै भावुक बने । गजलकार दाताराम चाँपागाई पनि घोप्टो परे चियरमानै । डाको छाडन नमिले पनि आँसु नझारी बस्न सकेनन् मेरा पनि आँखा र मन । यो सबै दृश्यहरु प्रत्यक्ष नियाली रहेका थिए भाइ सुर्य सुब्बा । यो दृश्य थियो गएको शनिबार दमक स्थित कुनै एक होटलको । जब जब यस्तो अवस्थामा हुन्छु तब धेरै अघि आफैले सृजना गरेको रुबाइ सम्झन्छु ।
मन भाचिन्छ तोडिन्छ कहिले दिन कहिले राती हुन्छ
जसलाई विश्वास गर्यो उ नै विश्वासघाती हुन्छ
यसरी मन भाँचिनु तोडिनु टुट्नु र दुःख्नुभन्दा
बरु मन त फलामकै भए जाति हुन्छ ………
धेरैपटक एउटै काममा सँगै भए पनि आफ्नो आफ्नो व्यस्ताका कारणले प्रशान्त जी र मेरो प्रत्यक्ष भेट भएको थिएन । दुइवर्षअघि चलचित्र किन मायामा को स्क्रिनप्ले र सर्ट डिभिजनको वर्कआउट गरिदिनका लागि म गान्तोक गएको थिए । त्यस चलचित्रका मुख्य भूमिकामा थिए प्रशान्त जी । डाइरेक्टर चुन्नीलाल घिमिरे दाजुलाई मैले जाने जति आइडिया सेयर गर्न मात्र म गएको थिएँ । प्रशान्त जी गान्तोक आउने दिन म गान्तोकवाट फर्किए आफ्नो कार्यक्रमको पुर्व स्याडुलले गर्दा । त्यसपछि र अघि पनि हामी बीच भेट गर्ने चाहना हुँदा हुँदै पनि भेट भएको थिएन । संयोगले भेट भयो यसपटक आफ्नै गृहनगरमा निकै समयपछि । त्यसो त योभन्दा अघि पनि धेरै पटक प्रशान्तजी दमक आउनु भएकै हो तर पृथक माहौल र समूहका कारण मैले भेटिन । विशेषत राजेश घतानी जीलाई यो सुत्रधार भूमिकाको लागि बधाइ दिनैपर्छ । देखावटी रुपमा तोपगाछी महोत्सवमा सवै भेला भएता पनि आन्तरिक रुपमा हाम्रो उपलब्धी भनेको एकअर्काका दुःखशुख सेयर गर्ने थियो ।

यसै पनि मलाई महोत्सवहरु त्यति अर्थपूर्ण लाग्दैनन् र जादिन तर साथीभाइको करकापले यो पटक तोपगाछी महोत्सव गइयो । राजेशजी विल्सनजी डम्बरजी प्रशान्तजीको प्रस्तुति हेरेर त्यहाँवाट फकियौँ । आयौँ होटलमा । रातको १२ बजेको थियो । डम्बरजीले भने ूआइडलमा तँपाइको नाम घोषित हुँदा म खुशीले बागबजारवाट बानेश्वरसम्म उपि्रुदैँ पुगेछु । पछि पो थाहा भो खाली खुट्टै रहेछु ।ू यति भन्नासाथ आम शुभेच्छुक नेपाली दाजुभाइहरुले आफुलाई लगाएको ठूलो गुन सम्झेर भावुक बन्दै प्रशान्तजीले आँसु खसाल्नु भयो । अनि सुरु भयो अरुलाई हसाउने आनन्द दिलाउने तीनै स्रष्टाहरुको सामुहिक रुवाई । रोदनपूर्ण माहोल रोक्न प्रायले मलाई इशारा गरे तर मैले चाहेर पनि प्रतिकि्रया जनाइन । कारण हास्न र हँसाउने त कयौं स्थान पाइन्छ तर हार्दिकताले प्रेमले आत्मियताले दिल खोलेर रुने स्थान किहंलेकाली संयोगले मात्र पाइन्छ । तसर्थ यो संयोगलाई मैले थमथम्याउन चाहिन । प्रशान्तजीले रुँदै भन्नु भयो ूअघि कार्यक्रममा सयौँ बुढीआमा र बाबाहरु मलाई प्रेम गरेर रात जाडो नभनि आउनु भएको थियो । चाहेर पनि सवैलाई ढोग्न सक्तिन ।ू थप भने ूसंयोग र सबैको मायाले आज म आइडल भए होला तर म आइडल हुनुभन्दा अगाडि नै तँपाइहरु हाम्रो जातिको लागि अग्रज भइसक्नु भएको थियो । म जस्तो सामान्य मान्छेलाई तँपाइहरुले लगाउनु भएको गुण र प्रेमलाई म कहिले पनि भुल्ने छैन ।ू लगभग डेढघण्टा पछि आँसुको सृङ्खला थामियो । एकआपसमा अँगालो मारामार भइरह्यो । रगतको साइनो पर्ने आफन्त वा तिम्रो लागि जे पनि गर्छु भन्ने फ्यानहरुको सामुन्ने समेत सेयर गर्न नसिकिने दुःखहरु सेयर गरागर भयो । मित्रताको महानता लहरिरह्यो निकैबेर ।
लगगभ विहान ४ बजेतिर सुताइ भयो जस्तो लाग्छ । प्रशान्तजीले मेरो बारेमा अलिक बढी सुन्नु भए जस्तो फिल भइरह्यो मलाई । पटक पटक मेरो केयर मप्रति झुकेर सम्मान जनाइ रहँदा मलाई भने अलिक बढी असहजता महसुस भयो र सम्झाए पनि । विहान प्रुेस भएर अब हामीले के गर्ने बारेमा निकैबेर गफ गर्यौ । मैले पनि प्रशान्तजीको जिम्मेवारी अगाडि बढी रहेको उनको यात्रा समाजले उनीप्रति राखेको दृष्टिकोण र उनले गर्नु पर्ने अबको खास कार्यको संभावना बारेमा सिधैं भने । उनले पनि एक भएर अगाडि बढ्नुपर्छ भनि रहँदा राजेशजीले थप्नु भयो । ूयो भाइ अलिक मिस गाइडमा परिरहेछ अब तँपाइले मार्गदर्शन दिनु पर्यो ।ू म मौन थिए । प्रशान्तले पनि थपे ूदाइ हजुरसँग धेरै भेटने मन थियो आज पूरा भयो । अब हजुरको शव्द र सल्लाह मलाई हरसमय चाहिएको छ ।ू त्यत्रो सेलिबि्रटिले म जस्तो मामुली व्यक्तिलाई राखेको हार्दिकता विश्वासको शव्दको उत्तर केही दिन सकिन र यत्ति मात्र भने । ूमैले सक्ने जति सहयोग सधै मवाट हुन्छ ।ू
प्रशान्तजी कै आग्रह अनुरुप अब उनी मेरा भाइ भए । छुट्टिने बेला पनि आँखाभरि आँसु जमाएर अँगालो मारे उनले । विदा हुनुअघि ूआमालाई नमस्कार भनिदिनु है भनंे ।ू राजेश जी र प्रशान्त पुर्व लागे । विल्सनविक्रम डम्बर नेपाली भूटानी कलाकार रत्न तुम्बापो र म होटलमा सँगै खाना खाएर छुट्टियौँ । रातभरिको अनिदोले गर्दा मेडिया नेटवर्क भूटानको चुलाचुली आइतबारेमा भएको फोटो प्रदर्शनिमा जान भने सकिन् । रुममा फर्किएर सिरक गल्र्याम्म ओडेर………………।
सेलिबि्रटिहरुसँगको यस्तो नियमितता क्रमश भइरहन्छ । कति अस्थाइ हुन्छन् कति स्थाइ । बुधवार साँझ ठिक यो लेख टाइप गरिरहेको बखत मोवाइलको घण्टी बज्यो । हेरें । प्रशान्त भाइको फोन रहेछ । उनको आवाज आयो । ूदाइ तँपाइलाई एकदम मिस गरिरहेकोछु । मैले फेसबुकमा प्रुेण्ड रिक्वेस्ट सेन्ड गरेको छु एसेप्ट गर्नुस है ।ू आधाघण्टा जति गफ भयो ।
जे होस कहिले काँही मात्र दिल खोलेर रुन पाइने दुर्लभ संयोगले मेरो जीवनमा पुन उर्जा प्रवाह गरेको छ । सामुहिक रोदन महोत्सवमा सहभागी सबै साथीभाइलाई बधाइदिन चाहान्छु ।

लेखक र पाठक वर्ग


लेखक आफैंमा महान हुन्छन् । हुनपर्छ पनि । लेखक खाली लेख्ने मात्रै नभएर हरेक कुराको सुन्दर रचना गर्ने मान्छे हो । संसारलाई रचना गर्ने र युगलाई दिशा दिने विवेक र शक्ति लेखकमा मात्रै हुन्छ । त्यसो त पाठक भएन भने लेखकको उपस्थिती किन प्रश्न गम्भीर भएर खडा हुन्छ जसरी लेखक बिना पाठक हुँदैनन् । त्यसै गरी पाठक बिना लेखक पनि हुँदैनन् । लेखक र पाठक आपसमा परिपूरक छन् । पाठक आफैं लेखक होइन् । उसले बाहिर आएका र देखिएकाहरुलाई पढिदिने हो । तर लेखक लेखक भएर आउँछ । ऊ रित्तै आउँदैन् । संसारलाई केही दिन भनेर आउँछ । दिएका छन् थुप्रैले । कोही दिने क्रममा छन् । यो त स्वभाविक र निरन्तर प्रकि्रया हो चलिरहछ सधैंभरि । यहाँबाट हेर्दा लेखक वर्ग भनेको कर्म गर्ने व्यक्ति अर्थात् उत्पादन गर्ने श्रमिक हो । पाठक वर्ग त्यो उत्पादनको उपभोक्ता वर्ग हो । लेखकले जे जति बाहिर ल्याउँछ त्यसलाई अनुकुल पारेर पाठक वर्गले लिइदिने हो । लेखकहरुको श्रम र उत्पादनलाई उपभोग गर्ने हो । सबै पाठक लेखक बन्न सक्दैनन् । तर सबै लेखक पाठक पनि बन्न सक्छन् । यसर्थमा सबै लेखक साहित्यिक उत्पादनका उपभोक्ता बन्न सक्ने भए । तर सबै उपभोक्ता अर्थात् पाठक वर्ग उत्पादक बन्न सक्दैनन् । कर्म र श्रम सबैले आ-आफ्नै ठाउँ र गुण अनुसार गरेकै हुन्छन् । खाली बाहिर देखिने र आउने बाटो मात्रै भिन्न हुने हुन् ।
लेखे जति सबै सिर्जना नै बन्छन् भन्ने छैन् । छापिए जति पुस्तक सबै पुस्तक नै बन्छन् भन्ने पनि हुँदैन् । जन्मिए जति सबै सन्तान असल नै हुन्छन् भन्ने पनि कहाँ हुन्छन् र कतिपय समय र परिवेशमा त्यहाँको जनजिवीका र आम जनताको दैनिकीले पनि ठूलो फरक पार्ने गर्दछ । लेखनमा हाम फालेकाहरु सबै लख्नकै लागि आएका नहुन पनि सक्छन् । कति लेखकहरु रहरै पूरा गर्नलाई हुत्तिएका हुन्छन् सिर्जनाको फाँटमा । ती आफैं आउँछन् र आफैं जान्छन् पनि । तर राम्रा र उत्कृष्ट लेखकहरुलाई समयले खोजीखोजी ल्याउँछ । कठालोमा समातेर खडा गरिदिन्छ सिर्जनशाीलतको परिवेशमा । तर पाठक वर्ग आफैंमा उपलब्ध हुने वर्ग हो । जति लेखक निस्एिकएका छन् ती सबैको न्याधिस पाठक नै हुन् । कुन लेखकलाई राख्ने र कुन लेखकलाई मिल्काउने भन्ने निर्णय पाठक वर्गमा नै हुन्छ । अनि त्यो निर्णयक आधारहरु कुनै पनि लेखकको सिर्जना उसको कर्म र योगदानले तयार पारिदिने हो । आजसम्म लेख्न आएका सबै लेखकहरु बाँचेका छैनन् । कोही थारै समय रहेका छन् । कोही आएर लगत्तै गएका छन् । कोही आएर आजसम्म पनि नगइ भिन्न रुप र अर्थमा कायमै छन् । यो मानेमा कस्तो लेखक युग-युगान्तरसम्म रहन सक्ने र नसक्ने भन्ने सबैको हिसाब उसको सिर्जना शक्ति र बाहिर आएका परिणामहरुले किटान गरिदिने हो । लेखक र पाठकको स्वभाव र मानसिकता कहिल्यै पनि एकै हुन सक्दैन् । लेखक एक स्वभाव र चिन्तनको हुन्छ भने पाठक भिन्न स्वभाव र चिन्तको हुन सक्छ । यो सांसारिक रुवभाविकता हो । संसारका यति धेरै अझ भनौं अरबौं खरबौं मान्छेहरुमा कसैको रुप रङ मिल्न सक्दैन् भने अझ स्वभाव र चिन्तन कसरी समान हुन सक्छन् अझ त्यसमा पनि लेखक र पाठक त भिन्न पात्र र गुणका मान्छे हुन् । स्वभावैले पनि लेखक भिन्न हुन्छ । बरु कतिपय पाठक वर्गको रुची र चिन्तन थोरै भए पनि मिल्न सक्ला । तर लेखक र पाठक कहिल्यै पनि एउटा बिन्दुमा कायम हुन सक्दैनन् ।
राष्ट्रिय दैनिक क्षेत्रीय स्तरका पत्रपत्रिका अथवा कुनै विधा विशेष अन्र्तगतका जुन प्रकृति र विषय वस्तुका भए पनि लेखकहरुले दिनहँु जसो केही न केही लेखहिरेका हुन्छन् । लामा-लामा लेख रचना दृष्टिकोण विश्लेषणहरु आइरहेका हुन्छन् अखबार पत्रहरुमा । अन्य कुनै छापा माध्यमहरुमा । दैनिक रुपमा आउने खबर पत्र-पत्रिकाहरु पाठक वर्गका लागि नियमित खुराक र अध्ययन सामाग्री बन्दारहेछन् । सायद ती नै पत्र-पत्रिकाहरुले समय सापेक्ष खुराक र सन्र्दभहरु लिएर आउने भएर पनि होला तिनीहरुलाई नै धेरै पढ्ने गरिन्छ । लेखक वर्ग पनि साप्ताहिक पाक्षिक मासिक रुपमा आउने पत्र-पत्रिकाहरु भन्दा दैनिक छापिने पत्र-पत्रिकाहरुबाट बढी लभान्वित हुँदा रहेछन् । एउटा सचेत पाठकले कुनै पनि खुराक गुमाउँदैन् अर्थात् ऊ पढ्नबाट छुट्दैन् । तर यसो भन्दै गर्दा ती पाठक वर्गसम्म आउने लेखकहरुको सिर्जना खुराकको पनि उत्तिकै महत्व रहने गर्दछ । पाठक वर्गले लेखकका रचनाहरु नपढिदिने र नहेरिदिने हो भने छाप्नु र बजारमा छर्नुको के आचित्य तर त्यो हुँदैन् हुनुहुँदैन् पनि । यहाँबाट खालि लेखक वर्गले पाठक वर्गलाई के दिन्छ र कस्तो सामाग्री पुर्याउँछ अनि पाठक वर्गले उसबाट के प्राप्त गरिरहेको छ भन्ने सवालबाट सन्र्दभलाई बलियो बनाउन खोजिएको हो । लेखकले पाठक वर्गलाई कहिल्यै पनि नकार्न सक्दैन् । बरु पाठक वर्गले लेखक वर्गलाई ना पनि सक्छ । नकार्न सक्छन् । यहाँ लेखक र पाठक वर्ग बीचमा सही तालमेल हुन सकेन भने लेखक र पाठक वर्ग बीचमा ठूलो द्वन्द सिर्जना हुन पुग्छ । यसरी सिर्जना द्वन्द पैदा हुनु भनेको लेखक र पाठक बीचको विचार र चिन्तन ठ्याक्कै नमिल्नु हो । अनि समय र लेखक वर्गको सिर्जना बीचमा मेल नखानु पनि हो ।
जबजब लेखकले समयलाई बोध गर्न सक्दैन् अनि त्यही अनुरुप लेख्न सक्दैन् तबतब पाठक वर्गले त्यसको विकल्प खोज्न थाल्दछ । पाठकले विकल्पको खोजी गर्नु भनेको भएका र आइरहेका लेखकहरुबाट समय अनुसारका र उत्कृष्ठ रचनाहरु नआउनु भन्ने हो । यदि लेखक समय भन्दा धेरै पछाडि रह्यो र युगानुकुल भएर पदचाप मिलाउन सकेन् भने त्यो लेखकको अस्तित्व नामेट हुनसक्छ । लेखकको अस्तित्व सिद्धिनु भनेको पाठक वर्गले उसलाई मिल्काइदिनु हो । समय र युग अनुसार लेखकले रचना दिन सक्दैन् र पाठकका माझ उपस्थित हुन सक्दैन भने त्यो भन्दा ठूलो पराजय एउटा लेखकका लागि अरु केही पनि हुन सक्दैन् । लेखक वर्ग समय अनुसार फड्को मार्न र चल्न सकेन् भने त्यहाँुनेर अर्कै चिजको खोजी हुन्छ । दैनिक खबर पत्र-पत्रिकाहरु अथवा अन्य छापा पत्र-पपत्रिकाहरु मार्फत आउने स्तम्भकार अथवा लेखकले नयाँ-नयाँ कुरा दिन सकेन् र जन्माउन सकेन् भने त्यहाुनेर पाठक वर्गले उसलाई उछिन्छ । पाठक वर्गले लेखक वर्गलाई उछिन्नु भनेको लेखकहरु कमजोर हुँदै जानु हो । संसारलाई रचना गर्न र निर्माण गर्नबाट चुक्दै जानु हो । आजसम्म कवि लेखकहरु जति असल र शक्तिशाली मान्छेहरु अरु छैनन् हाम्रो इतिहासले यही लखॆको छ । अनि यस्ता लेखकहरु कहिल्यै हारेका पनि छैनन् । जस्तोसुकै शासन व्यावस्थालाई पनि परास्त पार्दै समयलाई जित्दै आइरहेका छन् । अझ भनौं बाँकी मान्छेहरु अर्थात् पाठक वर्गहरुलाई युगको अघिल्तिर धकेल्दै आइरहेका छन् । पाठक वर्गलाई चेतनाको ुसिरिन्जु हान्दै आइरहेका छन् ।
जबजब कुनै पनि चिज काम नलाग्ने अथवा थोत्रो हुन्छ विस्तारै त्यसको विकल्पको खोजी सुरु हुन्छ । यो विकास र क्रान्तिको स्वभाविक प्रकि्रया पनि हो । तसर्थ कुनै पनि चिज पूरानो हुन नपाउँदै रुपान्तरण हुन सक्नुपर्दछ । समय अनुसार अनुवाद हुन सक्नुपर्दछ । अझ त्यसमा पनि लखेक वर्ग सधैं पूरानो भइरह्यो र नयाँ हुन सकेन् भने त्यो दुःख लाग्दो कुरा हो । संसारको सिर्जना गर्ने र निर्माण गर्ने लेखक पूरानो हुँदै गयो र यथास्थितीमा उभिइरह्यो भने त्यहाँुनेर संसारलाई धोका हुन्छ । जगत्लाई पीडा हुन्छ । तसर्थ पनि लेखक वर्ग सधैं रुपान्तरण र गतिशीलतामा तानिनुपर्छ । बरु लेखक पूरानो हुँदै गयो र काम नलाग्ने हुँदै गयो भने पाठक वर्गले झक्झक्याउने हो सङ्केत गर्ने हो । यदि त्यसो गर्दा पनि भएन भने त्यसलाई टिपेर फाल्ने हो । यदि लेखक वर्गमा पाठक वर्गको रुची घट्दै गयो भने त्यहाँ लेखक वर्ग बेकामे हँदै जान थालेको ठहरछ । लेखक तत्कालै बद्लिने क्रममा जानुपर्छ । लेखकले पाठकको शक्ति केन्द्र र उसको पढ्ने क्षमतालाई हेक्का राख्दै लेख्न सकेन् भने त्यो भन्दा ठूलो अन्र्तघात लेखकका लागि अरु हुन सक्दैन् । संसार बनाउने लखेक आफैं काम नलाग्ने भयो भने त्यसबाट अरुले के आसा गर्ने समय परिवर्तन भएको उसलाई ज्ञात हुँदैन् युग बदेलिएको पत्तो हुँदैन भने त्यो लेखकबाट पाठक वर्गले के अपेक्षा गर्ने लेखकले पो पाठकलाई नयाँ-नयाँ बनाउँदै जाने हो । मानवीय सुख र समृद्धिका लागि सिर्जना गर्ने हो । पाठक वर्गले त लेखकको चिन्तन र संसार बद्ल्ने तागतबाट आफँू पनि बद्लिदै जाने हो । त्यही अनुसार रुपान्तरण हुँदै जाने हो । पाठक भन्दा लेखक महान बन्नुपर्छ । पाठक भन्दा लेखक सचेत बन्नुपर्छ । पाठकले एउटा शताब्दी बाँच्दै गर्दा लेखकले उनीहरुको चिन्तन र स्वभावलाई अर्काे शताब्दीतर्फ लैजान सकेन् भने ऊ कसरी लेखक बन्छ जनता र देशलाई अग्रगमनमा उभ्याउन सकेन् भने ऊ कसरी रचनाकार बन्न सक्छ समयलाई गति र दिश दिन सकेन् भने ऊ कसरी संसारको निर्माता बन्न सक्छ

शान्ति र स्थापना नेतागत प्रवृत्तिहरु


नेपालमा राजनीतिक परिवर्तनको शृङ्खला हेर्दा र इतिहास पढ्दा धेरै लामो बढीसकेको छ । यसरी २००७ साल २०१७ साल २०३६ साल २०४६ साल र २०६२÷६३ सालको राजनीतिक परिवर्तनहरुले नेपाली जनताहरुको आवश्यकता इच्छा आकांक्षा र देशमा आर्थिक सामाजिक शैक्षिक क्षेत्रहरुको स्थायीरुपले सम्बोधन गर्न नसकेको कारणले परिवर्तनका लहरहरु चलिरहेको छ । हरेक पटकको परिवर्तनहरुमा तत्कालिन समस्याहरुको ठेगान नलाग्दा नेपाल र नेपाली जनताहरु जहिले पनि अभाव अशिक्षा र गरीबीमा पिल्सीरहनु परेको छ । देशले राजनीतिक कार्य दिशा सहीरुपमा बाटो नलिएको कारणले आज नेपाली युवाहरु र शैक्षिक र प्राविधिक जनशक्तिहरु विदेशतिर पलायन बढीरहेको छ । हाम्रो भन्दा पनि कम स्रोत र साधनहरु भएका मुलुकहरुमा हाम्रा देश श्रम शक्तिहरुले पसिना बगाउ र देशलाई समुन्नत बनाई दिने काम गरिरहेका छन् । हाम्रो देशको जलस्रोत जडिबुटी लगायतका प्राकृतिक सम्पदाहरुलाई सदुपयोग गर्न पाएको भए स्थिर राजनीतिक वातावरण बनेको भए देशले एउटा स्वाभिमानी देशभक्त राष्ट्रवादी इमान्दार शासक नेता पाएको भए आज जीवन निर्वाह गर्न विदेशीहरुको कुल्ली कवाडी र नोकरका रुपमा युवा शक्तिहरुलाई पराईको भूमिमा समर्पण गर्नुपर्ने थिएन । हाम्रो देश पनि विकसित भएको भए युवा शक्तिहरु विदेशीहरुको गुलामी बनेर मेनपावरका दलालहरुको ढोका चार्दै विदेश जान हार गुहार गर्नुपर्ने थिएन ।
तर यति धेरैपटक राजनीतिक परिवर्तनहरु गर्दा र हुँदा पनि सही नेतृत्व पाउन नसकेर देशले उन्नति प्रगति समृद्धिको बाटोमा फड्को मार्न सकेको छैन । प्रत्येक पटकको राजनीतिक परिवर्तनपछि नयाँ व्यक्तिहरु नयाँ अनुहार लिएर सत्तामा शासक बनेर देखा पर्छन् । जनताका नेताहरु नवशासकमा परिणत हुन्छन् । सत्तामा पुग्नका लागि गरीब निमूखा सिधा इमान्दार जनताहरुलाई आश्वासनको ठूला-ठूला पोकाहरु बाँड्छन् । सत्तामा पुगेर भत्ता खान थालेपछि एका-एक राता-रात नवशासकहरुको चरित्र प्रदर्शन गर्न थालिहाल्छन् । जन भावनाहरुप्रति कुठाराघात गर्छन् । समाजवादी भनेपनि साम्यवादीको दर्शन छाटेपनि क्रान्तिकारीको डिङ्ग हाकेपनि सर्वहाराहरुको हित फलाकेपनि सत्ताको मातले सबै परिवर्तनकारीहरुलाई जनविरोधी नै बनाउँदो रहेछ । किनभने सत्ता भनेको लोभी लालची भ्रष्टाचारी तस्करी कमिसनखोर पापी पाखण्डीहरुको जालभित्र परेपछि र सत्ताको स्वाद चाखेपछि जनताहरुको नेता नवशासकको चरित्र स्वभावले शासकको धर्म निर्वाह गर्दा जनताहरुबाट बिस्तारै टाढिने प्रवृत्ति बढ्दै जान्छ । जनताहरुको नेताहरु शासन सत्तामा पुगेपछि रहरले करले बाध्यताले पनि गलत कामहरु गर्नु पर्ने नवशासकको मनमा लोभ पापले पनि डेरा जमाउन हुँदा जनताहरुको नजबाट बिस्तारै गिर्दै जान्छन् भने जनभावना आवश्यकताहरु असिमित रुपमा बढीरहेको हुन्छ । जो नेतालाई सत्तामा चढाएपनि नेपाली जनताहरु भने हिस्सिनुपर्ने जिल्लीनुपर्ने निराश हुनुपर्ने वातावरण मात्र सृजना भएको छ । वास्तवमा अहिले सम्मको परिवर्तनहरुले नेपाली जनताहरुको आवश्यकताहरु भावनाहरु र चाहनाहरु छुन सकेको छैन । एउटा नागरिकले स्वतन्त्ररुपमा शान्तिपूर्वक पेशा व्यवसाय साचालनगर्न पाउने स्थिति छैन । सत्तामा उक्लिएका नेताहरुले जनताका आधारभुत कुराहरु गाँस वास कपास शिक्षा स्वास्थ्य शान्ति सुरक्षा जस्ता अत्यन्त संवेदनशील विषयलाई चटक्कै बिसे्रर केवल आफू र आफ्नो नाता गोता अरौटे भरौटे दलाल चाटुकार मात्र वरिपरि राखेर रमाउने नेपालका महान क्रान्तिकारी नेता महोदयहरुको नारा र व्यवहार कति ठीक रहेछ भन्ने कुरा छर्लङ्ग भइसकेको छ । भोका नाङ्गा सर्वहारा मुक्तिको नारा फलाकेर निर्धा निमुखा जनताहरुलाई गुम्राहमा राखेर देशको नियम कानुनले समेत नदिएको सुविधा उपभोग गरेर मुलुकलाई आर्थिक रुपले कङ्गाल बनाउने नेताहरुबाट सर्वहारावर्गहरुको पक्षमा काम गर्छन् भनेर कसरी पत्याउने
जनताका नेाहरु सत्तामा पुगेर भत्ता खान थालेपछि भत्ताको मातले चरित्र नैतिकता अनुशासन स्वाभिमान सबै बिसे्रर कमिसन भ्रष्टाचार धुसखोरी तस्करी अवैधानिक सुविधाहरुमा डुबेपछि आफ्नो मूल्य मान्यता सिद्धान्त सबै सिध्याएर नकचरो बन्ने प्रवृत्ति बढ्दो रहेछ । वर्तमान अवस्थामा शान्ति र संविधानलाई टुङ्गो लगाउनु पर्ने बेलामा व्यक्तिगत मात्र नभएर अन्तरपार्टीहरुको विभेद विवाद असमझदारी सबै हटाएर स्थगित गरे नेपालीहरुको भावी सन्तानहरुले एउटा सुन्दर शान्त र समृद्ध नेपालको नागरिक बन्न पाउनको लागि दीर्घकालीन शान्ति स्थापनाको व्यवस्थापन गर्नुपर्ने बेलामा नेपाल र नेपाली जनताहरुका नेताहरु गुट खेती कमिसन खेती लुट खेती बन्द खेती अपहरण खेती फिरौती खेती ध्वंस खेती गर्नमात्र तल्लीन छन् । यतिमात्र होइन शान्ति र संविधानलाई टुङ्गो लगाउने बेलामा आ-आफ्नै पार्टीभित्रका नेताहरुबीचमा आरोप प्रत्यारोप मात्र नभएर पार्टी फुट्ने र फुटाउने सम्मको निच बेहोरा देखाएर नेपाल र नेपालीहरुको भाग्य र भविष्यमाथि कुठाराघात गरिरहेका छन् । राष्ट्रिय अस्मितामाथि बलत्कार गरिरहेका छन् ।
वास्तवमा नेपालमा भएका हरेक राजनीतिक परिवर्तनहरुबाट उदाएका नेताहरु लोकपि्रय भन्दा पनि घृणाका पात्र मात्र बनिरहेका छन् । ती नेताहरुले लिएको विचारहरुले निरन्तर र स्थायित्व पाउन सकेका छैन । कहिले नाम फेर्छन् कहिले पार्टी फेर्छन् कहिले कार्यनीति फेर्छन् । कोही विचार बदल्छन् कोही पार्टी छोड्छन् । अहिले संविधान निर्माणको सवालमा हेर्दा म्याद थपिराख्ने ६०१ जना सभासद्को नामबाट देशलाई आर्थिक रुपमा लुटिरहने संविधानको व्यवस्थापन र निर्माणमा ध्यान नदिने द्वण्द्वपिडीतहरुको घाउमा मलम सम्म पनि लगाउन नचाहने वेपत्ता नागरिक छानबिन तथा सत्य निरुपणबारे वेवास्था गर्ने भोका नाङ्गा जनताहरुको नाममा सर्वहारा वार्गिय मुक्तिको नाममा दलाली गर्ने व्यक्तिहरु जनताका नेताको रुपमा अवसरवादीहरुले नेपाल र नेपाली जनताहरुलाई लुटीरहने नेतागत प्रवृत्तिले नेपालको आर्थिक र सामाजिक समृद्धिमा बाधा पुगेको छ । दिर्घकालीन शान्ति स्थापनाको प्रसङ्ग ओझेलमा नै छ ।