हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्विर : राम योङ्हाङ ।

हाईड्रो हाउस:

दक्षिणी इलामको दानाबारीमा निमार्णाधीन सानिमा माई हाईड्रपावर लिमिटेडको विद्युत उत्पादन गृह । यो हाईड्रपावर निर्माण सम्पन्न भएपछि २२ मेगावाट क्षमताको विद्युत उत्पादन हुनेछ । तस्वि

मारेर गाडेको बालक पर्किएपछि, अपहरणकारी समातिए

काठमाडौँ । अपहरणमा परेपछि कुटपिट गरि हत्या गरिएको भनिएको एक बालक जीवितै घर फर्किएका छन् । उनलाई अपरहणकारीहरुले कुटपिट गरी ‘मर्याे’ भनेर ‘गाडेका’ थिए । राजधानीको दक्षिणढोका डेरा गरेर बस्ने भीमसेन बन्जराका १० वर्षीयछोरा अपहरणकारीले खाल्डोमा‘पुरेको’ तीन घण्टापछि जीवितै घर आएका हुन् ।
महानगरीय प्रहरी अपराध महाशाखाले अपहरणमा संलग्न दोलखा मार्बुका भीमबहादुर मगर र उनका साथी अभिशेष भनिने रुद्र खत्रीलाई पक्राउ गरेको छ ।
दक्षिणढोकाछेउको चौरमा खेलिरहेकाबालकलाई चाउचाउ दिएर फकाई उनीहरूले अर्जेल गाउँनजिकको जंगलमा पुयाएका थिए ।

शुरुमा फकाउँदै लगेका उनीहरूले जंगलको बीचमा पु¥याएपछि पिट्न शुरु गरेका थिए । ‘बालकसँग सुरुमा बुबाआमाको नम्बर मागेछन्,’ महाशाखाका प्रहरी उपरीक्षक बुद्धि गुरुङले भने, ‘बालकले दिदीको नम्बर दिएको रहेछ ।’ नम्बर पाएपछि दिदीलाई फोनगर्नुअघि उनीहरूले बच्चाको हत्या प्रयास गरेको प्रहरीले जनाएको छ ।

मुख बन्द गरेर घाँटी थिच्दा बालक बेहोस भएपछि उनीहरूले ‘मृत्यु भएको’ ठानेर बालकलाई खाल्डोमा हालेर माथिबाट बालुवा र स्याउलाले छोपेर हिँडेका थिए ।

‘उनीहरूले र्मयो भनेर खाल्डोमा हालेर हिँडेछन्,’ गुरुङले भने, ‘तर बालक बेहोसमात्र भएको रहेछ, उनी खाल्डोबाट निस्किएर आफूपढ्ने स्कुलछेउमा पुगेका थिए ।’

उनीहरूले बालकलाई खाल्डोमा हालेपछि‘अब म¥यो, जाउँ’ भन्दै हिँडेको बच्चाले सुनेका रहेछन् । अपहरणकारीलेबालकको दिदीलाई फोन गर्नुअघि नै बालक होसमा आएर आफन्तको सम्पर्कमापुगेका थिए । उनी आफू पढ्ने गरेको अलमाइट आइडियल स्कुलछेउमा रक्ताम्मेअवस्थामा पुगेका थिए । सँगै पढ्ने साथी गौरवखतिवडाले देखेपछि स्कुलमा खबर गरेका थिए ।

स्कुलले उनको आफन्तको नम्बर पत्ता लगाएर खबरगरिदिएका थिए । ‘शरीरभरि घाउ थियो,’ गौरवले भने, ‘मसहितका साथीलेउसलाई स्कुलभित्र बेन्चमा लगेर सुतायौं, पानी पिउन दिएपछि स्कुलमाखबर र्गयौं ।’ अलि–अलि बोल्न सक्ने स्थितिमा रहेका उनले आमा र दिदी आएपछि आफूलाई अपहरण गरेर जंगलमा पु¥याई म¥यो भनेर अपहरणकारीले फालेको बताएका थिए । त्यसपछिफेरि बेहोस भएका उनलाई थप उपचारका लागि नेपाल मेडिकल कलेज लगिएको थियो ।
 त्यसपछि उनीहरूले महानगरीयप्रहरी वृत्त बौद्धमा जाहेरी दिएका थिए । यता अपहरण गर्नेले त्यसपछि भवानीलाईफोन गरेर भाइलाई आफूहरूले अपहरण गरेको र जीवितै चाहिए ५० लाख रुपैयाँ लिएर सिन्धुपाल्चोकको एक्काइस किलो भन्ने स्थानमा आउन भनेका थिए ।

प्रहरीले भवानीलाई भाइ फेला परिसकेको सूचना अपहरणकारीलाई नदिन सुझाएका थिए । उनलाई प्रहरीले पैसामा बार्गेनिङ गर्न लगाएको थियो ।

‘अन्तिममा ५ लाख रुपैयाँमा कुरा मिलाएर पैसा र्पुयाउने बहानामा उनीहरूलाई पक्राउ गरिएको हो,’ अनुसन्धानमा संलग्न एक अधिकारीले भने, ‘हामीले पक्राउ गरेर बालक फिर्ता आइसकेको खबर नदिँदासम्म उनीहरूलाई बालक जीवितै रहेको थाहा थिएन ।’ पक्राउ परेका द्वयले अपहरण गरेर बालकको हत्या प्रयास गरेकोस्वीकार गरेका छन् । अपहरणमा परेका बालकले अपहरणकारीमध्ये एक जनालाईचिनेकाले उनीहरूले ढाँट्न नसकी बालकको हत्या प्रयास गरेको बयान दिएका हुन् ।
गुरुङका अनुसार पक्राउ परेकामध्ये भीमबहादुर अपहरणमा परेका बालकको छिमेकमा तीन वर्षअघि बस्ने गर्थे । ड्राइभरको काम गर्ने भीमबहादुरले दुई वर्षअघि पिकअप भ्यान चलाउँथे । भ्यान दुर्घटना गराएपछि उनी त्यहाँबाट भागेको पीडित बालककी दिदीले बताइन् । पीडित परिवार भाडामा बस्ने घरमा भीमबहादुरकी सानीआमा नाता पर्ने महिला बस्छिन् । भीमबहादुर त्यहाँ आउने–जाने गरिरहन्थे । त्यही बेलादेखि बालकले उनलाई चिनेका थिए । पछिल्लो एक महिनादेखि बालकलाई उनीहरूले चकलेट, चाउचाउ दिँदै फकाउने गरेका थिए । ‘चिनिराखेको मान्छे भएपछि बालक पनि उसले बोलाउनेबित्तिकै साथै गएको थियो,’ अनुसन्धानमा संलग्न अधिकारीले भने, ‘फुटबल हेर्न लैजाने भन्दै बोलाएर लगेका थिए ।’

अपहरणमा पर्ने बालकको परिवारको आर्थिक स्थिति कमजोर छ । बुबा भीमसेन मानसिक स्थिति ठीक नभएका कारण घरमै छन् । आमा घर बनाउने स्थानमा इँटा र बालुवा बोक्ने काम गर्छिन् । अपराध महाशाखा टेकुमा भेटिएकी बालककी आमाले आँखाभरि आँसु पारेर भनिन्, ‘भीमबहादुरलाई हाम्रो आर्थिक अवस्थाबारे थाहा थियो, तर पनि किन पैसाकै लागि मेरो बच्चालाई यस्तो गर्याे ?’

गर्मीले सप्तरीमा दुईको मृत्यु

सप्तरी । विगत केही दिनदेखि बढेको अत्याधिक गर्मीका कारण सप्तरीमा सोमबार २ जनाको मृत्यु भएको छ । गर्मीले शम्भुनाथ नगरपालिका–९ बस्ने ६४ वर्षीया सम्झादेवी सरदार र सोलुखुम्बु जिल्ला नेटा बतासे गाविस–९ बस्ने ४५ वर्षीया लेखमान विकको ज्यान गएको प्रहरीले जनाएको छ । सरदारको अत्याधिक गर्मीका कारण मृत्यु भएको पारिवारिक स्रोतले जनाएको छ । त्यस्तै, पूर्व–पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत पर्ने जिल्लाको मोहलीमा बसमा यात्रा गरेको अवस्थामा विकको ज्यान गएको हो । चर्को घाम लागेपछि सरदारको घरमै बेहोस भएर मृत्यु भएको छ भने विकको कटारीबाट धरान जाँदै गर्दा बसमा गर्मीले अचानक बेहोस भएर मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सप्तरीले जनाएको छ । गर्मीकै कारण सदरमुकाम राजविराजमा व्यापार व्यवसायमा समेत प्रभावित भएको छ । गर्मीले सोमबार झापा, मोरङ, सुनसरी लगायत तराई जिल्ला प्रभावित भएका छन् ।

गर्मीमा सर्पदंशका बिरामी बढ्दै

दमक । पूर्वी नेपालमा गर्मी बढेसंगै सर्पदंशका बिरामीहरु पनि बढीरहेका छन् ।  झापा,मोरङ, इलाम लगायतका  क्षेत्रमा पनि गर्मी बढेसंगै सर्पदंशका बिरामी बढेका हुन् । जेठ महिनाको २४ गते सम्म  नेपाल रेडक्रस सोसाइटी दमकको सर्पदंश केन्द्रमा जेठ महिनाको २४ गते सम्म ८ जना  बिषालु सर्पले टोकेका बिरामीको उपचार पछि घर फर्किएका छन् ।  ती बिरामीहरुलाई तराई क्षेत्रमा पाइने अति बिषालु गोमन र करेत सर्पले टोकेको सर्पदंशका इन्चार्ज  स्वाथ्यकर्मी देवी भण्डारीले बताए ।  २४ दिन अवधिमा १ सय ३१ जना सर्पदंशका बिरामीको उपचार गरेको केन्द्रले जनाएको छ ।  २०७२ बैशाखमा ७ जना बिषालु सर्पका बिरामीले उपचार गराएर घर फर्किएको केन्द्रको अभिलेखमा उल्लेख छ । बैशाख महिनामा ९१ जना सर्पदंशका बिरामीले उपचार गरेका थिए । पूर्वी नेपालको  तराई क्षेत्रमा अति बिषालु  गोमन र करेत सर्प पाइन्छ । पहाड क्षेत्रमा अति बिषालु सर्प हरेउ र गुर्वे रहेका छन् ।  सर्पको टोकाईबाट बच्न घर वरीपरी हुने प्वालहरु बन्द गर्ने , रातको समयमा टस लाइट बालेर हिड्ने र जुत्ता चप्पल लगाएर हिड्नु पर्ने सुझाव केन्द्रको छ  । सर्पले टोकेको मान्छेलाई तलदेखि माथि सम्म नरम कपडाले बेरेर ल्याउने, सर्पले टोकेको बिरामीलाई धामी, झाँक्री लगाउने ,करेन्ट लगाउने जस्ता गलत काम नगरी चांडो नजिकैको सर्पदंश केन्द्रमा लैजान केन्द्रले आग्रह गरेको छ ।

आयुर्बेदिक स्वास्थ्य शिबिरमा बिरामीको चाप

महारानीझोडा । झापाको महारानीझोडामा एकदिने आयुर्बेदिक निशुल्क स्वास्थ्य शिबिरमा बिरामीको चाप अत्याधिक देखिएको छ । पहिलोपटक भएको आयुर्बेदिक स्वास्थ्य शिबिरमा बिरामीहरुको चाप रहेको पाईएको हो ।
सोमबार झापा क्षेत्र नं. ६ का सभाषद दीपक कार्कीले उद्घाटन गरेको स्वास्थ्य शिबिरमा निशुल्क रुपमा औषधी समेत प्रदान गरिएको थियो । कार्कीले आयुर्बेद स्वास्थ्य सेवालाई प्रभाबकारी बनाउनका लागि सबैको पहल आवश्यक भएका बताए । झापामा आयुर्बेद उपचार पद्धतीमा बिश्वास बढ्न थालेपछि र बिरामीको चाप शुरु भएपछि जिल्ला आयुर्बेद स्वास्थ्य केन्द्रले स्वास्थ्य शिबिरको आयोजना गरेको जिल्ला आयुर्बेद स्वास्थ्य केन्द्र झापाका प्रमुख डा. सुर्यनारायण मेहताले बताए । उनका अनुसार सबै प्रकारका बिरामीहरु उपचारका लागि आएका थिए । २५ जनाभन्दा
बढी आयुर्बेदका स्वास्थ्यकर्मीहरुले सेवा प्रदान गरेका थिए । बैगुन्धरा आर्युबेद स्वास्थ्यलयका प्रमुख कबिराज बेदप्रसाद शर्माका अनुसार सय प्रकारका औषधीहरु पनि निशुल्क प्रदान गरिएको छ । करिब ६ सय भन्दा बढी बिरामीहरु उपचारका लागि आएका छन् । नेपालमा पहिलोपटक आयुर्बेदको स्वास्थ्यशिबिर गर्ने जिल्ला झापा भएको जानकारी दिदै झापाबाट शुरु भएको यो अभियान अहिले देशब्यापी बन्दै गएको समेत बताईएको छ । कबिराज टेकनाथ अर्यालका अनुसार झापामा आर्युबेद स्वास्थ्य शिबिर बर्षमा दुईपटक बिकट गाबिसहरुमा हुदै आएको छ । अर्यालले स्वागत मन्तब्य राख्दै यस कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने बताए ।

हिम चितुवाको घाँटीमा स्याटलाइट

फिदिम । विश्वको तेस्रो हिमालका रुपमा परिचित कञ्चनजंघा हिमालको फेदीमा संरक्षणकर्मीहरुले हिमचितुवाको घाँटीमा स्याटलाइट जडान गरेका छन् । उनीहरुले दुई साताअघि कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्र अन्तरगत ताप्लेजुङको ओलाङचुङगोला गाविस वडा नम्वर ९ मा अवस्थित याङमा भन्ने स्थानमा हिमचितुवालाई पासोमा पारेर घाँटीमा स्याटलाइट जडान गरेका हुन् । विश्व वन्यजन्तुकोष, प्रकृति संरक्षण, कञ्चनजंघा क्षेत्र विकास आयोजना,दकञ्चनजंघा क्षेत्र व्यवस्थापन परिषद र स्थानीय हिमचितुवा संरक्षण समितिमा आवद्व पदाधिकारी र प्राविधिकको टोलीले यो काम सम्पन्न गरेको विश्व वन्यजन्तुकोषले सोमवार विज्ञप्ति निकालेर जानकारी गराएको छ । कोषले आफ्नो भाषामा यो कार्यलाई कगअअभककागििथ अयििबचभम धष्तज कबतभििष्तभ(न्एक् तभअजलययिनथ भनेको छ । यसरी हिमचितुवाको घाँटीमा स्याटलाइट जडान गरिएको यो दोस्रो पटक हो । यसअघि सन २०१३ मा कोषले ताप्लेजुङकै खाम्वाचेन क्षेत्रमा पहिलो पटक यो काम सफल पारेको थियो । यो कामका लागि कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्रमा चारवटा टोली खटेका थिए । कोषका वरिष्ठ अनुसन्धान अधिकृत अनिल श्रेष्ठले भने –“टोलीले हिमचितुवाको वासस्थान पहिचान भएका क्षेत्रमा थापेका २८ मध्ये एउटा पासोमा करिव वर्ष वर्ष उमेर र ४१ किलो वजनको भाले हिमचितुवा फसेपछि त्यसको घाँटीमा स्याटलाईट जडान गरेर छाडेको हो ।” २८ जनाको टोलीले २५ दिनको मेहनत पश्चात हिमचितुवा पासोमा पारेर स्याटलाइट जडान गरेको पनि श्रेष्ठले वताए । यसरी स्याटलाइट जडान गरिएको हिमचितुवावाट अन्तरिक्षमा रहेको स्याटलाइटवाट उस्को रहनसहन, आचरण र स्वभाव अध्ययन गरिने पनि श्रेष्ठले वताए । श्रेष्ठका अनुसार यो काम धधा का अनुसन्धाताहरुले गर्नेछन । यसपट जडान गरिएको स्याटलाइटले हिमचितुवावारे १८ महिनासम्म सूचना दिने वताइएको छ । एक तथ्यांक अनुसार कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्रमा ३ सय ५० देखि ५ सय ९० को संख्यामा हिमचितुवा रहेको वताइन्छ ।

‘सहि सूचना दिनु सार्वजनिक निकायको दायित्व’

धनकुटा । राष्ट्रिय सूचना आयोगका आयुक्त किरण पोखरेलले लोकतन्त्रमा नागरिकको सूचना पाउने अधिकार रहेकाले सही सूचना दिनु सरकारी कार्यालय एवं सार्वजनिक निकायको दायित्व भएको बताएका छन् । नेपाल पत्रकार महासंघ धनकुटाले सोमबार गरेको सूचनाको हक सम्बन्धी जिल्लाका सरोकारवालाहरुसंगको अन्र्तक्रियामा बोल्दै पोखरेलले सुचना उपलब्ध गराउँनमा कञ्जुस्याई गर्न नहुँने बताए । अहिले सूचना आयोगले सरकारी कार्यालयका सूचना अधिकारीलाई जिम्मेवार बनाउन र प्रोत्साहन सहितको कार्यक्रम ल्याउने तयारी गरिरहेको पोखरेलले जानकारी दिए । सहज सूचना दिने सस्कृतिको विकास गर्नु पर्ने बेलामा पनि सूचना लुकाउने कार्यालय र कर्मचारीहरुलाई कार्वाही गर्ने कानून निर्माण गर्ने चरणमा रहेको पोखरेलले बताए ।
कार्यक्रममा प्रमुख जिल्ला अधिकारी विजयनारायण मानन्धरले धनकुटामा सूचना लिन अप्ठयारो नभएको दावी गर्दै त्यस्तो रहेमा जानकारी गराउँन आग्रह गरे । स्थानीय विकास अधिकारी गणेशप्रसाद दाहालले पनि सही सुचना उपलब्ध गराउँनुपर्नेमा जोड दिए । कार्यक्रममा अन्य सहभागीहरुले सरकारी कार्यालयबाट आर्थिक विवरणको सूचना दिन आनकानी गर्ने गरेको, एनजिओ र आईएनजिओले खर्च सार्वजनिक नगरेको र खर्चको विवरण नदिएको लगायतका गुनासो सुनाएका थिए ।  यसैबिच धनकुटाका २७ वटा सरकारी कार्यालयका सूचना अधिकारीको नाम र फोन नम्बर सहितको फ्लास बोर्ड सोही कार्यक्रममा सार्वजनिक गरिएको थियो । जिल्ला प्रशासन कार्यालयको निर्देशनमा सवै कार्यालयमा सुचना अधिकारीको ब्यावस्था गराईएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी बिजयनारयण मानन्धरले बताए ।