फेसबुक(Facebook)का रोचक तथ्यहरु

फेसबुकका को–फाउण्डर मार्क जुकरवर्गको १४ मे मा ३१ औँ जन्मदिनसँगै फेसबुकले पनि आफ्नो ११ औँ वर्ष पार गरेको छ । पछिल्लो एक दशकमा फेसबुकले इन्टरनेटको दुनियाँमा आफ्नो नाम अग्रस्थानमा राखिसकेको छ । यसैको अवसरमा फेसबुकसँग जोडिएका केही रोचक तथ्यहरु यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।


फेसबुकको रंग नीलो हुनुको कारण :
फेसबुकको रंग निलो हुनुको पछाडि मार्क जुकरवर्गको कलर व्लाइन्डनेसको समस्या हावी छ । ‘न्युयोर्कर’ लाई दिएको एक अन्तरवार्तामा आफुले हरियो र रातो रंग नदेख्ने हुनाले उनलाई नीलो रंग सबैभन्दा सहज लाग्ने मार्कले बताएका छन् । फेसबुक सुरुदेखि नै एकै रंगमा छ । मार्क यसलाई जतिसक्दो सादा बनाउन चाहन्थे । यसै कारणले उनले फेसबुकमा पनि नीलो रंग राखेको बताइएको छ ।

आइसल्याण्डको संविधान फेसबुकको सहयोगमा लेखिएको :
सन् १९४४ मा डेनमार्कबाट अलग्गिएपछि पनि आइसल्याण्डले आफ्नो संविधान नबनाई डेनमार्ककै संविधान मानिरहेको थियो । सन् २०११ मा भने आइसल्याण्डले आफ्नो संविधान लेख्ने निर्णय गर्यो । यसका लागि आइसल्याण्डले २५ जनाको परिषद् गठन गर्यो र उनीहरुले फेसबुकको सहारा लिएर मानिसहरुको सुझाव मागे ।
यो परिषद्ले संविधानको दस्तावेज नै फेसबुकमा पोष्ट गरिदियो । यो दस्तावेजमा मानिसहरुले आफ्नो विचार र सुझाव व्यक्त गरे र यसैको आधारमा आइसल्याण्डको संविधान लेखियो जसलाई फेसबुकमा पोष्ट पनि गरिएको थियो ।

सम्बन्ध विच्छेदको सबैभन्दा साझा कारण :
सन् २०११ मा सम्बन्धविच्छेद अनलाइनको तथ्यांकको अनुसार, अमेरिकामा दर्ता भएका सम्बन्ध विच्छेद गर्ने सम्पूर्णको एकतिहाइ कारण कुनै न कुनैरुपमा फेसबुक रहेको थियो । सम्बन्धविच्छेद अनलाइनका अनुसार यसकुराको प्रमाणका रुपमा मानिसहरुले आफ्नो जीवनसाथीको च्याट सन्देशहरु, नराम्रा कमेन्टहरु र फेसबुकका साथीहरुको नामावली पेश गरेका थिए । सामाजिक संजालले सम्बन्धमा परिवर्तन ल्याएको पाइएको छ ।

८३ प्रतिशत यौनकर्मीहरुको फ्यान पेज छ फेसबुकमाः
फेसबुकमा ८३ प्रतिशत यौनकर्मीहरुको फ्यान पेज रहको छ । यो कुरा कोलम्बिया विश्वविद्यालयका एक अनुसन्धानकर्ता सुधीर वेंकटेशनले अगाडि राखेका थिए । सुधीरको अनुुसन्धानका अनुसार पहिले यी यौनकर्मीहरुले आफैँले क्रेगलिस्ट वेबसाइटमा वयष्क सेवा अन्तर्गत आफ्नो विवरण राखेका थिए, पछि तिनै यौनकर्मीहरु फेसबुकमा आफ्नो फ्यान पेज खोल्न तर्फ लागेका हुन् ।

मार्क जुकरवर्गको पेजको सर्टकर्टः
फेसबुकमा मार्क जुकरवर्गको पेज हेर्नका लागि एक खास सर्टकर्ट रहेको छ । फेसबुकको यूआरएलको पछाडि अंक ४ लेखियो भने ब्राउजरमा सिधै जुकरवर्गको पेज खुल्छ । उनको पेजका लागि www.facebook.com/4 लेख्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै यूआरएलको पछाडि ५ र ६ अंक लेख्दा क्रमशः क्रिस हग्स र डस्टिन मोस्कोविट्जको पेजसम्म पुगिन्छ । यिनीहरु फेसबुकका सह–संस्थापक हुन् ।

फेसबुकद्वारा ह्याकरहरुलाई इनामः
फेसबुकद्वारा ह्याकरहरुलाई इनाम दिने गरिएको छ । हरेक व्यक्ति जसले फेसबुक ह्याक गर्न सक्छ, उसलाई ५ सय अमेरिकी डलर इनाम सरह प्रदान गरिन्छ । यति मात्र नभई कसैले फेसबुकको कुनै गल्ती पत्ता लगाएमा पनि यो इनामको हकदार हुन सकिन्छ । तर यो नियममा फेसबुकका शर्तहरु पनि लागू हुन्छ । यस अन्तर्गत ह्याकरले आफ्नो परिचय नदिई फेसबुकलाई आफ्नो गल्ती सुधार्ने २४ घण्टाको समय दिनुपर्ने हुन्छ ।

फेसबुकमा अनफ्रेन्ड गर्दा हत्याः
फेसबुकको कारणबाट अपराध पनि भएको छ । यसको प्रमाण हो अमेरिकाको टेननेसीमा भएको हत्याकाण्ड । जेनेले पोर्टन नामकी एक महिलालाई बिली क्ले पेनी र बिली जिन हेवर्थ दम्पतीले फेसबुकबाट अनफ्रेन्ड गर्दा जेनेले पोर्टनका पिता आक्रोशमा आएर ती दम्पतीको हत्या गरेका थिए ।

Read More

क्रान्तिकारीद्वारा विद्यालयमा टहरा निर्माण

अखिल क्रान्तिकारी विद्यार्थी संगठन झापामा भूकम्पले
क्षति पुर्याएका विद्यालयहरुमा टहरा निर्माण गर्दै

दमक । अखिल क्रान्तिकारी विद्यार्थी संगठनले झापामा भूकम्पले क्षति पुर्याएका विद्यालयहरुमा टहरा निर्माण गरी पठन पाठन सुचारु गर्न सहयोग गर्ने अभियान थालेको छ । जस अन्तर्गत संगठनका विद्यार्थीहरुले सोमबार दमक १० को दीपिनी निमाविमा टहरा निर्माण गरेका छन् । त्यहाँको पश्चितर्फको ब्लकको पछाडिको पिल्लर तोडिएको अवस्था रहेपछि सो ब्लकलाई खतराको सूचिमा राखिएको छ । त्यहाँको ब्लकमा कक्षा २, ६ र ७ को पढाई हुने गर्दथ्यो । जिल्ला कमिटीको पहलमा ३० जनाको टोलीले बाँसको खाँवा र चित्राको बेरा सहित त्रिपालको छानो हालेर विद्यालयका लागि अस्थायी टहरा निर्माण गरेका छन् । आफु आफुले सहयोग जुटाएर २० हजारको लागतमा त्यहाँ टहरा निर्माण गरिएको र जिल्लाका अन्य ८ वटा विद्यालयमा पनि सवन्वय गरी काम गरिने संगठनका केन्द्रीय सदस्य महेन्द्र भट्टराईले जनाए । उनले रेडक्रस र युनिसेफसँग सहकार्य गर्ने कुरा हुँदै गरेको पनि उल्लेख गरे । आफुहरुले संगठनका तर्फबाट सिन्धुपाल्चोकको ज्यामिरे, माने र अर्चलेमा २७ वटा टहरा बनाएर आएको उनले बताए । दमकको दीपिनीका साथै ढुकुरपानी उच्चमावि र सरस्वती उच्चमाविका केही कोठा भूकम्पका कारण पठनपाठनका लागि त्रासयुक्त छन् । दमकका अन्य दुइमध्ये बढी समस्यामा दीपिनी रहेको छ । जिल्लाका बिभिन्न ५ वटा बिद्यालय पनि बस्नै नहुने गरि क्षतिग्रस्त भएको बताइएको छ ।

Read More

सञ्चारमाध्यम आफैं पीडित

भूकम्पले सञ्चारमाध्यमलाई पनि असर नपार्ने कुरै भएन । तर जति नै असर परेपनि सञ्चारमाध्यमले आफ्नो कर्म रोक्नै मिल्दैन । काठमाडौंमा घरहरु क्षत विक्षत भएको अवस्थामा पनि वैशाख १२ देखि नै पालमुनी बसेर सञ्चार कर्म गरिरहेको छ । लगानी गरेर यसका लगानीकर्ताले सञ्चार उद्योग बनाउने हो । उद्योगको सम्पूर्ण स्वामित्व र अधिकार सञ्चालककै हो । तर यसले प्रकाशन र प्रशारण थालेपछि आम पाठक र स्रोताको सार्वजनिक सम्पत्ती बन्छ । यसकारण पनि कस्तै संकटमा समेत यसलाई कुनै समय र कुनै दिन बन्द गर्न मिल्ने अवस्था हुँदैन । बन्द भएमा जनताको सूचना पाउने अधिकार नै हनन् हुन पुग्छ ।
यसर्थ, सञ्चारमाध्यमले भूकम्पको पीडा सहेर भएपनि आफ्नो कर्म जारी राखेका छन् । पूर्वमा पनि भूकम्प पीडाले सञ्चारमाध्यम पीडित छन् । भूकम्प र त्यसको लगातारको पराकम्पनपछि झापाको काँकडभिट्टास्थित लोकतन्त्र पोष्टको कार्यालय भवन चर्किएर बस्नै जोखिम भएपछि पत्रिकाको कार्यालय पालमा छ । पालमा बसेर भएपनि उसले आफ्नो प्रकाशनलाई निरन्तरता दिँदैछ । यता दमककै पिपुल्स टाइम्सको कार्यालय रहेको भवन पनि चर्किएको छ । सम्पादन कक्षकै भित्तो चर्किनुका साथै पिल्लर जोडिएको ठाउँ समेत चर्किएको छ । यस्तो अवस्थाको भवनमा बसेर काम गरिहँदा केही होला या नहोला भन्ने आफैं प्रश्न उठेको छ ।
उता पूर्व सन्देश दैनिक रहेको भवन पनि पुरानो जीर्ण अवस्थाको छ । त्यसका भित्ताहरु पनि चर्किएर भूकम्प जाँदा त्रासको वातावरण बनेको छ ।
यति हुँदाहुँदै पनि हामीले हाम्रो काम सूचारु गरिरहेका छौं । डराएर मात्रै पनि भएन । पराकम्पन आइरहँदा नडराएर पनि नहुँने स्थिति छ । यस्तो अवस्थामा सञ्चार क्षेत्रको सुरक्षाको नीति पनि थप आवश्यक देखिन्छ ।

Read More

विद्यार्थीलाई मनोपरामर्श जरुरी

ओमप्रकाश गौतम

गत वैशाख १२ र २९ गतेको महाभूकम्पको धक्काले आम नेपालीहरुलाई  मात्र त्रसित बनाएन, विश्व संसारलाई ध्यानाकर्षण गरायो । त्यसपछिका पराकम्पनहरुले झनै–झनै पीडामाथि पीडा थपिदिंदै गएको छ । हिजो–आज हामीलाई यस्तो अनुुभूति भइरहेको छ कि यो पृथ्वीमा कम्पन आइदिएन भने के भयो होला, कसो भयो होला ? यस्तै–यस्तै मनोतर्कले हामीलाई भुलाईरहेको छ । यसरी नै नेपालमा अर्को मनगढन्ते ज्योतिषी, धामी–झाँक्रीहरुको दिनप्रतिदिनको भूूकम्पको धक्काको मिति र समय तोकिएका खबरहरु मिडियामा आइरहेको खबरले त झनै–झनै शंका र उपशंका थपिदिदै गइरहेको छ ।
प्रकृतिको निर्दयीता र राज्यको निरीहताबीचको मानवजनजीवन दैनिकी भूूकम्पको उथल–पुुथलले सारा नेपाली संशकित बन्दै गइरहेका छन् । देशको भौतिक, सांस्कृतिक, धार्मिक, पुरातत्विक क्षेत्रहरुको संरचना भूकम्पको धक्काले गम्भीर असर पारेर गयो त्यसको सबैभन्दा ठूलो असर शैक्षिक क्षेत्रमा पर्न गएको छ । अधिराज्यभर हजारौं–हजार भन्दा बढी विद्यार्थीहरु मृत्युुवरण गर्न पुुगेका छन् । लाखौं–लाख बालबालिका घाइते भएका छन्, कतिको त घरबारबिहिन भएको अवस्था छ । गाँस, बास र कपास खोसिएको छ, यो दैवी प्रकृति पनि कति निर्दयी रहेछ, हामी सम्पूर्ण नेपालीहरुको मनलाई आज यसले आपत्–विपत्को स्थितिमा पुु¥याई दिएको छ । मनमा शान्ति छैन, अमनचयन छैन, भोक, प्यास, निद हामीबाट चुँडाइदियो यो महाभूकम्पले ।
यो दिनप्रतिदिनको मौसमी परिवर्तनले त झनै त्रासमाथि त्रास थपिदिएको छ । कहिले चर्को घाम लाग्ने, कहिले पानी पर्ने, कहिले हावाहुरी आउने, आकाश खस्ला जस्तो गर्ने मौसमी परिवर्तनले हाम्रा बालबालिकाहरु धेरै त्रसित छन् । २०७२ वैशाखको पहिलो साता बित्ने बित्तिकै विद्यालय सञ्चालन भए पश्चात्को महाभूकम्पको धक्काले हाम्रा बालबालिकाहरुको पढ्ने, लेख्ने र बोल्ने अधिकार सबै खोसिदियो महाभूकम्पले ।
महाभूकम्पको त्रासका कारण बन्द भएको विद्यालय जेष्ठ १ गतेदेखि खुल्ने भनिए तापनि पनि पटक–पटकको पराकम्पनको धक्काले झनै त्रास फैलाइदिएको छ । यसैका कारण सम्पूर्ण सामुदायिक तथा निजी विद्यालयहरु जेष्ठको दोस्रो साता भन्दा अगाडि खोल्न नसकिने परिस्थिति सिर्जना भएको समाचार शिक्षक संघ, संगठनको मोर्चाले प्रेसित गरिरहेका छन् ।
गत वैशाख १२ र २९ गतेको महाभूकम्पको धक्का र २५० भन्दा बढीको पराकम्पनले पुु¥याएको असरले विद्यालयको भवन लगायत भौतिक संरचनाहरुको क्षति नेपालभर अनुुगमन तथा मूल्यांकन गरेर क्षतिको विवरण शिक्षाक्षेत्रका सम्बन्धित निकायले जिल्ला शिक्षा कार्यालयमा पेश गरिरहेका छन् । झापामा मात्रै धेरै विद्यालयका भवनहरु माथि धेरै क्षति पुुगेको समाचार दिनका दिन आइरहेको हुनाले तुुरुन्त पठन–पाठन गर्न नसक्ने अवस्था अनुुगमन कर्ताहरुले भनिरहेका छन् । कति भवन त छानानै चर्किएका छन्, भौतिक सामग्रीहरुमा असर पुगेको छ । कोठाभित्र पसेर अध्यापन गराउन सक्ने अवस्था छैन ।
दिनानुदिन आइरहेको यो पृथ्वीको कम्पनले गर्दा विद्यार्थीको मस्तिष्कमा धेरै नै असर पुुगेको जानकारी मनोचिकित्सकहरु गरिरहेका छन् ।
उनीहरुको भनाई अनुुसार मनोसामाजिक परामर्शको कार्यक्रम सञ्चालन गरेर विद्यालय तहमा त्रासको वातावरण हटाउन सकिने कुराको जानकारी बोध गराइरहेका छन् । शिक्षकहरुलाई दिइने त्यस्तो मनोसामाजिक परामर्शका लागि स्रोतव्यक्तिसहित मनोविज्ञ तथा परामर्शतादाहरुको सहयोग लिएर अघि बढ्न सकेमात्र विद्यार्थीहरुको मस्तिष्कलाई त्रासबाट हटाउन सकिन्छ । यसकारण शिक्षकहरुलाई मनोेसामाजिक परामर्श दिए मात्रै उनीहरुले त्यस किसिमको परामर्श बालबालिकाहरुलाई दिन सक्छन् जुन अहिलेको त्रसित वातावरणमा विद्यार्थीहरुको मस्तिष्कलाई त्रासबाट नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । अहिले हाम्रा बालबालिकाहरुलाई तपाई हामीले नै त्रसित बनाइरहेका छौं, उ आयो, आयो, भूकम्प आयो, भाग, भाग भनेर त्रासमाथि त्रास थपिरहेका छौं यो घटना तपाई हामीले चोक–चोक र गल्ली गल्लीमा हल्ला गरेको बाटै स्पष्ट छ कि बालबालिका किन यस्ता अनर्गल प्रचारबाजीबाट मुक्त हुन सकिरहेका छैनन् ? के बालबालिकालाई यसरी त्रासको स्थिति जन्माइदिइ राख्ने कि मनोपरामर्शको पद्धतिद्वारा त्रास हटाइदिने ? यस्ता अनर्गल प्रचारबाजी तपाइँ हामीले गरिरहेको छौ भने ती कलिला बालबालिका भन्दा टाढा रहेर ठट्टा गरौं, उनीहरुको नजिक बसेर यस्तो कार्य कोही कसैले नगरौं । यस्ता पराकम्पनहरुलाई बिर्सिदिनका लागि हाम्रा विद्यार्थीहरुलाई सामान्य अवस्थामा पुुनः फर्काउन आफन्त, साथीभाइ र शिक्षक गुमाउनुको पीडा भुलाउन सोझै विषयवस्तुको पढाइभन्दा सुरुवाती दिनहरुमा अतिरिक्त क्रियाकलापतर्फ ध्यान केन्द्रित गराएर मनोपरामर्श सम्बन्धी चेतनालाई नियन्त्रण गर्नका लागि  फुटबल, भलिबल, क्रिकेट, ब्याडमिन्टन, चेस जस्ता खेलकुुदका सामग्री किनिदिएर खुुल्ला ठाउँमा खेलेको विकासको लागि खेलकुद खेल्न सिकाएरै भए पनि मनोद्वन्द्वलाई हामी सबैले हटाऔं । निरन्तर जारी रहिरहेको झड्का र कम्पनले हाम्रा बालबालिकाहरुको मस्तिष्कमा नै असर पुगिरहेको हुुनाले शान्ति तथा मैत्रीपूर्ण ब्यवहारको सीप र सिर्जनाले उनीहरुलाई पुुनः पहिलेको अवस्थामा ल्याउने वातावरणको सिर्जना तपाइँ हामी शिक्षक अभिभावक र सरोकारवाला पक्षले ध्यान दिनु जरुरी छ । अनि मात्र धक्काको अनुुभव कम हुँदै जानेछ । उनीहरुको मस्तिष्कभित्र र ती बालबालिकाको भूूकम्पजन्य मानसिक समस्या बिस्तारै कम हुँदै जानेछ । त्रसित मानसिकतामा रहेका बालबालिकालाई घरभित्र वा बाहिर सबैसँग मिलेर खेल्ने खेलमा सहभागी गराउन सके मात्र उनीहरुले विगतका दुुखद् घटना उनीहरुको मस्तिष्कबाट हटाउने छन् । हामी अभिभावकहरुले अर्को कुरा भुुल्नुु हुँदैन त्यो के हो भने टेलिभिजनका पर्दाहरुमा भूूकम्पको विध्वंश र कारुणिक दृश्य आफूूसँगै बसेर देखाउनु हुँदैन किन कि त्यो कारुणिक तस्वीर उनीहरुको मस्तिष्कले देख्यो भने ती बालकभित्र–भित्रै त्रसित बन्छन् र उसको मनमस्तिष्कनै खलबलिन सक्छ । उनीहरु त्यसपश्चात् भुुइँचालो गएजस्तो लाग्ने, सपना आउने, डर लाग्ने जस्ता मानसिक रोगले त्रसित भइरहन्छन्, यसको निवारणको मुुख्य आवश्यकता भनेको नै मनोपरामर्श दिएर उनीहरुको मनमस्तिष्कलाई स्थिर राख्न सक्ने क्रियाकलापको बस्तुुगत अध्ययन गरेर त्रासलाई हटाई दिन सक्नु नै हो । यस्ता मनोविज्ञान सम्बन्धी विषयवस्तु केन्द्रित मनोविमर्श तालिमको परामर्श दिदै हाम्रा बालबालिकाको मस्तिष्कबाट भूूकम्पको त्रासलाई हटाएर मात्रै विद्यार्थीहरुलाई विद्यालय पठाऔं ।
omgautam817@gmail.com

Read More